Είναι κάποια πράγματα που λες ότι κάποιο… χέρι τα στήνει έτσι ώστε να συμβαίνουν ένα συγκεκριμένο διάστημα.
Ένα από αυτά είναι κάποιες κομβικές ημερομηνίες της νεώτερης ιστορίας της Ουκρανίας σε σχέση με τη Ρωσία.
Είναι Φλεβάρης όταν σημαντικά γεγονότα συμβαίνουν στην Ουκρανία.
Φλεβάρη του 2014 καταγράφηκαν: η κατάληξη της πολιτικής αναταραχής στην Ουκρανία με την παραίτηση του φιλορώσου προέδρου της Γιανουκόβιτς, η απόφαση της Ρωσίας να προσαρτήσει την Κριμαία και οι επιχειρήσεις Ρώσων στρατιωτικών που κατέλαβαν κομβικά σημεία στην Κριμαία (και έπειτα από ένα διάστημα η Κριμαία “ενσωματώθηκε” στην Ρωσία και άναψε για τα καλά ο πόλεμος στις ανατολικές επαρχίες της Ουκρανίας με εμπλοκή ανταρτών, “ανταρτών” και την πρώτη εισβολή της Ρωσίας – μια γενικευμένη αναταραχή που κράτησε 8 χρόνια).
Φλεβάρης του 2022 ήταν όταν η Ρωσία αναγνώρισε επίσημα ως αυτόνομες τις δυο προαναφερόμενες ανατολικές επαρχίες της Ουκρανίας (Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ) και – 2 μέρες αργότερα – ο Πούτιν ξεκίνησε την εισβολή στην Ουκρανία προφασιζόμενος ότι οι δυο επαρχίες ζήτησαν τη βοήθεια της Ρωσίας. Κάπως έτσι ο πόλεμος μεταφέρθηκε πλέον στο σύνολο της επικράτειας της Ουκρανίας.
Φλεβάρης του 2025 είναι και η επόμενη “μεγάλη” εξέλιξη είναι ότι ο Τραμπ αποδέχεται τις περισσότερες από τις θέσεις του Πούτιν για την Ουκρανία, οδηγεί τις ΗΠΑ σε αλλαγή στάσης και προχωράει σε απευθείας συνομιλίες με τους Ρώσους για να… λύσουν το θέμα χωρίς τη συμμετοχή των ιδίων των Ουκρανών.
Το σενάριο από το παρελθόν
Τον Φλεβάρη του 2025 η Ευρωπαϊκή Ένωση παρακολουθεί πλέον τις εξελίξεις χωρίς να δύναται να επέμβει καθοριστικά, παρότι είναι στο επίκεντρο και η αφορμή για πολλά πράγματα.
Μπορεί οι ιστορικές καταβολές της ρωσο-ουκρανικής σύγκρουσης να είναι βαθύτερες και να φτάνουν σε γεγονότα και αποφάσεις που ανάγονται στην τσαρική Ρωσία ή στην Σοβιετική Ένωση, όμως στη σύγχρονη εποχή όλα στην Ουκρανία ξεκίνησαν για τα μάτια της Ευρώπης (το θέμα ήταν αν η Ουκρανία θα έμπαινε στην Ε.Ε. από τη δεκαετία του 2010 αλλά και στο ΝΑΤΟ).
Το σενάριο της διάσπασης την Ουκρανίας είναι ξανά στο τραπέζι, πιο επίκαιρο από ποτέ. Μόνο που τώρα, με τον Ντόναλντ Τράμπ στην προεδρία των ΗΠΑ, το σενάριο έχει κάπως αλλάξει στο ένα σκέλος του και συμπεριλαμβάνει το εξής “απλό”:
- το ανατολικό κομμάτι της χώρας μαζί με την Κριμαία θα ελέγχεται (με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο) από τη Ρωσία,
- το δυτικό κομμάτι της Ουκρανίας θα έχει έναν πιο… δυτικό προσανατολισμό. Μόνο που σε αυτό τον κύριο λόγο θα έχουν πλέον μόνο οι ΗΠΑ κι όχι η Ευρωπαϊκή Ένωση από μόνη της ή η “Δύση” ως σύνολο.
Τα ερωτήματα του παρόντος
Τον Φλεβάρη του 2025 οι Ευρωπαίοι κάνουν τη μια συνάντηση μετά απ’ την άλλη – με διαφορετική σύνθεση κάθε φορά, μπας και καταφέρουν να σκεπάσουν τη γύμνια της ΕΕ στη διεθνή σκακιέρα και “προσπεράσουν” κάπως τις αμερικανορωσικές πρωτοβουλίες για να λήξει ο πόλεμος. Το αν θα τα καταφέρουν είναι το πρώτο ερώτημα. Δύσκολο πάντως να τα καταφέρουν…
Το δεύτερο ερώτημα είναι αν οι Ρώσοι στο τέλος θα καταφέρουν να διαρρήξουν το “δυτικό μπλόκ”, αυτό της ΕΕ και των ΗΠΑ (που ήδη περνάει δύσκολες ημέρες από την ώρα που ανέλαβε ο Τραμπ). Το ουκρανικό είναι ζωτικής σημασίας για αυτούς, δεν θα το αφήσουν εύκολα (είναι στην εξώπορτά τους) ενώ αποτελεί κι ένα πείραμα για εξελίξεις σε άλλα σημεία του πλανήτη.
Το τρίτο ερώτημα είναι το μέχρι ποιο σημείο είναι διατεθειμένες οι ΗΠΑ του Τραμπ να παραχωρήσουν πράγματα στη Ρωσία, ώστε να μην πέσει στην αγκαλιά της Κίνας. Και, επίσης, μέχρι ποιο σημείο θα εμπλακούν στην Ουκρανία με σκοπό να αποκομίσουν οικονομικά οφέλη και πρόσβαση στο ουκρανικό υπέδαφος.
Το σημείο στο οποίο σταματούν τα ερωτήματα είναι ένα: στην παραδοχή από όλους ότι η ιστορία στην Ουκρανία έχει πάψει να είναι μια “περιφερειακή σύγκρουση” και ότι ο πλανήτης άλλαξε ρότα ήδη (αν δούμε και λίγο πιο μακριά από την Ουκρανία, για παράδειγμα στη Γάζα ή αλλού…).