δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Το Βήμα της Κυριακής”
Η έλλειψη ντόπιας παραγωγής ζωοτροφών και οσπρίων, συνιστούν το μεγαλύτερο πρόβλημα της ελληνικής κτηνοτροφίας, διατροφής αλλά και των καλλιεργούμενων εδαφών μας. Πολλοί από εμάς ζήσαμε μια εποχή όπου στα ξηρικά, μη αρδευόμενα χωράφια του τόπου μας, που αποτελούν και την πλειοψηφία (σχεδόν το 70%), εναλλάσσονταν καλλιέργειες σιτηρών και ψυχανθών όπως οι φακές, τα ρεβίθια, τα φασόλια κ.ά. εξασφαλίζοντας τα όσπρια με την τόσο υψηλή διατροφική αξία στο τραπέζι της ελληνικής οικογένειας, ενώ αντίστοιχα ο βίκος, τα κουκιά, το τριφύλλι, το λαθούρι κ.λ.π. διασφάλιζαν τις απαραίτητες αζωτούχες ζωοτροφές για την κτηνοτροφία μας. Όλα αυτά όμως άλλαξαν με τη λανθασμένη πολιτική της επιδότησης μόνο των σιτηρών στα ξηρικά χωράφια, γεγονός που οδήγησε στην τεράστια μείωση της καλλιέργειας των ψυχανθών και σε όλες τις δυσάρεστες συνέπειες της μονοκαλλιέργειας. Όσοι αντιταχθήκαμε τότε στην πολιτική αυτή, δυστυχώς δεν εισακουστήκαμε.
Πέραν όμως της αξίας τους ως τροφών ή ζωοτροφών, υπάρχουν οφέλη για τον παραγωγό, το περιβάλλον και την υποστήριξη της αειφορίας από την καλλιέργειά τους. Τα ψυχανθή αναπτύσσουν εξειδικευμένες και μοναδικές σχέσεις «συμβίωσης» με αζωτοβακτήρια στις ρίζες τους στο έδαφος. Αποτέλεσμα της «στενής» και θαυμαστής αυτής σχέσης είναι η δέσμευση ατμοσφαιρικού αζώτου από τα ψυχανθή, με το οποίο καλύπτουν όχι μόνο τις δικές τους ανάγκες, αλλά αποδίδουν και τμήμα του στο έδαφος για τις επόμενες καλλιέργειες με αποτέλεσμα να μειώνεται σημαντικά το κόστος λίπανσης, αλλά και το κόστος φυτοπροστασίας. Αντίθετα, η μονοκαλλιέργεια των σιτηρών στις ξηρικές εκτάσεις, αλλά και του βαμβακιού, του καλαμποκιού, της βιομηχανικής ντομάτας κ.ά. στις αρδευόμενες κατά περιοχή εκτάσεις, οδηγεί στην όξυνση των αναγκών φυτοπροστασίας.
Παράλληλα τα ψυχανθή παρέχουν τη δυνατότητα συγκαλλιέργειας με σιτηρά. Τα μείγματα που προκύπτουν έχουν ιδιαίτερη σημασία για την κτηνοτροφία, καθώς μπορούν να ενσιρωθούν και να αποτελέσουν εξαιρετικής ποιότητας χονδροειδείς ζωοτροφές εξαιτίας της παρουσίας του ψυχανθούς στο μίγμα. Έτσι ο παραγωγός της φυτικής παραγωγής εξασφαλίζει τη διάθεση των προϊόντων του σε προσυμφωνημένες τιμές και ο κτηνοτρόφος εξαιρετικής ποιότητας ελληνικές ζωοτροφές, ρίχνοντας το κόστος παραγωγής που οφείλεται στις ιδιαίτερα αυξημένες τιμές του εισαγόμενου σογιάλευρου. Τέλος, στο μοντέλο μιας ελληνικής γεωργίας ποιότητας και όχι χαμηλού κόστους, η βιολογική καλλιέργεια των οσπρίων για τη διατροφή του ανθρώπου παρέχει μεγάλες δυνατότητες σε όσους βιοκαλλιεργητές έχουν την όρεξη και το μεράκι να παράγουν όσπρια ιδιαίτερης προστιθέμενης αξίας.
Γνωρίζοντας πολύ καλά ότι ζωική παραγωγή, κτηνοτροφία και ζωοτροφές πάνε «χέρι-χέρι» προσπαθούμε να αντιστρέψουμε τις λανθασμένες πολιτικές ετών και να δώσουμε νέα ώθηση στην καλλιέργεια των ψυχανθών, επαναφέροντας ταυτόχρονα και τα ελληνικά όσπρια στο τραπέζι μας.
