Κατηγορία: στήλες

Ειδότες (οι)
.

[αρχαιοπ] αυτοί που γνωρίζουν καλά τα πράγματα – συν: επαϊοντες, ειδήμονες, ειδικοί.

Ετυμολογία: μετ. παρακ. του αρχαίου ρήματος οιδα

Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της νέας Ελληνικής γλώσσας, Β΄ έκδοση, Γ΄ ανατύπωση 2006 εμπλουτισμένη – σελίδα 555

Εξολισθαίνω

ρ. αμετάβατο {εξολίσθησα} (λογ.) γλιστρώ από τη θέση μου

ΣΥΝ. Ξεγλιστρώ – εξολίσθηση (η) κ. εξολίσθημα (το) [1870], εξολισθητικός, -ή, -ό [1870]

ΕΤΥΜ: μτγν. ἐξολισθάνω < ἐξ+ὀλισθάνω “γλυστρώ”

.

Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της νέας Ελληνικής γλώσσας, Β΄ έκδοση, Γ΄ ανατύπωση 2006 εμπλουτισμένη – σελίδα 631

Μετακένωση (η) [1805] {-ης κ. -ώσεως | -ώσεις, -ώσεων}

.

1. (κυριολ.) η μεταφορά υγρού από ένα δοχείο σε άλλο ΣΥΝ. μετάγγιση

2. (συνήθως μτφ) η μετάδοση σε άλλο τόπο ή πρόσωπο ιδεών γνώσεων κλπ: η ~ της ανθρωπιστικής παιδείας στους Δυτικοευρωπαίους από τους Έλληνες. – μετακενώνω ρ.

[ΕΤΥΜ.: <μτγν. μετακενῶ (-όω) < μετά + κενῶ < κενός. Το ουσιαστικό πρωτοαπαντά στον Αδ. Κοραή. ]

.

Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της νέας Ελληνικής γλώσσας, Β΄ έκδοση, Γ΄ ανατύπωση 2006 εμπλουτισμένη – σελίδα 1082

Στόμφος (ο) χωρίς πληθυντικό

1. ο επιτηδευμένος λόγος, η επιλογή εντυπωσιακών λέξεων, φράσεων κλπ, το πομπώδες ύφος στην ομιλία για λόγους επιδείξεως ή για καυχησιολογία: μιλούσε με ~ και έπαρση για τα επιτεύγματά του || απαγγέλλει με ~

ΣΥΝ.: μεγαλοστομία, μεγαληγορία, φανφαρονισμός ΑΝΤ.: λιτότητα, φυσικότητα (ύφους, λόγου).

2. (γενικότ.) η υπερβολή στην έκφραση, η χρήση πομπωδών και επιτηδευμένων μέσων έκφρασης: είναι κακός ηθοποιός, παίζει παλιομοδίτικα, με πολύ ~. ΑΝΤ. Φυσικότητα

Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της νέας Ελληνικής γλώσσας, Β΄ έκδοση, Γ΄ ανατύπωση 2006 εμπλουτισμένη – σελίδα 1659

Επιτηδευμένος, -η, -ο: αυτός που στερείται φυσικότητας, προσποιητός: ~ ύφος, τρόποι

ΣΥΝ. εξεζητημένος, φτιαχτός

Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της νέας Ελληνικής γλώσσας, Β΄ έκδοση, Γ΄ ανατύπωση 2006 εμπλουτισμένη – σελίδα 660

Κεχηνώς, -υία, -ός

(κεχην-ότος, -ότα | -ότες (ούδ. -ότα), -ότων) (αρχαιπρ. Κυρ. Στο αρσ) αυτός που χάσκει, που έχει μείνει με το στόμα ανοιχτό από την έκπληξη: κοίταζε κεχηνώς

ΣΥΝ. Κατάπληκτος – κεχηνότως επίρρ.

Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της νέας Ελληνικής γλώσσας, Β΄ έκδοση, Γ΄ ανατύπωση 2006 εμπλουτισμένη – σελίδα 887

Διαρρήδην επιρρ. (αρχαιοπρ.)

χωρίς περιστροφές ή υπεκφυγές: υποστήριξε ~ τις διεκδικήσεις του.

ΣΥΝ. ρητά, κατηγορηματικά, απερίφραστα, αναφανδόν

Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της νέας Ελληνικής γλώσσας, Β΄ έκδοση, Γ΄ ανατύπωση 2006 εμπλουτισμένη – σελίδα 492