Κατηγορία: στήλες

Ανανήφω

ρ. αμετβ. (ανένηψα) (αρχαιοπρ.)

• ανακτώ τις αισθήσεις μου, την πνευματική μου διαύγεια, συνέρχομαι από μέθη, λιποθυμία, οργή κλπ: θα χρειαστεί πολύς καιρός, για να ανανήψει και να ξαναβρεί τον παλιό εαυτό του.
• (μτφ) (α) συνέρχομαι από πλάνη, μετανοώ: η επίσκεψή του στο Άγιο Όρος τον έκανε να ανανήψει και να εγκαταλείψει την παλιά ζωή του ΣΥΝ. συνετίζομαι, διορθώνομαι (β) – για ιδεολογία: απαρνούμαι, αποκηρύσσω (κυρ. στον αόριστο).

Ετυμολογία: αρχ. < ἀνά- + νήφω “είμαι νηφάλιος” βλ. λ. νηφάλιος.

Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της νέας Ελληνικής γλώσσας, Β΄ έκδοση, Γ΄ ανατύπωση 2006 εμπλουτισμένη – σελίδα 162

Ψευδολόγος, -ος, -ο [αρχ.]

(λογοτ.) αυτός που λέει ψέμματα, που παραποιεί συνειδητά την αλήθεια ή αφηγείται ανύπαρκτα γεγονότα

ΣΥΝ: ψεύτης – ΑΝΤ: ειλικρινής, φιλαλήθης

Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της νέας Ελληνικής γλώσσας, Β΄ έκδοση, Γ΄ ανατύπωση 2006 εμπλουτισμένη – σελίδα 1985

Ευκταίος, -α, -ο (λογ.)

αυτός τον οποίο εύχεται ή επιθυμεί κανείς : ~ λύση / τέρμα ΣΥΝ: επιθυμητός, ευπρόσδεκτος, ποθητός, ΑΝΤ.: απευκταίος, ανεπιθύμητος, – επίρρ.: ευκταίως (μτγν)

ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ: < αρχ. ἐυκταῖος < εὒχομαι

Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της νέας Ελληνικής γλώσσας, Β΄ έκδοση, Γ΄ ανατύπωση 2006 εμπλουτισμένη – σελίδα 690

Δεκαρολόγος [1895]

1. πρόσωπο που χρηματίζεται με αναξιοπρεπή τρόπο και για ευτελή ποσά ΣΥΝ: αναξιοπρεπής, μικροπρεπής

2. πρόσωπο που οι συναλλαγές του είναι εξαιρετικά φειδωλός, τσιγγούνης. – δεκαρολογία (η) [1889], δεκαρολογώ ρ. [1891] {-είς…}
Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της νέας Ελληνικής γλώσσας, Β΄ έκδοση, Γ΄ ανατύπωση 2006 εμπλουτισμένη – σελίδα 459

Ηδύγλωσσος, -η, -ο [αρχ.] (λογ.)

αυτός που μιλά με γλυκύτητα, που διακρίνεται από εκφραστική λεπτότητα και χάρη, του οποίου τα λόγια προκαλούν ευχαρίστηση: ~ παρηγορητής στις ώρες της πίκρας.

ΣΥΝ γλυκομίλητος, ευπροσήγορος – ηδυγλωσσία (η) (μτγν.)

.
Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της νέας Ελληνικής γλώσσας, Β΄ έκδοση, Γ΄ ανατύπωση 2006 εμπλουτισμένη – σελίδα 722

Μυσαρός, -ή (λογ. -ά), -ό

(λογοτ.) ο ηθικά επιλήψιμος, άξιος αποστροφής, απέχθειας, αυτός που προκαλεί φρίκη και αποτροπιασμό: ~ δολοφόνος / εγκληματίας || ~ έγκλημα / κακούργημα.

ΣΥΝ: απεχθής, βδελυρός, στυγερός, σιχαμερός, αποτρόπαιος.

– μυσαρότητα (η) [μτγν.], – μυσαρώς επιρρ.

Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της νέας Ελληνικής γλώσσας, Β΄ έκδοση, Γ΄ ανατύπωση 2006 εμπλουτισμένη – σελίδα 1156