Ανακοινώσεις σχετικά με τον αφθώδη πυρετό και τη γρίπη των πτηνών εξέδωσε το Τμήμα Κτηνιατρικής της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής Π.Ε. Ημαθίας.
Στις ανακοινώσεις αναφέρονται τα ακόλουθα:
Σχετικά με τον αφθώδη πυρετό
Σύμφωνα με την υπ’ αριθ. πρωτ. 2747/316454/11.11/.2020 εγκύκλιο του Τμήματος Λοιμωδών και Παρασιτικών Νοσημάτων της Δ/νσης Υγείας των Ζώων της Γενική Δ/νσης Κτηνιατρικής του ΥΠ.Α.Α.Τ., ενημερωθήκαμε ότι στις 10 Νοεμβρίου 2020, κοινοποιήθηκε, μέσω του συστήματος κοινοποίησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ADNS, εστία Αφθώδους Πυρετού (ΑΠ) στην Τουρκία, στην περιοχή Ismir (Σμύρνη).
Ο Αφθώδης πυρετός είναι νόσημα υποχρεωτικής δήλωσης και αποτελεί μία από τις σημαντικότερες ασθένειες των ζώων με τεράστιες οικονομικές απώλειες. Προσβάλλει βοοειδή, πρόβατα, αίγες, χοίρους, καθώς και όλα τα άγρια μηρυκαστικά και αγριόχοιροι. Δεν μεταδίδεται στον άνθρωπο.
Πρόκειται για μία οξεία εμπύρετο και μεγάλης μεταδοτικότητας ιογενή λοιμώδη νόσο των δίχηλων ζώων που χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση φυσσαλιδώδους εξανθήματος στον βλεννογόνο του στόματος, στη στεφάνη, στα μεσοδακτύλια διαστήματα και στις θηλές του μαστού. Το ποσοστό θνησιμότητας είναι μικρό στα ενήλικα ζώα (1-5%) αλλά στα νεαρά μπορεί να φτάσει το 20%. Η αναπνευστική οδός αποτελεί την κύρια πύλη εισόδου για τα μηρυκαστικά με μικρές ποσότητες του ιού να προκαλούν λοίμωξη ενώ οι χοίροι μολύνονται κυρίως μέσω του πεπτικού συστήματος.
Η μετάδοση του ιού στα ζώα πραγματοποιείται:
α) με την άμεση επαφή με ζώα που νοσούν ή ζώα φορείς (σίελος, κόπρανα, ούρα, γάλα, και σπέρμα,
β) έμμεσα με μηχανικούς φορείς (υλικά, εξοπλισμός, μηχανήματα, οχήματα και με τον άνθρωπο
που μπορεί να φέρει τον ιό στα υποδήματα και στα ρούχα του),
γ) προϊόντα ζωικής προέλευσης όπως γάλα, κρέας
δ) ζωοτροφές: ο ιός μπορεί να εξαπλωθεί εάν χοίροι ταΐζονται με ανεπεξέργαστο χυλό, ή νεαρά ζώα
με γάλα που δεν έχει υποστεί θερμική επεξεργασία
δ) αερογενώς: αερολύματα που περιέχουν τον ιό μπορούν να τον μεταφέρουν με τον αέρα σε μεγάλες
αποστάσεις (60 χλμ πάνω από τη στεριά και 300 χλμ πάνω από την θάλασσα).
Αποτελεί νόσημα με σοβαρές άμεσες και έμμεσες οικονομικές επιπτώσεις λόγω της μείωσης της παραγωγικότητας, της θνησιμότητας, των περιορισμών στο εμπόριο ζώντων ζώων και προϊόντων και του υψηλού κόστους εφαρμογής των μέτρων ελέγχου και εκρίζωσης του νοσήματος, η οποία απαιτεί θανατώσεις στις μολυσμένες εκτροφές.
Προκειμένου να αποτραπεί η είσοδος του νοσήματος, οι ιδιοκτήτες εκμεταλλεύσεων προβάτων, αιγοειδών, βοοειδών και χοίρων στο σύνολο της Ελληνικής Επικράτειας θα πρέπει να αυξήσουν τα μέτρα βιοπροφύλαξης στις εκτροφές τους, ώστε να μειώσουν τις πιθανότητες εισόδου ασθενειών, μεταξύ των οποίων είναι και ο Αφθώδης Πυρετός.
Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στα παρακάτω σημεία:
• Περίφραξη των εγκαταστάσεων για την αποτροπή εισόδου και εξόδου ζώων/φορέων.
• Ύπαρξη απολυμαντικής τάφρου για τα οχήματα στην είσοδο-έξοδο των εγκαταστάσεων.
• Τακτικός καθαρισμός και απολύμανση των εγκαταστάσεων και του εξοπλισμού.
