Κατηγορία: στήλες

ισηγορία (η) [χωρίς πληθυντικό]

1. το δικαίωμα να μιλά κανείς όσο και ο άλλος

2. (συνεκδ.) η ισονομία, η πολιτική ελευθερία

(ΕΤΥΜ.: αρχ. Ίσο- + -ηγορία (με επέκταση του αρχικού φωνήεντος εν συνθέσει) < αγορεύω)

Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της νέας Ελληνικής γλώσσας, Β΄ έκδοση, Γ΄ ανατύπωση 2006 εμπλουτισμένη – σελίδα 785

πουλέν (το) – παλαιότ. ορθογρ. “πουλαίν”

1. στον ιππόδρομο) άλογο στο οποίο ποντάρει κάποιος ελπίζοντας ότι θα κερδίσει

2. (μεταφ.) νεαρό πρόσωπο στην αρχή της καριέρας του, π.χ. εκκολαπτόμενος ηθοποιός, στο οποίο βασίζει τις ελπίδες του κάποιος και το προστατεύει.

(ΕΤΥΜ: < γαλλ. poulain “πουλάρι – προστατευόμενος”)

Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της νέας Ελληνικής γλώσσας, Β΄ έκδοση, Γ΄ ανατύπωση 2006 εμπλουτισμένη – σελίδα 1459

Ανανήφω

ρ. αμετβ. (ανένηψα) (αρχαιοπρ.)

• ανακτώ τις αισθήσεις μου, την πνευματική μου διαύγεια, συνέρχομαι από μέθη, λιποθυμία, οργή κλπ: θα χρειαστεί πολύς καιρός, για να ανανήψει και να ξαναβρεί τον παλιό εαυτό του.
• (μτφ) (α) συνέρχομαι από πλάνη, μετανοώ: η επίσκεψή του στο Άγιο Όρος τον έκανε να ανανήψει και να εγκαταλείψει την παλιά ζωή του ΣΥΝ. συνετίζομαι, διορθώνομαι (β) – για ιδεολογία: απαρνούμαι, αποκηρύσσω (κυρ. στον αόριστο).

Ετυμολογία: αρχ. < ἀνά- + νήφω “είμαι νηφάλιος” βλ. λ. νηφάλιος.

Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της νέας Ελληνικής γλώσσας, Β΄ έκδοση, Γ΄ ανατύπωση 2006 εμπλουτισμένη – σελίδα 162

Ψευδολόγος, -ος, -ο [αρχ.]

(λογοτ.) αυτός που λέει ψέμματα, που παραποιεί συνειδητά την αλήθεια ή αφηγείται ανύπαρκτα γεγονότα

ΣΥΝ: ψεύτης – ΑΝΤ: ειλικρινής, φιλαλήθης

Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της νέας Ελληνικής γλώσσας, Β΄ έκδοση, Γ΄ ανατύπωση 2006 εμπλουτισμένη – σελίδα 1985