Αν υπάρχει μια κατάσταση που θα απασχολήσει έντονα την Ελλάδα μέσα στο 2025 είναι η κατάσταση στη Συρία – λόγω της εμπλοκής της Τουρκίας στη χώρα αυτή.
Ήδη λίγες ημέρες μετά από την πτώση του Ασάντ είχαμε επισημάνει τα προβλήματα που είναι διατεθειμένη να δημιουργήσει η Τουρκία αν προχωρήσει στην οριοθέτηση ΑΟΖ με το φιλοτουρκικό προσωρινό καθεστώς που ανέλαβε τη διακυβέρνηση της Συρίας.
Στην Ανατολική Μεσόγειο τα πράγματα δεν είναι απλά όσον αφορά την οριοθέτηση ΑΟΖ από οποιονδήποτε. Εμπλέκονται η Ελλάδα, η Κύπρος, η Τουρκία, η Συρία, ο Λίβανος, το Ισραήλ, η Αίγυπτος και η Λιβύη. Σε απλά ελληνικά: για να κλείσει το θέμα των ΑΟΖ θα πρέπει να συμφωνήσουν οκτώ (8) χώρες μεταξύ τους, να γίνουν οι απαραίτητες μεταξύ τους συνομιλίες και να καταλήξουμε σε συμφωνίες που θα κατατεθούν στον ΟΗΕ (και θα περιγράφουν λεπτομερώς τις συντεταγμένες για κάθε μια από αυτές τις συμφωνίες).
Είναι δε πολλά αυτά που θα πρέπει να καθοριστούν με την έναρξη των όποιων συνομιλιών μεταξύ των μερών, όπως π.χ. οι γραμμές βάσης από τις οποίες θα ξεκινούν οι μετρήσεις για να βρεθεί η μέση γραμμή που θα είναι και το όριο μεταξύ των ΑΟΖ των χωρών που στο τέλος θα υπογράφουν.
Εν ολίγοις, θα πρέπει να συμφωνηθούν καθαρά τεχνικά ζητήματα, τα οποία όμως περιγράφονται σε διεθνείς συνθήκες.
Η Τουρκία διαχρονικά (και εντονότατα τα τελευταία χρόνια) απαιτεί το παράλογο: να μη λαμβάνονται υπόψη τα νησιά στον καθορισμό των ΑΟΖ, γεγονός που δυσκολεύει την επίτευξη οποιασδήποτε συμφωνίας με την Ελλάδα – κατά συνέπεια με όλες τις χώρες της περιοχής.
Οπότε προσπαθεί με διάφορους τρόπους να κλείσει συμφωνίες που την βολεύουν, δίνοντας και κάτι… παραπάνω (που δεν είναι δικό της) στο άλλο μέρος.
Το τουρκολυβικό μνημόνιο του 2019 με αυτόν τον τρόπο συντάχθηκε. Δεν “βλέπει” ούτε καν την Κρήτη ή τα Δωδεκάνησα (και φυσικά δεν “βλέπει” το Καστελόριζο!), γεγονός που δίνει στη Λιβύη λίγη περισσότερη θαλάσσια έκταση από αυτήν που πραγματικά δικαιούται και θα πάρει όταν θα οριοθετήσει ΑΟΖ με την Ελλάδα.
Το ίδιο σκοπεύει να κάνει και με τη Συρία: να χρησιμοποιήσει μια προσωρινή Κυβέρνηση που ακόμη δεν έχει νομιμοποιηθεί από τον λαό της Συρίας και να κλείσει συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ που δεν θα λαμβάνει υπόψη την Κύπρο, με όποια συνέπεια αυτό θα έχει στη συνέχεια για την οριοθέτηση με την Ελλάδα (συν το γεγονός ότι θα “νομιμοποιήσει” και θα ενισχύσει το Μνημόνιό της με τη Λιβύη).
Κομβικό λοιπόν το χρονικό σημείο, κομβικό το πρώτο εξάμηνο του 2025 για το θέμα της οριοθέτησης ΑΟΖ της Ελλάδας.
Η οποία θα πρέπει να επιδιώξει τρία πράγματα, βασικά:
- να κερδίσει τον χαμένο χρόνο και να καθορίσει επιτέλους με τον πιο επίσημο τρόπο τις λεγόμενες “γραμμές βάσης” παντού.
