Φέτος συμπληρώνονται 104 χρόνια από την απελευθέρωση του Πλατέος, από την ημέρα που τμήματα του Ελληνικού Στρατού μπήκαν μετά από μάχες που έγιναν παράλληλα με τη σιδηροδρομική στο χωριό, το κατέλαβαν και συνέχισαν να μάχονται μέχρι που έδιωξαν τον τουρκικό στρατό πέρα από τη γέφυρα του Καρά-Ασμάκ (Λουδία), απωθώντας τους οριστικά έξω από την Ημαθία.
Η 20η Οκτωβρίου είναι η ημέρα της απελευθέρωσης του Πλατέος από τους Τούρκους.
Την Παρασκευή 30 Σεπτεμβρίου και το Σάββατο 1 Οκτωβρίου πραγματοποιείται η Στ΄ Επιστημονική Ημερίδα Τοπικής Ιστορίας “Μιλάμε για τη Βέροια του 20ου αιώνα” (Δεκαετίες 1940-1970), η οποία εντάσσεται στο πλαίσιο της Στ΄ Εβδομάδας Τοπικής Ιστορίας και Πολιτισμού της Ε.Μ.Ι.Π.Η.
Ακολουθεί το αναλυτικό πρόγραμμα της ημερίδας.
γράφει ο Γρηγόρης Γιοβανόπουλος
Τα χαράματα της 15ης Ιουλίου 1974 εκδηλώνεται το πραξικόπημα της Χούντας κατά του Εθνάρχη Μακαρίου.
Επιγραμματικά τα σημαντικότερα γεγονότα του Ιούλη του 1974 που συντέλεσαν από τη μια στην ανατροπή της Δικτατορίας στην Ελλάδα και από την άλλη προκάλεσαν ένα βαθύ, αγιάτρευτο τραύμα στη μαρτυρική Κύπρο, τραύμα το οποίο είναι ακόμα υπαρκτό και ορατό εξαιτίας της «Γραμμής Αττίλα» που βρίσκεται εκεί 42 χρόνια τώρα σαν κακοραμμένη πληγή και χωρίζει τη μαρτυρική Μεγαλόνησο στα δύο.
30 χρόνια συμπληρώνονται σήμερα (26/04/2016) από το ατύχημα στο πυρηνικό εργοστάσιο του Τσερνόμπιλ και στους μεγαλύτερους έρχονται πολλά στο νου για τις ημέρες εκείνες.
Στον πυρηνικό σταθμό «Βλαντιμίρ Ίλιτς Λένιν», στο Τσέρνομπιλ της τότε ΕΣΣΔ θέλησαν να κάνουν ένα πείραμα (ασφαλείας, υποτίθεται).
Στο πλαίσιο του πειράματος αυτού, οι τεχνικοί έκλεισαν (τις πρώτες ώρες της 26ης Απριλίου του 1986) τα αυτόματα συστήματα ρύθμισης της ισχύος της τέταρτης μονάδας του σταθμού, καθώς και τα συστήματα ασφαλείας, αφήνοντας ωστόσο τον αντιδραστήρα να λειτουργεί με το 7% της ισχύος του. Σκοπός τους ήταν να ελεγχθεί κατά πόσο το σύστημα θα μπορούσε να θέσει σε λειτουργία τις αντλίες ψύξης του αντιδραστήρα, μέχρι την εκκίνηση των εφεδρικών γεννητριών που έδιναν ισχύ στο σύστημα ψύξης.
Από την πρώτη στιγμή της Ελληνικής Επανάστασης και για πολλά χρόνια οι κάθε είδους Ευρωπαίοι Μέττερνιχ, Αψβούργοι, επανακάμψαντες Βουρβώνοι, άλλοι σκοταδιστές και το λουρί της μάνας, προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να την εξαφανίσουν – μεταφορικά και κυριολεκτικά (τουλάχιστον μέχρι το 1830, οπότε αναγνώρισαν επίσημα την Ελλάδα αλλά κάπως… «αναγκαστικά» – ενώ λίγο αργότερα, “παρακάμπτοντας” δια παντός και τον Καποδίστρια, μας έστειλαν και έναν βασιλιά ως δώρο!).
Αντιλαμβανόμενοι τις κινήσεις τους, πολλοί Έλληνες λόγιοι (που την εποχή εκείνη βρίσκονταν στην Ευρώπη και διέβλεπαν την επικινδυνότητα όσων απεργάζονταν οι Ιερές Συμμαχίες και οι υπόλοιπες “συμμαχίες” που δεν ήθελαν να αλλάξει τίποτε στην Ευρώπη), αποφάσιζαν να αποστείλουν επιστολές σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του πλανήτη, μήπως και μπορέσουν να βοηθηθούν οι αγωνιζόμενοι για την Ελληνική Ανεξαρτησία.
Σαν σήμερα, πριν από 103 χρόνια ο Ελληνικός Στρατός εξωθούσε πέρα από τον ποταμό Καρά Ασμάκ (Λουδία) τα τουρκικά στρατεύματα, προς την περιοχή του Αδένδρου.
Στόχος των μαχών ήταν και η κατάληψη υποδομών, όπως ο σιδηρόδρομος. Το Πλατύ και ο σιδηροδρομικός του σταθμός ήταν μέσα στους στόχους, όπως επίσης και οι γέφυρες.
Στη φωτογραφία (που προέρχεται από το βιβλίο με τίτλο “Αλεξάνδρεια, Σιδηρόδρομος και Πόλη 1894-1994”, που είχε εκδοθεί το 1994 από τον τότε Δήμο Αλεξάνδρειας) διακρίνεται η σιδηροδρομική γέφυρα του “Καρά Ασμάκ” – όπως γράφει και κάτω δεξιά – (ή Καρά Ασμάκι, όπως τον έλεγαν οι πρώτοι πρόσφυγες κάτοικοι που ήρθαν στο Πλατύ από τη Μικρασία). Η γέφυρα, όπως αναφέρει το βιβλίο, είχε άνοιγμα 72 μέτρα και υποβαστάζονταν από ένα και μοναδικό τόξο.