Άρθρο: “Οι Συμφωνίες της Ζυρίχης προάγγελος της συμφοράς της Κύπρου”

γράφει ο Γρηγόρης Γιοβανόπουλος

• Τα χαράματα της 15^ης Ιουλίου 1974 εκδηλώνεται το πραξικόπημα της Χούντας κατά του Εθνάρχη Μακαρίου.

• Στις 20 Ιουλίου ,4.45 π.μ. αρχίζει η τουρκική εισβολή στην Κύπρο.
• Στις 23 Ιουλίου αρχίζει η κατάρρευση της χούντας στην Αθήνα.

Επιγραμματικά τα σημαντικότερα γεγονότα του Ιούλη του 1974 που συντέλεσαν από τη μια στην ανατροπή της Δικτατορίας στην Ελλάδα και από την άλλη προκάλεσαν ένα βαθύ, αγιάτρευτο τραύμα στη μαρτυρική Κύπρο, τραύμα το οποίο είναι ακόμα υπαρκτό και ορατό εξαιτίας της «Γραμμής Αττίλα» που βρίσκεται εκεί 42 χρόνια τώρα σαν κακοραμμένη πληγή και χωρίζει τη μαρτυρική Μεγαλόνησο στα δύο.

Όμως αυτή η τουρκική εισβολή που καταδικάστηκε βέβαια από τον ΟΗΕ (στα λόγια φυσικά) συντελέστηκε και βασίστηκε στην γενεσιουργό συνθήκη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Στις «συμφωνίες Ζυρίχης- Λονδίνου» όπως συνηθίζεται να λέγονται.

Με τις συμφωνίες αυτές που συνομολογήθηκαν στη Ζυρίχη στις 11 Φεβρουαρίου 1959 από τον Πρωθυπουργό της Ελλάδας Κ. Καραμανλή και τον Αντνάν Μεντερές  Πρωθυπουργό της Τουρκίας και έγιναν δεκτές από το Ηνωμένο βασίλειο οκτώ ημέρες αργότερα στις 19 Φεβρουαρίου, καθορίστηκε η βασική Συνταγματική οργάνωση της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Οι συμφωνίες αποτελούνται από τρεις ξεχωριστές συνθήκες.

Α) Τη βασική  διάρθρωση της δημοκρατίας της Κύπρου,

Β) τη Συνθήκη Εγγυήσεως μεταξύ της Δημοκρατίας της Κύπρου, της Ελλάδας, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Τουρκίας και,

Γ) τη Συνθήκη Συμμαχίας μεταξύ της Δημοκρατίας της Κύπρου, της Ελλάδας και της Τουρκίας.

Το κείμενο της βασικής διάρθρωσης αποτελείται από 27 άρθρα, τα οποία αντιστοιχούν στα θεμελιώδη άρθρα του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπως αυτά καθορίζονται από το Παράρτημα ΙΙΙ  του Συντάγματος. Καθίσταται επομένως εμφανές  ότι η Συνταγματική δομή της Κυπριακής Δημοκρατίας, καθορίστηκε στη Ζυρίχη, με την απουσία τόσο  του Κυπριακού λαού, όσο και του Ηνωμένου Βασιλείου, το οποίο είχε τα κυριαρχικά δικαιώματα επί της Κύπρου, μέχρι την εγκαθίδρυση του ανεξάρτητου κυπριακού κράτους στις 16 Αυγούστου 1960. Η έγκριση των συμφωνιών από τον Πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου Χάρολντ Μακ Μίλαν και τους εκπροσώπους της Ελληνοκυπριακής και της Τουρκοκυπριακής κοινότητας, Αρχιεπίσκοπο Μακάριο Γ’ και Φαζίλ Κιουτσούκ αντίστοιχα, πραγματοποιήθηκε οκτώ ημέρες αργότερα, στις 19 Φεβρουαρίου  1959, στο Λονδίνο.