• Αποφυγή της εισόδου οχημάτων και άλλων μηχανημάτων που έχουν έρθει σε επαφή με άλλες εκμεταλλεύσεις στις εγκαταστάσεις και στους βοσκοτόπους.
• Καθαρισμός και απολύμανση των οχημάτων που εισέρχονται και εξέρχονται από τις εγκαταστάσεις και επιπλέον πριν και μετά την μεταφορά ζώων και προϊόντων.
• Περιορισμός των ανθρώπων που εισέρχονται στις εκμεταλλεύσεις και έρχονται σε επαφή με τα ζώα και ιδιαίτερη προσοχή σε όσους έρχονται σε επαφή και με άλλες εκμεταλλεύσεις.
• Καθαρισμός και απολύμανση των υποδημάτων των ανθρώπων που εισέρχονται και εξέρχονται από την εκμετάλλευση.
• Παραμονή των νεοεισαχθέντων ζώων σε περιορισμό από τα υπόλοιπα ζώα της εκτροφής, για τουλάχιστον 21 ημέρες.
• Έλεγχος της προέλευσης των ζωοτροφών, των μηχανημάτων και των συσκευών που χρησιμοποιούνται.
• Απομάκρυνση εστιών ρύπανσης και λιμναζόντων υδάτων που ευνοούν την προσέλκυση εντόμων.
• Απεντόμωση και μυοκτονία στις εγκαταστάσεις.
• Καταπολέμηση εξωπαράσιτων και χρήση εντομοαπωθητικών.
• Να μην χρησιμοποιούνται μεταχειρισμένα εργαλεία, εξοπλισμός και αντικείμενα προερχόμενα από άλλες εκμεταλλεύσεις.
Σχετικά με τη γρίπη των πτηνών
Σύμφωνα με την υπ’ αριθ. πρωτ. 2858/330489/25.11.2020 εγκύκλιο της Διεύθυνσης Υγείας των Ζώων της Γενικής Διεύθυνσης Κτηνιατρικής του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠ.Α.Α.Τ.), το τελευταίο διάστημα παρατηρείται ραγδαία αύξηση κρουσμάτων Γρίπης των πτηνών υψηλής παθογονικότητας (κυρίως ο υπότυπος Η5N8) σε χώρες της βόρειας και κεντρικής Ευρώπης (Δανία, Γερμανία, Ολλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο, Βέλγιο, Ιρλανδία, Γαλλία), ενώ πρόσφατα επιβεβαιώθηκαν τα πρώτα περιστατικά σε νοτιότερες περιοχές της Ευρώπης, όπως στην Ιταλία, την Κροατία και τη Σλοβενία. Ο υπότυπος Η5Ν8 προς το παρόν εντοπίζεται αποκλειστικά στα πτηνά.
Η Γρίπη των πτηνών είναι ιογενές νόσημα υποχρεωτικής δηλώσεως και σε οποιαδήποτε υποψία του, π.χ. αυξημένη νοσηρότητα ή θνησιμότητα πουλερικών ή άλλων πτηνών σε αιχμαλωσία ή άγριων πτηνών, πρέπει να ενημερώνονται άμεσα οι Κτηνιατρικές Αρχές.
Η συντριπτική πλειοψηφία των κρουσμάτων Γρίπης αφορά ανίχνευση του ιού σε άγρια πτηνά, τα οποία ανευρίσκονται στο πεδίο νεκρά ή ημιθανή.
Λαμβάνοντας υπόψη:
α) την ταχύτητα μετάδοσής του ιού,
β) τις ιδιαιτερότητες στην επιδημιολογία του και
γ) το μέγεθος των οικονομικών επιπτώσεων που επιφέρει πιθανή εξάπλωσή του, και προκειμένου, σε αυτή τη φάση να αποφευχθεί η μετάδοση του ιού από τα άγρια πτηνά στα πουλερικά ή τα άλλα πτηνά σε αιχμαλωσία, είναι επιβεβλημένη η συστηματική τήρηση των μέτρων βιοασφάλειας, τόσο στις οικόσιτες, όσο και στις συστηματικές εκτροφές πουλερικών. Επιγραμματικά αναφέρονται τα κάτωθι:
Α. Στις συστηματικές εκτροφές πουλερικών, τα μέτρα βιοασφάλειας περιλαμβάνουν:
1. Την περίφραξη των πτηνοτροφικών εγκαταστάσεων, ώστε να διασφαλίζεται ότι η είσοδος σε αυτές θα γίνεται από ελεγχόμενο σημείο και αφού προηγηθεί υποχρεωτικά απολύμανση των τροχών των εισερχόμενων οχημάτων και των υποδημάτων των εισερχόμενων ατόμων.