Έτσι:
- Ολοκληρώσαμε υπουργική απόφαση που περιγράφει για πρώτη φορά όλα τα είδη και τις ποικιλίες των ψυχανθών, οσπρίων και κτηνοτροφικών, που μπορούν να καλλιεργηθούν με άριστες αποδόσεις στη χώρα μας.
- Στηρίζουμε διαρκώς τις υγιείς προσπάθειες σύστασης συνεργατικών σχημάτων που δραστηριοποιούνται στην καλλιέργειά τους. Ήδη η πρώτη Ομάδα Παραγωγών Ρεβιθιού, η οποία ασχολείται αποκλειστικά με την καλλιέργεια, τη συγκομιδή τη συσκευασία και διακίνηση ρεβιθιού είναι πραγματικότητα, όπως και οι αντίστοιχοι συνεταιρισμοί για τα φασόλια Πρεσπών, οι ομάδες παραγωγών για τα κατεψυγμένα φασολάκια, μπιζέλια κ.ά.
- Κατοχυρώσαμε συγκεκριμένα είδη εξαιρετικής ποιότητας οσπρίων που καλλιεργούνται στη χώρα μας, όπως φάβα Σαντορίνης, φασόλια Πρεσπών κ.ά., με συγκεκριμένους δείκτες ποιότητας, όπως ΠΟΠ και ΠΓΕ. Διοργανώνουμε σε συνεργασία με παραγωγούς και ομάδες θεματικές γιορτές με τα παραπάνω εξαιρετικής ποιότητας γαστρονομικά προϊόντα τους, εντάσσοντας τις εκδηλώσεις αυτές στο νέο θεσμό των «Θεσμοφορίων» που ξεκίνησε φέτος το ΥΠΑΑΤ με την υποστήριξη και του Υπουργείου Τουρισμού.
- Στο πλαίσιο της έρευνας, της καινοτομίας και του ελέγχου προσαρμοστικότητας, ενσωματώνουμε σε συνεργασία με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών ένα ψυχανθές στο μείγμα των τριών φυτών, στην επιχειρούμενη αναχλόωση των βοσκοτόπων των νησιών μας, βοηθώντας τους κτηνοτρόφους μας να αποκτήσουν πρόσβαση σε ζωοτροφές υψηλής ποιότητας, με ουσιαστικά μηδενικό κόστος.
- Προωθούμε την ανακήρυξη του έτους 2014 ως «Έτους Ψυχανθών» προκειμένου το ευρύ κοινό να εξοικειωθεί με τα ψυχανθή, ενώ και η συμμετοχή του ΥπΑΑΤ στην διεθνή έκθεση «Agrotica» θα επικεντρωθεί στα ψυχανθή και θα περιλαμβάνει τη διοργάνωση ενός μεγάλου συνεδρίου με θέμα τα ψυχανθή.
- Αυξήσαμε την επιστροφή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης Πετρελαιοειδών για το 2012 κατά 5 ευρώ σε όσους ασχολούνται με την παραγωγή σπόρων ψυχανθών στο πλαίσιο των δυνατοτήτων της τρέχουσας περιόδου.
Τα ψυχανθή όμως, κατέχουν πλέον σημαντική θέση και στη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ), καθώς οι θέσεις μας για τη στήριξή τους υιοθετήθηκαν από την Ευρώπη. Έτσι το ποσοστό της συνδεδεμένης ενίσχυσης για τη χώρα μας, ειδικά για τις περιπτώσεις καλλιέργειας πρωτεϊνούχων φυτών, δηλαδή ψυχανθών, αυξάνεται κατά 2% επιπλέον του 8% που ισχύει για τις υπόλοιπες περιπτώσεις συνδεμένης ενίσχυσης.
Με την έμπρακτη αυτή πολιτική στήριξης των ψυχανθών από το ΥπΑΑΤ, επιχειρούμε να επιστρέψουν και πάλι τα ξεχασμένα όσπρια στο τραπέζι της ελληνικής οικογένειας. Ας μην ξεχνούμε ότι τα όσπρια ή αλλιώς το «κρέας του φτωχού», όπως αποκαλούνται εξαιτίας της υψηλής περιεκτικότητάς τους σε πρωτεΐνη, αποτελούν τη βάση της μεσογειακής διατροφής και αναπόσπαστο κομμάτι της διατροφικής και γαστρονομικής μας παράδοσης. Ας τα βάλουμε λοιπόν στο σιτηρέσιο των ζώων μας.
Κερδίζουμε εμείς, η κτηνοτροφία, το περιβάλλον και η εθνική οικονομία.