Με δήλωσή της, η οποία πραγματοποιήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 1959 και έγινε αποδεκτή από τους Υπουργούς Εξωτερικών της Ελλάδας και της Τουρκίας, η Κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου  διευκρίνισε ότι θα διατηρούσε την πλήρη κυριαρχία επί των περιοχών Ακρωτηρίου και Δεκέλειας οι οποίες θα χρησιμοποιούνταν ως στρατιωτικές βάσεις. Επιπρόσθετα, στη Συνθήκη Εγγυήσεως προστέθηκε ένα εμβόλιμο άρθρο, το άρθρο 3 , σύμφωνα με το οποίο η Κυπριακή Δημοκρατία, η Ελλάδα και η Τουρκία αναλάμβαναν την υποχρέωση να σέβονται την κυριαρχία του Ηνωμένου Βασιλείου επί των περιοχών αυτών.

Η ΚΥΡΩΣΗ ΤΩΝ ΣΥΜΦΩΝΙΩΝ…

Οι συμφωνίες έγιναν αυθημερόν δεκτές από τη Βουλή  των κοινοτήτων της Αγγλίας, η οποία εξέφρασε την ομόφωνη ικανοποίηση της γι’ αυτές, ενώ υπερψηφίστηκαν και από την Τουρκική Εθνοσυνέλευση παρά τις έντονες επικρίσεις των Ινονού και Ετσεβίτ. «Γιατί αντί να αποδυθούμε σε ένα μακροχρόνιο αγώνα με την Ελλάδα, εξασφαλίσαμε την κυριαρχία και διαφέντεψη όλης της Μεγαλονήσου από την Τουρκική Κοινότητα. Εκτός αυτού εξασφαλίσαμε την ασφάλεια της Τουρκικής Πατρίδας» είπε ο Υπουργός Εξωτερικών Φατίν Ροστού Ζορλού.

Το ελληνικό Κοινοβούλιο αντίθετα δεν κύρωσε τις συνθήκες καθαυτές. Κατατέθηκε πρόταση δυσπιστίας σύμφωνα με το άρθρο 78 του Συντάγματος  του 1952 κατά της Κυβέρνησης Καραμανλή  από τους αρχηγούς των κομμάτων της αντιπολίτευσης  Σ. Βενιζέλου, Σ. Μαρκεζίνη, Σ. Στεφανόπουλο κ.α. ….

Η πρόταση δυσπιστίας κατατέθηκε κατά την έναρξη των συζητήσεων σε σχέση με τις συνθήκες Ζυρίχης – Λονδίνου και αφορούσε στη γενική διαχείριση του Κυπριακού προβλήματος. Απορρίφθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 1959  με 170 ψήφους κατά, 118 υπέρ και 12 βουλευτές απόντες.

Αξίζει να σημειωθεί εδώ η τοποθέτηση του Κ. Μητσοτάκη (πρακτικά βουλής 27-2-1959) «Διά την επίτευξιν των συμφωνιών αυτών εχρησιμοποίησεν η Ελλάς το πιστόλι εις τον κρόταφον του Εθνάρχου». (Ο ίδιος βέβαια το 1965 πρότεινε να επιβληθεί το σχέδιο  Άτσεσον ακόμα και με πραξικόπημα κατά του Μακαρίου, όπως αποκάλυψε η εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ στις 11-7-2009 από απόρρητη έκθεση Αμερικανού διπλωμάτη).

Η ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

Είναι καθολικά αποδεκτό ότι το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι ένα  sui generis Σύνταγμα, το οποίο περιλαμβάνεται ανάμεσα στα πιο πολύπλοκα, λεπτομερή και άκαμπτα συντάγματα του κόσμου.

Πιο σκληροί επικριτές  του χαρακτήρισαν το Κυπριακό σύνταγμα ως ένα ακατανόητο κείμενο και ως νομικό τέρας ( Panteli S , A New History of Cyprus: From the  Earliest Times to the present day ,  p 346) ενώ οι σχετικά ηπιότεροι του απέδωσαν το χαρακτηρισμό του μη λειτουργικού, ενός Συντάγματος που είναι έντονα αντιδημοκρατικό και άδικο ( Polyvioy P. Cyprus Conflict and Negotiation 1960)  και του οποίου η φιλοσοφία ήταν εντελώς λανθασμένη.