2. Για τον ανωτέρω σκοπό, απαιτούνται συστήματα απολύμανσης στις εισόδους των εκτροφών (τάφροι απολύμανσης) και των κτιριακών εγκαταστάσεων (λεκάνες απολύμανσης) με διάλυμα απολυμαντικού που ανανεώνεται σύμφωνα με τις οδηγίες του παρασκευαστή.
3. Τον περιορισμό των μετακινήσεων πτηνών, μηχανημάτων και ατόμων από θάλαμο σε θάλαμο της εκμετάλλευσης.
4. Την προστασία των εγκαταστάσεων παρασκευής ζωοτροφών καθώς και των συστημάτων παροχής τροφής και νερού στις εκμεταλλεύσεις από τυχόν προσεγγίσεις αγρίων πτηνών και άλλων ζώων (ποντίκια). Ειδικότερα, για τα εκτρεφόμενα πουλερικά, απαγορεύεται η χρήση πόσιμου νερού, που προέρχεται από εξωτερικές δεξαμενές στις οποίες υπάρχει πρόσβαση σε άγρια πτηνά.
Β. Στις οικόσιτες εκτροφές πουλερικών, τα μέτρα βιοασφάλειας περιλαμβάνουν:
Τη διατήρηση των πουλερικών σε κλειστούς, περιφραγμένους χώρους.
1. Την κάλυψη των ανοιγμάτων των ορνιθώνων με σήτες, δίχτυα ή άλλα κατάλληλα προστατευτικά καλύμματα, που θα αποκλείουν την επαφή των οικόσιτων πουλερικών με τα άγρια πτηνά.
2. Το διαχωρισμό της εκτροφής νησσών και χηνών από άλλα πουλερικά.
3. Τον καλό καθαρισμό του περιβάλλοντος χώρου, στον αύλειο χώρο των εκτροφών, ώστε να μην υπάρχουν σπόροι και νερά που να προσελκύουν τυχόν μολυσμένα άγρια πτηνά.
4. Τη χορήγηση νερού και τροφής στα πουλερικά σε κλειστό χώρο, που δεν είναι προσβάσιμος από τυχόν μολυσμένα άγρια πτηνά.
Σε περιπτώσεις αυξημένης νοσηρότητας ή θνησιμότητας των πουλερικών, οι κάτοχοί τους υποχρεούνται να ενημερώνουν αμέσως τις κτηνιατρικές αρχές και να προσκομίζουν σε αυτές τυχόν πρόσφατα θανόντα πτηνά για τη διενέργεια των απαραίτητων εξετάσεων.
Έντυπο με τα μέτρα βιοασφάλειας για τη Γρίπη των πτηνών έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (www.minagric.gr ® Αγρότης – Επιχειρηματίας ® Κτηνοτροφία ® Πτηνά ® Γρίπη πτηνών ® Μέτρα βιοασφάλειας για τη γρίπη των πτηνών)
Παρακαλούνται επίσης λοιπές υπηρεσίες και ιδιωτικοί φορείς που έρχονται σε άμεση και συχνή επαφή με άγρια πτηνά, όπως δασικοί υπάλληλοι, κυνηγοί, ομοσπονδιακοί θηροφύλακες, ορνιθολόγοι, κέντρα περίθαλψης, φορείς διαχείρισης κ.λ.π., ή πολίτες, σε περιπτώσεις εύρεσης νεκρών ή ημιθανών πτηνών που ανήκουν σε είδη υψηλού κινδύνου να ειδοποιούν άμεσα τις αρμόδιες κτηνιατρικές υπηρεσίες. Τα είδη αυτά αναφέρονται στο Παράρτημα 3 της υπ’ αριθμ. 225/30490/28.01.2020 (ΦΕΚ Β΄ 298/05-02-2020) Υπουργικής Απόφασης σχετικά με την «Εφαρμογή Προγράμματος Επιζωοτιολογικής Διερεύνησης της Γρίπης των Πτηνών».
Με βάση την αρχικά αναφερόμενη εγκύκλιο του ΥΠ.Α.Α.Τ. «σύμφωνα με εγκύκλιο της αρμόδιας κεντρικής Δ/νσης του Υπουργείου Υγείας για την παροχή οδηγιών για την εποχική γρίπη και τον αντιγριπικό εμβολιασμό, επαγγελματίες, όπως πτηνοτρόφοι, κτηνίατροι, σφαγείς και γενικά άτομα που έρχονται σε συστηματική επαφή με πουλερικά και ενδεχομένως εκτεθούν σε ιό της γρίπης των πτηνών, συγκαταλέγονται στις ομάδες υψηλού κινδύνου και συνιστάται ο εμβολιασμός τους κατά της εποχικής γρίπης, ως μέτρο μείωσης της πιθανότητας ανασυνδυασμού και ανάδυσης ενός νέου πανδημικού στελέχους και όχι ως μέτρο ατομικής προστασίας».