Πάντα η τελευταία “λέξη της εβδομάδας”, της 52ης, δίνει το στίγμα όλης της χρονιάς.
Για φέτος επιλέξαμε μια λέξη που έχει να κάνει με εμάς εδώ στην Περισκόπηση, μια λέξη που αποδεδειγμένα δίνει το στίγμα μας και που ισχύει από το 2007 που είμαστε μαζί: τη λέξη “αξιόπιστος”.
Ιντριγκαδόρος (ο)
πρόσωπο που επιδίδεται ρε ραδιουργίες, σε μηχανορραφίες.
ΕΤΥΜ: ίντριγκα + -δόρος
Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, Β’ έκδοση, Γ’ ανατύπωση (2006), σελίδα 781
Μέρισμα (το)
[μερίσμ-ατος | -ατα | -άτων]
1. (λογ) το μερίδιο
2. (οικον) το ποσό που καταβάλλεται από τα κέρδη ανώνυμης εταιρίας σε κάθε μέτοχο : προσωρινό / συμπληρωματικό / τελικό / πλασματικό / πρόσθετο / προνομιούχο / αζήτητο / ανείσπρακτο ~ || ένταλμα πληρωμής μερίσματος.
ΕΤΥΜ.: μτγν. αρχική σημασία “μέρος συνόλου” < αρχ. “μερίζω”. Ο οικον. όρος αποδίδει το γαλλικό “dividende”
Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, Β’ έκδοση, Γ’ ανατύπωση (2006), σελίδα 1074
Εγκατασπείρω
ρ. μετβ. {μτγν} (εγκατέσπειρα, εγκατασπάρθηκα, εγκατασπαρμένος)
1. σκορπίζω στο χώρο, εκτοξεύω προς όλες τις κατευθύνσεις. ΣΥΝ.: διασπείρω
2. (μτφ) υποθάλπω και διαδίδω προς όλες τις κατευθύνσεις (ειδήσεις, φήμες κλπ) – τη διχόνοια/ψεύδη. ΣΥΝ.: διασπείρω, διασκορπίζω
Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, Β’ έκδοση, Γ’ ανατύπωση (2006), σελίδα 543
Έκρυθμος, -η, -ο
{μτγν.} (λόγ) αυτός που βρίσκεται στα πρόθυρα της έκρηξης, που πρόκειται από στιγμή σε στιγμή να ξεσπάσει: η κατάσταση της χώρας πριν από το πραξικόπημα ήταν ιδιαίτερα ~
ΣΥΝ.: διαταραγμένος – εκρύθμως (επίρρ.), εκρυθμία (η) 1889
Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, Β’ έκδοση, Γ’ ανατύπωση (2006), σελίδα 576
Πανδαμάτωρ (ο)
{πανδαμάτ-ορος, -ορα | -ορες, -όρων} πανδαμάτειρα (η) {πανδαματειρών}
(αρχαιοπρ.) αυτός που δαμάζει, που υποτάσσει ή εξαφανίζει τα πάντα˙ κυρ. στη φρ. πανδαμάτωρ χρόνος (Σιμωνίδης 4.5.) ο χρόνος όλα τα νικά, όλα τα δαμάζει.
ΕΤΥΜ: αρχ. < παν + -δαμάτωρ < θ. δαμα- του ρ. δάνημι “δαμάζω”.
Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, Β’ έκδοση, Γ’ ανατύπωση (2006), σελίδα 1311
ρ. μτβ. (μόνο στον ενεστώτα)
προβαίνω στη δήλωση, φανερώνω: απαιτείται βεβαίωση που εμφαίνει σε ποιον ανήκει η κυριότητα του οικοπέδου
ΣΥΝ.: δηλώνω, δείχνω
ΣΧΟΛΙΟ: λ. απόφαση
ΕΤΥΜ.: αρχ. < ἐν + φαίνω / – ομαι
Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, Β’ έκδοση, Γ’ ανατύπωση (2006), σελίδα 599
Παυσίλυπος, -ή, -ό (λογ.)
αυτός που περιορίζει τη στεναχώρια, που μειώνει την ένταση της λύπης.
ΕΤΥΜ.: αρ.χ < παυσι- (< παύω, πβ. παῦσ-ις) + -λυπος < λύπη.
Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, Β’ έκδοση, Γ’ ανατύπωση (2006), σελίδα 1360
Εύβουλος, -ή, -ό (αρχαιοπρ.)
αυτός που έχει την ικανότητα να σκέπτεται ορθά και με σύνεση
ΣΥΝ.: συνετός, φρόνιμος, σώφρων, νουνεχής ΑΝΤ.: ασύνετος, άφρων, άκριτος, απερίσκεπτος
– ευβούλως επιρρ. (μτγν) – ευβουλία (η) (αρχ.)
ΕΤΥΜ.: αρχ < εὐ + -βουλος < βουλή “σκέψη, απόφαση”
Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, Β’ έκδοση, Γ’ ανατύπωση (2006), σελίδα 685
1. αυτός που χορταίνει γρήγορα, που φθάνει σύντομα στον κορεσμό
2. αυτός που συχνά ή γρήγορα μεταβάλλει διάθεση
– επίρρ. αψίκορα ΣΧΟΛΙΟ: λ. Κουτσός
ΕΤΥΜ.: <αρχ. ἀψίκορος < ἀψι (<ἂπτω) + κόρος < κορέννυμι “χορταίνω” (βλ.λ. κορεσμός)
Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, Β’ έκδοση, Γ’ ανατύπωση (2006), σελίδα 335