Ακόμα και ο κατά τεκμήριο πλέον νηφάλιος κριτής του δε δίστασε να παραδεχθεί ότι το Κυπριακό   Σύνταγμα αποτελεί : « Ένα τραγικό και σε μερικές περιπτώσεις σχεδόν κωμικό κείμενο» και να σχολιάσει ότι κάποιος άσχετος με τις πραγματικότητες της πολιτικής : «Θα μπορούσε δίκαια να διερωτηθεί αν οι αρχές στις οποίες βασίζεται το σύνταγμα της Κύπρου και οι λεπτομερείς κανόνες που εμπεριέχει υπήρξαν το προϊόν ενός εφιαλτικού διαλόγου, ανάμεσα σε ένα συνταγματολόγο και ένα μαθηματικό» (De Smith, The new Commonwealth and its Constitutions p. 282) .

Θα αναφερθούν παρακάτω ορισμένα από τα άρθρα εκείνου του συντάγματος που ουσιαστικά κατέστησαν αδύνατη τη λειτουργία του νέου κράτους, αναβάθμισαν τους Τουρκοκύπριους από μειονότητα σε κοινότητα και έδωσαν τη δυνατότητα στους πραγματικά υπεύθυνους της Κυπριακής τραγωδίας  μέσω του  “divide et impera”  (διαίρει και βασίλευε) να διατηρήσουν τη στρατιωτική τους παρουσία στο νησί , να κατέχουν τις βάσεις και να απεργάζονται τη διχοτόμηση  του νησιού.

ΟΙ ΣΥΜΦΩΝΙΕΣ ΕΓΚΑΘΙΔΡΥΣΗΣ

Με τη βασική διάρθρωση συστήθηκε ενιαίο ανεξάρτητο κράτος και απαγορεύτηκε η Ένωση ή η διχοτόμηση. Συστατικό στοιχείο του κράτους αποτελούν οι δύο κοινότητες , στις οποίες οργανώνονται από το Σύνταγμα οι Ελληνοκύπριοι 80% και οι Τουρκοκύπριοι 18% .

Όπως δε αναφέρεται ο κοινωνικός δυαδισμός  προσδιόρισε τη συγκρότηση κράτους.

Κάθε κοινότητα θα εξέλεγε χωριστά τα αιρετά όργανα που της αντιστοιχούν, δηλαδή τον Ελληνοκύπριο Πρόεδρο και τον Τουρκοκύπριο Αντιπρόεδρο, καθώς και τους Βουλευτές.

Η άσκηση των εξουσιών θα ήταν ισότιμη στην Προεδρία και 70% – 30% στη Βουλή και στην Κυβέρνηση. Βασικό στοιχείο εδώ είναι η πρόβλεψη του δικαιώματος αρνησικυρίας (βέτο) στον Αντιπρόεδρο, πράγμα που θα δημιουργήσει ανυπέρβλητα προβλήματα ακυβερνησίας και θα οδηγήσει τον Εθνάρχη Μακάριο στην προσπάθεια αναθεώρησης του συντάγματος  το 1963 με τα περίφημα «13 σημεία».

Τμήμα των συμφωνιών ήταν όπως είπαμε και η συνθήκη συμμαχίας όπως και η συνθήκη εγγύησης βάσει της οποίας οι εγγυήτριες δυνάμεις ανέλαβαν την υποχρέωση να παίρνουν τα απαραίτητα μέτρα για την αποκατάσταση της συνταγματικής τάξης.

Το άρθρο 4 αυτής της συνθήκης (το οποίο θα παρατεθεί αυτούσιο παρακάτω) επικαλέστηκε η Τουρκία το 1974  για να επιχειρήσει την εισβολή.