- να επιδιώξει διμερείς συμφωνίες που δεν αφήνουν περιθώρια αμφισβήτησης (π.χ. με την Αίγυπτο να κλείσει το θέμα της μερικής οριοθέτησης, να γίνει σαφής αναφορά ότι τα 12 ν.μ. ισχύουν δια αμφότερα τα μέρη και τέλος να προχωρήσουμε δυτικά πέραν του 26ου μεσημβρινού και προς τα ανατολικά πέραν του 27ου και 59´ μεσημβρινού – το τελευταίο σε συνδυασμό με το κλείσιμο της οριοθέτησης μεταξύ της Κύπρου και της Αιγύπτου θα βάλει ταφόπλακα σε οποιοδήποτε τουρκικό σχέδιο).
- να προχωρήσει άμεσα σε συμφωνία οριοθέτησης με την Κύπρο, με την ΑΟΖ της οποίας υπάρχουν σημεία επαφής (λόγω της επήρειας του Καστελόριζου – γιαυτό άλλωστε και οι Τούρκοι έκαναν τις προηγούμενες μέρες δηλώσεις περί… απόστασης που διανύουν και κολυμβητές για να φτάσουν από τις ακτές τους). Έτσι και η Κύπρος θα μπορέσει να προχωρήσει σε συμφωνία με Αίγυπτο και Ισραήλ για να οριστικοποιηθούν τα μεταξύ τους όρια.
Επίσης, οι Έλληνες πολίτες είναι αυτοί που θα κληθούν να πάρουν σημαντικές αποφάσεις. Με κυριότερη όλων το να γυρίσουν την πλάτη σε κάθε είδους ανεγκέφαλο πολιτικό, που βγάζει άναρθρες κραυγές στα τηλεπαραθύρα, στα μπαλκόνια και στη Βουλή πουλώντας κακώς εννοούμενο πατριωτισμό (λες και οι υπόλοιποι είναι όλοι μειοδότες, που έχουν βάλει ως σκοπό της ζωής τους το ξεπούλημα των πάντων).
Πολιτικοί αυτού του είδους, που αδυνατούν να αντιληφθούν ότι η οριοθέτηση ΑΟΖ συμπεριλαμβάνει ταυτόχρονα γεωγραφικές και διπλωματικές πτυχές, παραπλανούν συνειδητά τον λαό και το μόνο που προσφέρουν είναι προβλήματα και… θόρυβος!
Τον περίσσιο “πατριωτισμό” κάποιων πολιτικών και πολιτειακών παραγόντων που χρησιμοποιούσαν την ίδια γλώσσα η Ελλάδα τον πλήρωσε πολύ πρόσφατα, με την απώλεια της Μικράς Ασίας πριν από 102 χρόνια!!
Η οριοθέτηση ΑΟΖ σημαίνει πολλά πράγματα, όχι μόνο λεφτά που πιθανόν να βγουν από δικαιώματα στη θάλασσα ή στον πυθμένα της Μεσογείου.
Σημαίνει και την πρόθεση να γίνουν συμβιβασμοί, που όμως δεν θα ξεπερνούν συγκεκριμένες και ξεκάθαρα διατυπωμένες “κόκκινες γραμμές”.
Όπως επίσης σημαίνει και την πρόθεση να εμπλέξεις και τρίτους μέσα στο όλο κάδρο. Τρίτους και μάλιστα ισχυρούς. Που δεν θα είναι συμβαλλόμενα μέρη αλλά μέρη που θα εκμεταλλευτούν τη συμφωνία οριοθέτησης για δικούς τους γεωπολιτικούς λόγους ή για λόγους που θα αφορούν οικονομικά συμφέροντα εταιριών τους. Τρίτους που θα τους ενημερώσεις για τις προθέσεις σου και που τα συμφέροντά τους ταιριάζουν κάποιες φορές με τα δικά σου. Τρίτους που πιθανότατα θα σε υποστηρίξουν σε μια δύσκολη στιγμή. Γιατί δεν αρκεί μόνο να έχεις δίκιο σε κάτι, πρέπει να έχεις την ισχύ (αυτόνομα και με τη βοήθεια άλλων) να το επιβάλλεις κιόλας…