Κάποτε την περιοχή μας τη λέγανε “πυριτιδαποθήκη” της Ευρώπης. Αργότερα, με λίγο θάψιμο λόγω του Ψυχρού Πολέμου (όπου ο ένας φοβόταν τον άλλο και όλοι μαζί φοβούνταν μια σύρραξη ΗΠΑ – ΕΣΣΔ) και με το κέλυφος της Γιουγκοσλαβίας για κάλυψη, τα πράγματα κάπως ηρέμησαν.
Οι παλιές έριδες ξαναβγήκαν στη φόρα τη δεκαετία του 1990 – και είχαμε τα γνωστά πολεμικά γεγονότα και τα 1000 κράτη, κρατίδια και αυτόνομες περιοχές στο χώρο που κάποτε ήταν η Γιουγκοσλαβία.
Τα ζόρικα θέματα μπήκαν προσωρινά κάτω από το χαλάκι, με μια σειρά από συμφωνίες (όπως αυτή του Ντέητον) ή με την είσοδο κάποιων χωρών στο ΝΑΤΟ και στην Ε.Ε. ή τη δημιουργία “κρατών” όπως το Κόσοβο. Για μια εικοσαετία έχουμε επίσης τον “υπόγειο πόλεμο” μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας (εσχάτως και της Κίνας) για κυριαρχία στην περιοχή, αλλά και την εμπλοκή περιφερειακών παικτών (όπως της Τουρκίας).
Μια νέα κρίση είναι στα σκαριά, στη Βοσνία – Ερζεγοβίνη. Στο κράτος στο οποίο συνυπάρχουν, υπό τη μορφή μιας συνομοσπονδίας Σέρβοι, Κροάτες και Μουσουλμάνοι. Πλέον οι Σέρβοι μιλάνε για απόσχιση από τη συνομοσπονδία, με όλα τα ενδεχόμενα να είναι ανοιχτά, αφού αυτά που ζητούν και που εν μέρει έχουν νομοθετήσει οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στη διάλυση της Βοσνίας – Ερζεγοβίνης.
Για την ώρα, παρά τις πιέσεις των Δυτικών, όλα οδηγούνται προς την κατεύθυνση της διάλυσης – με άγνωστη την πορεία που θα ακολουθήσουν οι Κροάτες και οι Μουσουλμάνοι και με ακόμη πιο άγνωστο τον τρόπο με τον οποίο κάθε πλευρά θα αντιδράσει. Φυσικά να παρακαλάμε μην έχουμε τίποτε συρράξεις στις οποίες οι πρωταγωνιστές θα λειτουργούν είτε με ίδια πρωτοβουλία είτε ως μαριονέτες των “μεγάλων”.
Δυστυχώς όλα δείχνουν ότι θα πρέπει να περιμένουμε εξελίξεις (προς το χειρότερο, φυσικά), δεδομένης και της ρευστότητας στο Κόσοβο (λόγω αλβανικών βλέψεων), στην περιοχή των Σκοπίων (επίσης λόγω Αλβανίας αλλά και λόγω Βουλγαρίας) αλλά και λόγω της στενής οικονομικής εμπλοκής της Κίνας σε “ξεχασμένες” περιοχές όπως το Μαυροβούνιο.
Τι κι αν αποτυγχάνουν παταγωδώς η μια μετά την άλλη οι διασκέψεις για τα δυτικά Βαλκάνια; Τι κι αν οι δυτικοί κάνουν τη μια επίσκεψη πίσω απ’ την άλλη στην περιοχή (με προοπτική να αποκόψουν τις κινέζικες ή τις ρώσικες προσπάθειες για είσοδο στην περιοχή; (πολλοί λένε πως οι κινήσεις των Σέρβων στη Βοσνία είναι αποτέλεσμα ρώσικου δακτύλου που παρείχε εγγυήσεις για κάλυψη).
Πάλι όλοι θα ψάχνουν τη λύση μέσα από τους λανθασμένους δρόμους – δρόμους που κρύβουν κάτω από το χαλάκι διαφωνίες και κρίσεις που πλέον μετράνε 2 αιώνες. Φυσικά υπάρχουν και κάποιοι που νομίζουν ότι αν όλοι μπουν στον ίδιο μηχανισμό (π.χ. στο ΝΑΤΟ ή στην Ευρωπαϊκή Ένωση) όλα θα ξεχαστούν και θα λυθούν με μαγικό τρόπο.
Ξεχνούν βασικά πράγματα, όπως για παράδειγμα ότι για να καταλάβουν οι ίδιοι οι λαοί τους τη διαμάχη μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας τους πήρε 3-4 αιώνες, ότι χρειάστηκαν 2 μεγάλοι πόλεμοι και χιλιάδες νεκροί μέσα στον 20ο αιώνα για να εκτονωθεί αλλά κυρίως ότι υπήρξαν πολιτικοί με όραμα και θέληση.
Αν υποθέσουμε ότι στα Βαλκάνια περάσαμε όλα τα (αντίστοιχα) αρχικά στάδια, αυτό που τώρα λείπει είναι πολιτικοί με όραμα που να μπορούν να πάρουν αποφάσεις και να ρίχνουν γέφυρες κι όχι λάδι στη φωτιά! Όμως, ανέκαθεν στα Βαλκάνια προτιμούσαμε τις εύκολες και τις βραχυπρόθεσμες λύσεις, με αποτέλεσμα κάθε 10 ή 15 χρόνια να έχουμε μπροστά μας τα ίδια και τα ίδια.
Η Λογική λέει ότι κάποιος πρέπει να είναι παντελώς ηλίθιος όταν περιμένει να έχει διαφορετικό αποτέλεσμα απ’ τη στιγμή που αντιμετωπίζει συνεχώς την ίδια κατάσταση με τον ίδιο ακριβώς τρόπο…