ΒΑΣΙΚΗ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

• Το κράτος της Κύπρου είναι Δημοκρατία με Προεδρικόν σύστημα, της οποίας ο Πρόεδρος είναι Έλλην και ο Αντιπρόεδρος είναι Τούρκος, αντιστοίχως εκλεγόμενοι υπό της Ελληνικής και της Τουρκικής κοινότητος διά καθολικής ψηφοφορίας.
• Αι επίσημαι γλώσσαι της δημοκρατίας της Κύπρου είναι η Ελληνική και η Τουρκική. Αι νομοθετικαί και διοικητικαί πράξεις και τα έγγραφα δέον να συντάσσονται και να δημοσιεύονται εις αμφοτέρας τας επισήμους γλώσσας.
• Η Δημοκρατία της Κύπρου θα έχη ιδίαν σημαίαν, ουδετέρου χρώματος και σχεδίου, εκλεγησομένων από κοινού υπό του Προέδρου και του αντιπροέδρου της Δημοκρατίας.
• Η εκτελεστική εξουσία θα ασκήται υπό του Προέδρου και του αντιπροέδρου. Προς τούτο ούτοι θα διαθέτουν υπουργικόν Συμβούλιον αποτελούμενον εξ 7 Ελλήνων και 3 ΤούρκωνΥπουργών. Οι Υπουργοί θα υποδεικνύονται αντιστοίχως υπό του Προέδρου και του αντιπροέδρου, οίτινες θα τους διορίζουν διά πράξεως υπογραφομένης από κοινού.
• Οι Υπουργοί θα δύνανται να εκλέγονται εκτός της Βουλής των αντιπροσώπων.
• Αι αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου θα λαμβάνωνται κατ’ απόλυτον πλειοψηφίαν.
• Εν τούτοις ο Πρόεδρος και ο αντιπρόεδρος θα έχουν οριστικής αρνησικυρίας και δικαίωμα παραπομπής επί των αποφάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου, υπό τους αυτούς όρους τους ισχύοντας διά τους νόμους και τας αποφάσεις της Βουλής των αντιπροσώπων.
• Η νομοθετική εξουσία υπό Βουλής Αντιπροσώπων εκλεγομένων διά περίοδον 5 ετών διά καθολικής ψηφοφορίας υπό έκαστης Κοινότητος κεχωρισμένως κατ’ αναλογίαν 70% διά την Ελληνικήν και 30% διά την Τουρκικήν κοινότητα , αναλογίαν οριζομένην αναξαρτήτως στατιστικών δεδομένων. (Σημ. ο ορισμός των αντιπροσώπων θα ορισθεί διά κοινής συμφωνίας υπό των κοινοτήτων).
• Ο πρόδρος και ο Αντιπρόεδρος θα έχουν κεχωρισμένως και από κοινού το δικαίωμα της οριστικής αρνησικυρίας επί παντός νόμου ή αποφάσεως αναφερομένης εις τας εξωτερικάς υποθέσεις ,πλην της συμμετοχής της Δημοκρατίας της Κύπρου εις Διεθνείς Οργανισμούς και σύμφωνα Συμμαχίας, εις τα οποία συμμετέχουν τόσον η Ελλάς όσον και η Τουρκία, ως και επί της αμύνης και της ασφαλείας ως αύται καθορίζονται εις το παράρτημα 1.
• Ο Πρόεδρος και ο Αντιπρόεδρος της Δημοκρατίας θα έχουν κεχωρισμένως και από κοινού το δικαίωμα της παραπομπής επί όλων των νόμων και αποφάσεων , αι οποίαι θα δύνανται να παραπεμφθούν εις την Βουλήν των Αντιπροσώπων εντός προθεσμίας κατ’ ανώτατον όριον 15 ημερών προς επαναξέτασιν.
• Η Διοίκησις θα αποτελείται κατά ποσοστόν 70%βεξ Ελλήνων και 30% εκ Τούρκων.
• Εννοείται βεβαίως ότι η ποσοτική αύτη αναλογία θα τυγχάνη εφαρμογής όσον τούτο θα είναι πρακτικώς δυνατόν εις όλους τους βαθμούς της ιοικητικής ιεραρχίας.
• Εις τας περιοχάς ή πόλεις αποτελουμένας εκ μιάς εκ των κοινοτήτων κατά πλειοψηφίαν πλησιάζουσαν το 100% , τα όργανα των τοπικών διοικήσεων , εξαρτώμενα εκ της κεντρικής διοικήσεως , θα αποτελούνται εκ λειτουργών ανηκόντων εις την κοινότητα αυτήν μόνον.
• Η Κύπρος θα έχη στρατόν 2000 ανδρών εξ ων τα 60% θα είναι Έλληνες και τα 40% Τούρκοι.
• Μία συνθήκη εγγυωμένη την ανεξαρτησίαν, την εδαφικήν ακεραιότητα και το Σύνταγμα του νέου Κράτους της Κύπρου θα συναφθή μεταξύ της Δημοκρατίας της Κύπρου , της Ελλάδος, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Τουρκίας. Μία στρατιωτική συμμαχία θα συναφθή επίσης μεταξύ της Δημοκρατίας της Κύπρου , της Ελλάδος και της Τουρκίας.
• Αι δύο πράξεις αύται θα έχουν συνταγματικήν ισχύν. (Η τελευταία αύτη παράγραφος θα περιληφθή εντός του Συντάγματος ως θεμελιώδες άρθρον).
• Θα αναγνωρισθή πως η ολοκληρωτική ή μερική ένωσις της Κύπρο μεθ’ οιουδήποτε Κράτους ή η ξεχωριστή ανεξαρτησία θα αποκλεισθούν.
• Η Δημοκρατία της Κύπρου θα παραχωρήση την ρήτραν του μάλλον ευνοουμένου Κράτους εις την Μ. Βρεττανίαν, την Ελλάδα και την Τουρκίαν δι ‘ όλας τας συμφωνίας οιασδήποτε φύσεως.
• Εν εκ των ακολούθων Υπουργείων, είτε το Υπουργείον Δικαιοσύνης, είτε το Υπουργείον Οικονομικών θα ανατεθή εις Τούρκον. Εάν ο Πρόεδρος και ο αντιπρόεδρος συμφωνήσουν θα δύνανται να υποκαταστήσουν εις το σύστημα τούτο εν σύστημα εναλλαγής.
• Το νέον Κράτος το οποίον θα γεννηθή διά της υπογραφής των συνθηκών θα πρέπει να συγκροτηθή το ταχύτερον δυνατόν και εντός προθεσμίας μη υπερβαινούσης τους τρεις μήνας μετά την υπογραφήν των Συνθηκών τούτων.
• Άπαντα τα ανωτέρω μνημονευόμενα σημεία θα θεωρηθούν ως θεμελιώδη άρθρα του συντάγματος της Κύπρου.

