Το 2007, η 60η Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας καθιέρωσε την 25η Απριλίου ως Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ελονοσίας.
Στόχος είναι η ευαισθητοποίηση της Παγκόσμιας Κοινότητας στην καταπολέμηση της ελονοσίας, που αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για την Δημόσια Υγεία
Το θέμα του φετινού εορτασμού παραμένει και φέτος τι ίδιο (2014-2015).
«Επενδύστε στο μέλλον – νικήστε την ελονοσία»
Η ελονοσία (malaria) είναι μια απειλητική για τη ζωή ασθένεια, που προκαλείται από παράσιτα τα οποία ονομάζονται πλασμώδια και που μεταδίδονται στους ανθρώπους με το τσίμπημα μολυσμένου θηλυκού κουνουπιού του γένους Ανωφελής (anopheles).
Πρόκειται για μια οξεία εμπύρετη νόσο. Στο ανθρώπινο σώμα, τα παράσιτα πολλαπλασιάζονται στο ήπαρ και μετά μολύνουν τα ερυθρά αιμοσφαίρια
Σε ένα μη-άνοσο άτομο, τα συμπτώματα εμφανίζονται μετά από επτά ημέρες ή και περισσότερο (συνήθως 10-15 ημέρες) από το τσίμπημα.
Τα πρώτα συμπτώματα, πυρετός, πονοκέφαλος, ρίγη και εμετός, μπορεί να είναι ήπια και να είναι δύσκολο να αναγνωριστεί η ελονοσία.
Ωστόσο η ελονοσία είναι αποτρέψιμη και ιάσιμη. Εμβόλιο δεν υπάρχει, αλλά η πρώιμη διάγνωση, η έγκαιρη και ολοκληρωμένη θεραπεία με τα ειδικά ανθελονοσιακά φάρμακα, μπορεί να ελαττώσει τους θανάτους και να προλάβει την μετάδοση της.
Η ολοκληρωμένη θεραπεία παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη αντοχής του παρασίτου στα φάρμακα.
Η μετάδοση σε πολλά μέρη είναι εποχιακή και κορυφώνεται κατά τη διάρκεια και αμέσως μετά την περίοδο των βροχών. Εξαρτάται δε από το παράσιτο, τον φορέα, το ανθρώπινο ξενιστή, και το περιβάλλον.
Τα προληπτικά μέτρα αφορούν κυρίως την καταπολέμηση των κουνουπιών και την ατομική προστασία που σε περίπτωση ταξιδιού σε ενδημική χώρα συνοδεύεται με την χορήγηση χημειοπροφυλακτικής φαρμακευτικής αγωγής.
Οι ομάδες των ανθρώπων που κινδυνεύουν περισσότερο να ασθενήσουν είναι τα μικρά παιδιά ,οι έγκυες και τα ανοσοκατασταλμένα άτομα.
Κατά τον Π.Ο.Υ
* Το 2013, υπήρχαν 198 εκατομμύρια περιπτώσεις, και 584 000 θάνατοι από ελονοσία
* 3,2 δισεκατομμύρια (το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού) είναι σε κίνδυνο
* Το 2014, 97 χώρες είχαν τη συνεχή μετάδοση της ελονοσίας
* Το συνολικό ποσοστό θνησιμότητας της ελονοσίας μειώθηκε κατά 47% το διάστημα από 2000 – 2013, ενώ εκτιμάται ότι 4,2 εκατομμύρια ζωές σώθηκαν ως αποτέλεσμα των κλιμακούμενων παρεμβάσεων κατά της ελονοσίας
* 5,1 δισεκατομμύρια δολάρια που απαιτούνται κάθε χρόνο
* Η ελονοσία κοστίζει 12 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως σε άμεσες απώλειες
* 55 χώρες βρίσκονται σε καλό δρόμο για να μειώσουν τα ποσοστά τους στην επίπτωση της ελονοσίας κατά 75%, σύμφωνα με την Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας και τους στόχους για το 2015.
Στην Ελλάδα η νόσος εκριζώθηκε το 1974, μετά από εντατικό και επίπονο πρόγραμμα καταπολέμησης (1946–1960). Έκτοτε, καταγράφονται ετησίως περίπου 30-50 περιστατικά που σχετίζονται (στη μεγάλη τους πλειονότητα) με ταξίδι ή παραμονή σε ενδημική για την ελονοσία χώρα.
Όμως από το 2009 καταγράφονται ετησίως κρούσματα ελονοσίας με ενδείξεις εγχώριας μετάδοσης σε διάφορες περιοχές της χώρας.
Για το 2013 κατά το ΚΕΕΛΠΝΟ καταγράφηκαν 25 κρούσματα. Από αυτά, τα 2 ήταν εισαγόμενα και τα υπόλοιπα αφορούσαν μετανάστες από ενδημικές χώρες και ταξιδιώτες σε χώρες όπου υπάρχει ελονοσία.
Επειδή τα κουνούπια που μεταδίδουν το νόσημα υπάρχουν σε πολλές περιοχές της χώρας, η αρμοδιότητα της εξολόθρευσης βαρύνει την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση.
Στην ΠΚΜ εφαρμόζεται πρόγραμμα καταπολέμησης των κουνουπιών σε ετήσια και συστηματική βάση με την επιστημονική υποστήριξη από επιστήμονες διαφόρων φορέων.
Επίσης, στην Δ/νση Δημόσιας Υγείας στο γραφείο ταξιδιωτικής ιατρικής που στελεχώνεται από ιατρούς Δημόσιας Υγείας, δίνονται στους ταξιδιώτες που έχουν ως προορισμό χώρες όπου ενδημεί η ελονοσία, οδηγίες προφύλαξης από αυτήν ατομικά και ειδικά (χημειοπροφύλαξη – δοσολογία -σχήμα) μέτρα προστασίας.
Επί πλέον η Δ/νση Δημόσιας Υγείας σε συνεργασία με το ΚΕΕΛΠΝΟ συμμετέχει στην επιδημιολογική επιτήρηση του νοσήματος και ενημερώνει το κοινό για τα μέτρα προφύλαξης
Έχουν γίνει πολλά βήματα για το παγκόσμιο αυτό πρόβλημα αλλά, πρέπει να γίνουν ακόμα περισσότερα. Αυτό απαιτεί μια παγκόσμια αλλά και μία εθνική στρατηγική με διάθεση πόρων για την εντατικοποίηση των προγραμμάτων καταπολέμησης των κουνουπιών.