Ετικέτα: Περισκόπηση λέξη της εβδομάδας

ποδηγετώ

ρ. μτβ. [ποδηγετείς… | ποδηγέτ-ησα, ούμαι, -ήθηκα, -ημένος]

κατευθύνω (κάποιον) προς την κατεύθυνση που ο ίδιος θέλω· τον ελέγχω (πνευματικά, ηθικά κλπ), τον καθοδηγώ: ο λαός συχνά ποδηγετείται από δημαγωγούς || σύγχρονοι σωτήρες και μεσσίες προσπαθούν να ποδηγετήσουν τις αφελείς και ανασφαλείς μάζες.

ΣΥΝ: χειραγωγώ, – ποδηγέτης (ο) (μτγν.), ποδηγέτηση (η) [1894], κ. ποδηγεσία (η) (μτγν) ΣΧΟΛ: Λ. Ηγούμαι

ΕΤΥΜ: < αρχ. ποδηγετῶ (- έω) < ποδ(ο) < (πούς, ποδός) + -ηγετῶ < ηγέτης

Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της νέας Ελληνικής γλώσσας, Β΄ έκδοση, Γ΄ ανατύπωση 2006 εμπλουτισμένη – σελίδα 1433

Ορθοπραξία (η)

(χωρίς πληθυντ.) η ορθή πράξη, το να πράττει κανείς κανείς ορθά: η ορθοδοξία είναι και ~

ΕΤΥΜ.: < Ορθό + -πραξία < πράξη, πβ κ μτγν. ορθοπραγία

Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της νέας Ελληνικής γλώσσας, Β΄ έκδοση, Γ΄ ανατύπωση 2006 εμπλουτισμένη – σελίδα 1275

Δημοσκόπηση (η)

{-ης κ. -ήσεως | -ήσεις, -ήσεων} η έρευνα που γίνεται στην κοινή γνώμη για οποιοδήποτε θέμα και η στατιστική επεξεργασία των δεδομένων της έρευνας: πρόσφατη ~ έδειξε ότι το 80% των Ελλήνων συμφωνεί με τα μέτρα.
ΣΥΝ: σφυγμομέτρηση, γκάλοπ – δημοσκόπος (ο/η), δημοσκοπώ ρ. (-εις…)

ΕΤΥΜ.: < δημο + σκοπώ “παρατηρώ προσεκτικά” απόδ. του διεθνούς όρου γκάλοπ

Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της νέας Ελληνικής γλώσσας, Β΄ έκδοση, Γ΄ ανατύπωση 2006 εμπλουτισμένη – σελίδα 474

Εγνωσμένος, -η, -ο

(λογ.) αυτός που βρίσκεται πέρα από κάθε αμφιβολία, που έχει αναγνωριστεί από όλες τις πλευρές: ο εκλιπών υπήρξε επιστήμονας εγνωσμένου κύρους

ΣΥΝ.: αναγνωρισμένος, αναμφισβήτητος, πανθομολογούμενος, αδιαφιλονίκητος
ΣΧΟΛΙΟ: λ. μετοχή ΕΤΥΜ: μτχ. παθ. παρακ. του αρχαίου “γιγνώσκω”.

Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της νέας Ελληνικής γλώσσας, Β΄ έκδοση, Γ΄ ανατύπωση 2006 εμπλουτισμένη – σελίδα 547

ετεροβαρής, -ης, -ες
μεσν. ετεροβαρούς | -είς, (ούδ. -ή)

1. αυτός του οποίου το βάρος κλίνει προς τη μια μόνο κατεύθυνση: ~ φορτίο.
ΣΥΝ.: ανισοβαρής, ετεροκλινής – ΑΝΤ.: αμφοτεροβαρής, ισομερής, ισοκλινής, ισοδύναμος

2. ΝΟΜ ετεροβαρής σύμβαση, η συμφωνία μεταξύ δυο ή περισσότερων προσώπων με την οποία αναλαμβάνονται από τον ένα υποχρεώσεις και δημιουργούνται στον άλλο δικαιώματα
ΑΝΤ.: αμφοτεροβαρής σύμβαση – ετεροβαρώς, επιρρ.

Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της νέας Ελληνικής γλώσσας, Β΄ έκδοση, Γ΄ ανατύπωση 2006 εμπλουτισμένη – σελίδα 680

Θαλασσοδάνειο (το)

[1817] {θαλασσοδανεί-ου / -ων}

1. δάνειο με πολύ υψηλό τόκο, που δίνεται τον ιδιοκτήτη πλοίου ή τον υπεύθυνο για τη φόρτωση εμπορεύματος και του οποίου η επιστροφή εξαρτάται από το αν το προϊόν φτάσει σώο στον προορισμό του ή όχι.
2. (σκωπτ.) δάνειο του οποίου η εξόφληση δεν γίνεται εξαιτίας της αφερεγγυότητας του δανειζόμενου

Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της νέας Ελληνικής γλώσσας, Β΄ έκδοση, Γ΄ ανατύπωση 2006 εμπλουτισμένη – σελίδα 739