Σύμφωνα με το άρθρο 21 υπογράφτηκαν δύο ακόμη κείμενα:

Μία συνθήκη εγγυήσεως, με την οποία οι τρεις ενδιαφερόμενες χώρες, η Ελλάδα , η Τουρκία και η Αγγλία, αναλάμβαναν την υποχρέωση να γίνουν εγγυητές του Συντάγματος του νέου Κράτους, και μια στρατιωτική Συμμαχία μεταξύ της Κύπρου, της Ελλάδας και της Τουρκίας.

 

ΣΥΝΘΗΚΗ ΕΓΓΥΗΣΕΩΣ

ΑΡΘΡΟΝ 4

Εν περιπτώσει παραβιάσεως των διατάξεων της παρούσης συνθήκης, η Ελλάς, το Ηνωμένον Βασίλειον και η Τουρκία υπόσχονται όπως συμπράξουν επί των διαβημάτων ή των απαραίτητων μέτρων προς εξασφάλισιν του σεβασμού των εν λόγω διατάξεων.

Εν ω μέτρω μία κοινή ή συμπεφωνημένη δράσις δεν θα καθίσταται δυνατή, έκαστη των τριών εγγυωμένων δυνάμεων επιφυλάσσει εις εαυτήν το δικαίωμα όπως ενεργήση προς τον αποκλειστικόν σκοπόν της αποκαταστάσεως τάξεως των πραγμάτων της καθιερουμένης διά της παρούσης συνθήκης.

ΑΡΘΡΟΝ 5

Η παρούσα συνθήκη θα τεθή εν ισχύι από της ημέρας της υπογραφής της.

ΣΥΝΘΗΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑΣ

1. Η Δημοκρατία της Κύπρου, η Ελλάς και η Τουρκία θα συνεργάζωνται διά την κοινήν αυτών άμυναν και αναλαμβάνουν την υποχρέωσιν, διά της παρούσης συνθήκης να συνεννοούνται επί των προβλημάτων άτινα θέτει η εν λόγω άμυνα.
2. Τα υψηλά συμβαλλόμενα μέρη υποχρεούνται όπως αποκρούσουν πάσαν επίθεσιν, άμεσον ή έμμεσων στρεφομένην κατά της ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητος της Δημοκρατίας της Κύπρου.
3. Ως εκδήλωσις της συμμαχίας ταύτης, και προς επίτευξιν του προαναφερθέντος σκοπού, θέλει ιδρυθή Τριμερές Στρατηγείον επί του εδάφους της Δημοκρατίας της Κύπρου.
4. Η Ελλάς θα συμμετάσχη εις το εν τω προηγουμένω έρθρο αναφερθέν Στρατηγείον διά δυνάμεως 950 Αξιωματικών, Υπαξιωματικών και στρατιωτών και η Τουρκία διά δυνάμεως 650 Αξιωματικών, Υπαξιωματικών και Στρατιωτών. Ο Πρόεδρος και ο αντιπρόεδρος της Δημοκρατίας της Κύπρου θα δύνανται διά κοινής συμφωνίας να ζητούν από την Ελληνικήν και Τουρκικήν Κυβέρνησιν την αύξησιν ή την ελάττωσιν της Ελληνικής και της Τουρκικής δυνάμεως.

ΕΓΓΥΗΣΙΣ ΤΩΝ ΕΝ ΚΥΠΡΩ ΒΡΕΤΤΑΝΙΚΩΝ ΒΑΣΕΩΝ

Το βασίλειον της Ελλάδος, η Δημοκρατία της Τουρκίας και η Δημοκρατία της Κύπρου αναλαμβάνουν την υποχρέωσιν να σεβασθούν την ακεραιότητα των περιοχών αίτινες θα παραμείνουν υπό την κυριαρχίαν του Ηνωμένου Βασιλείου άμα τη δημιουργία της Δημοκρατίας της Κύπρου, και εγγυώνται όπως το Ηνωμένο Βασίλειον ποιή χρήσιν και απολάβη των δικαιωμάτων άτινα εξασφαλίζονται εις το Ηνωμένον Βασίλειον υπό της Δημοκρατίας της Κύπρου, συμφώνως  προς την δήλωσιν της Κυβερνήσεως του Ηνωμένου Βασιλείου.

ΓΕΝΙΚΑ

Έχει αποδειχτεί στην πράξη εκείνο που είχε πει στη Βουλή των Ελλήνων ο Ηλίας Τσιριμώκος στις 25-2-1959, δηλαδή λίγες μόνο μέρες μετά την υπογραφή των συμφωνιών : «…Αυτό το Κράτος ( η υπό δημιουργία Δημοκρατία της Κύπρου) είναι μια πυριτιδαποθήκη και διά την Ελλάδα και διά την Τουρκίαν και διά την Μέσην Ανατολήν…. Δεν εκλείσαμεν αλλά εδημιουργήσαμεν ένα Κυπριακόν ζήτημα, του οποίου τας συνεπείας θα ίδωμεν εις το μέλλον, ίσως πολύ συντομότερον από ότι φοβούμεθα…»

Δυστυχώς τα πιο πάνω λόγια αποδείχτηκαν προφητικά. Οι περίεργες συμφωνίες της Ζυρίχης και του Λονδίνου ήταν φανερό πως παρείχαν πολλές ευκαιρίες σε οποιδήποτε από τα αναμεμειγμένα μέρη, να δημιουργήσει εύκολα συνθήκες διαλυτικές.

