Αντιγράφουμε από την Εισηγητική Έκθεση που υπέγραψαν οι βουλευτές Χαραλάμπους Γιάννης, Διαμαντίδης Γιάννης και Καψής Γιάννης στις 12 Μαΐου του 1997 με την οποία πρότειναν στη Βουλή των Ελλήνων να ψηφιστεί η πρόταση νόμου που κατέθεσαν για την καθιέρωση της 14ης Σεπτεμβρίου ως ημέρας εθνικής μνήμης της γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικρά Ασίας:
.
“Η κατάρρευση των ελληνικών δυνάμεων το 1922 στη Μικρά Ασία, οι σφαγές, λεηλασίες και η προσφυγιά που ακολούθησαν, αποτελούν το αποκορύφωμα μιας συστηματικής προσπάθειας εξόντωσης του ελληνικού στοιχείου από τα χώματα της Μικρά Ασίας, που έβαλε τέρμα στην τρισχιλιετή παρουσία του στην πέραν του Αιγαίου Ελλάδα, μια περιοχή όπου αναπτύχθηκε η ωριμότερη φάση του ελληνικού πολιτισμού.
.
Μια διαδρομή πολιτισμού που ξεκίνησε με τον Όμηρο, τον Ηρόδοτο, το Θαλή, πέρασε στο χριστιανικό ελληνισμό με το Βασίλειο, το Γρηγόριο, τον Ιωάννη και έκλεισε με το Σεφέρη και το Βενέζη. Μια διαδρομή που άντεξε σε Πέρσες, Ρωμαίους, Σελτζούκους και Οθωμανούς, μόνο με ολοκληρωτικό ξεκλήρισμα μπορούσε να διακοπεί και να επιτρέψει τη δημιουργία τουρκικού εθνικού κράτους, σε ένα γεωγραφικό χώρο που μεγαλούργησε η ιδέα του πολυεθνικού κράτους με ελληνική κουλτούρα και συνείδηση, είτε στην εποχή των επίγονων είτε στην εποχή των Ρωμαίων είτε στην εποχή των Βυζαντινών είτε στην εποχή των Οθωμανών.
.
Την τερατώδη αυτή γερμανική σύλληψη πρώτοι οι Νεότουρκοι ανέλαβαν να κάνουν πράξη. Και κοντά στις βάρβαρες ασιατικές μεθόδους του βίαιου εξισλαμισμού, του γενιτσαρισμού και των κατά τακτά διαστήματα φυλετικών εκκαθαρίσεων ήρθε να προστεθεί η τευτονική ψυχρή μεθοδικότητα με τη λειτουργία των περίφημων ταγμάτων εργασίας. Η διαδρομή Αιγαίο – Πόντος – Αρμενία – Συρία αποτέλεσε την τακτική εκδρομή των παππούδων μας, που οδήγησε στη δραματική μείωση του ανδρικού πληθυσμού.
(…)
.
Αυτό το κομμάτι της ιστορίας μας, σημαντικό όσο λίγα, υπάρχει μια τάση να υποβαθμίζεται, λες και δημιουργεί ενοχές. Η ραχοκοκαλιά του ελληνικού πολιτισμού εξαφανίζεται μαζί με τις παραδόσεις και μια τρισχιλιετή καρποφόρα ελληνική παρουσία,χωρίς καμία προσπάθεια να διασωθεί. Η ελληνική ιστορία κινδυνεύει να διασωθεί ανάπηρη, χωρίς την οικουμενική διάσταση της (…).”