Κατηγορία: στήλες

Μυσαρός, -ή (λογ. -ά), -ό

(λογοτ.) ο ηθικά επιλήψιμος, άξιος αποστροφής, απέχθειας, αυτός που προκαλεί φρίκη και αποτροπιασμό: ~ δολοφόνος / εγκληματίας || ~ έγκλημα / κακούργημα.

ΣΥΝ: απεχθής, βδελυρός, στυγερός, σιχαμερός, αποτρόπαιος.

– μυσαρότητα (η) [μτγν.], – μυσαρώς επιρρ.

Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της νέας Ελληνικής γλώσσας, Β΄ έκδοση, Γ΄ ανατύπωση 2006 εμπλουτισμένη – σελίδα 1156

Ειδότες (οι)
.

[αρχαιοπ] αυτοί που γνωρίζουν καλά τα πράγματα – συν: επαϊοντες, ειδήμονες, ειδικοί.

Ετυμολογία: μετ. παρακ. του αρχαίου ρήματος οιδα

Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της νέας Ελληνικής γλώσσας, Β΄ έκδοση, Γ΄ ανατύπωση 2006 εμπλουτισμένη – σελίδα 555

Εξολισθαίνω

ρ. αμετάβατο {εξολίσθησα} (λογ.) γλιστρώ από τη θέση μου

ΣΥΝ. Ξεγλιστρώ – εξολίσθηση (η) κ. εξολίσθημα (το) [1870], εξολισθητικός, -ή, -ό [1870]

ΕΤΥΜ: μτγν. ἐξολισθάνω < ἐξ+ὀλισθάνω “γλυστρώ”

.

Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της νέας Ελληνικής γλώσσας, Β΄ έκδοση, Γ΄ ανατύπωση 2006 εμπλουτισμένη – σελίδα 631

Μετακένωση (η) [1805] {-ης κ. -ώσεως | -ώσεις, -ώσεων}

.

1. (κυριολ.) η μεταφορά υγρού από ένα δοχείο σε άλλο ΣΥΝ. μετάγγιση

2. (συνήθως μτφ) η μετάδοση σε άλλο τόπο ή πρόσωπο ιδεών γνώσεων κλπ: η ~ της ανθρωπιστικής παιδείας στους Δυτικοευρωπαίους από τους Έλληνες. – μετακενώνω ρ.

[ΕΤΥΜ.: <μτγν. μετακενῶ (-όω) < μετά + κενῶ < κενός. Το ουσιαστικό πρωτοαπαντά στον Αδ. Κοραή. ]

.

Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της νέας Ελληνικής γλώσσας, Β΄ έκδοση, Γ΄ ανατύπωση 2006 εμπλουτισμένη – σελίδα 1082

Στόμφος (ο) χωρίς πληθυντικό

1. ο επιτηδευμένος λόγος, η επιλογή εντυπωσιακών λέξεων, φράσεων κλπ, το πομπώδες ύφος στην ομιλία για λόγους επιδείξεως ή για καυχησιολογία: μιλούσε με ~ και έπαρση για τα επιτεύγματά του || απαγγέλλει με ~

ΣΥΝ.: μεγαλοστομία, μεγαληγορία, φανφαρονισμός ΑΝΤ.: λιτότητα, φυσικότητα (ύφους, λόγου).

2. (γενικότ.) η υπερβολή στην έκφραση, η χρήση πομπωδών και επιτηδευμένων μέσων έκφρασης: είναι κακός ηθοποιός, παίζει παλιομοδίτικα, με πολύ ~. ΑΝΤ. Φυσικότητα

Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της νέας Ελληνικής γλώσσας, Β΄ έκδοση, Γ΄ ανατύπωση 2006 εμπλουτισμένη – σελίδα 1659

Επιτηδευμένος, -η, -ο: αυτός που στερείται φυσικότητας, προσποιητός: ~ ύφος, τρόποι

ΣΥΝ. εξεζητημένος, φτιαχτός

Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της νέας Ελληνικής γλώσσας, Β΄ έκδοση, Γ΄ ανατύπωση 2006 εμπλουτισμένη – σελίδα 660