Ταυτόχρονα όμως προκαλεί αμείλικτα ερωτηματικά η έλλειψη προβλεπτικότητας της Ελληνικής διπλωματίας δεδομένου ότι ένα χρόνο μετά η Γ.Σ του ΟΗΕ υιοθέτησε το ψήφισμα με το οποίο αναγνωρίστηκε σε κάθε αποικιακό λαό το δικαίωμα να προσδιορίζει την εξουσία στο έδαφός του.

Έτσι κάθε αποικία έγινε ανεξάρτητο κράτος και μέλος του ΟΗΕ . Το σπουδαιότερο όμως ήταν πως η αρχή της αυτοδιάθεσης προσδιορίζεται ως το δικαίωμα της πλειοψηφίας να ασκεί την εξουσία στο σύνολο του πληθυσμού. Έτσι πιθανόν η Κύπρος, θα αποκτούσε το καθεστώς που επιθυμούσε η πλειοψηφία, δηλαδή κυρίως την ένωση με την Ελλάδα, ή στη χειρότερη περίπτωση, η Ελληνοκυπριακή πλειοψηφία θα ήλεγχε απόλυτα την εξουσία του νέου κράτους.

Η Τουρκία ήταν η περισσότερο κερδισμένη από τη διευθέτηση αυτή. Ενώ δεν είχε οποιοδήποτε δικαίωμα πάνω στην Κύπρο, τελικά απέκτησε τόσα δικαιώματα, ώστε κατόρθωσε το καλοκαίρι του 1974 να εισβάλει ανενόχλητα στην Κύπρο και να καταλάβει το μισό σχεδόν νησί.

Το σπέρμα της διχοτόμησης που έσπειραν οι Βρετανοί ήδη από το 1956 και που έντεχνα ενσωματώθηκε στις συμφωνίες Ζυρίχης – Λονδίνου απέδωσε καρπούς που αποδείχτηκαν ιδιαίτερα πικροί για το λαό της Κύπρου στο σύνολό του.

Άραγε πώς γίνεται οι Τούρκοι να έχουν (παρόλα τα αυταρχικά και δικτατορικά στοιχεία της πολιτικής τους) σταθερή πολιτική εξυπηρέτησης των εθνικών τους συμφερόντων και εμείς οι Έλληνες με τους ποταμούς αίματος  «παρά τω πλευρό των  συμμάχων μας» να μην μπορούμε να πετύχουμε θετικές διευθετήσεις στην Κύπρο, στην Κωνσταντινούπολη, στην Αλβανία;

Μήπως γιατί ενώ οι Τουρκικές πολιτικο-στρατιωτικές ελίτ θέτουν παραδοσιακά τα εθνικά τους συμφέροντα υπεράνω των προσωπικών και φατριαστικών τους συμφερόντων, οι Ελληνικές αντίστοιχες ελίτ θέτουν ως πρώτο στόχο την εξυπηρέτηση πολιτικών, κομματικών και προσωπικών τους συμφερόντων και κυρίως την συνεχή παραμονή τους στην εξουσία;

Μήπως θα έπρεπε να γίνουμε περισσότερο προβλεπτικοί και περισσότερο Πατριώτες; Μήπως;;;;;

 

 

Με τιμή

Γρηγόρης Γιοβανόπουλος, δάσκαλος

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΗΓΕΣ

• Αρχείο εφημερίδας ΤΑ ΝΕΑ.
• Διαδίκτυο.
• Γεώργιος Χατζηκωστής, «Κύπρος», Ιστορία του Ελληνικού Έθνους,  Εκδοτική Αθηνών.
• Ευάνθης Χατζηβασιλείου, «Η τελευταία περίοδος της Αγγλοκρατίας στην Κύπρο», Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών,
• Παύλος Τζερμιάς, «Η Κυπριακή Δημοκρατία. Από τις συμφωνίες της Ζυρίχης και του Λονδίνου ως και την Τουρκική εισβολή (1959-1974)», Ιστορία του Ελληνικού Έθνους,Εκδοτική Αθηνών
• Νίκος Κρανιδιώτης, Ανοχύρωτη πολιτεία : Κύπρος 1960-1974.
• ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ, Κυπριακό. Οι συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου.
• ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ , Κύπρος – Ένωση. Η προδομένη άνοιξη.