Μια από τις εκφράσεις – αξιώματα – αρχές που χρησιμοποιείται ευρέως στις διεθνείς σχέσεις (και τις καθορίζει) είναι το “pacta sunt servanda”.
Το οποίον σημαίνει σε απλά ελληνικά πως “τα συμφωνηθέντα πρέπει να τηρούνται”.
Η έκφραση έχει και συνέχεια: “pacta sunt servanda rebus sic stantibus”, δηλαδή τα συμφωνηθέντα πρέπει να τηρούνται εφόσον τα πράγματα εξακολουθούν να είναι ίδια.
Συνήθως αυτή η έκφραση (γενικότερα, αυτό το αξίωμα) ήταν στο στόχαστρο χωρών με αναθεωρητικές τάσεις, όπως είναι εσχάτως ας πούμε η Ρωσία, η Τουρκία ή το Ισραήλ – αφού σύμφωνα με τη δική τους κοσμοθεωρία απ’ την ώρα που μπορούν να επιβάλλουν τη δική τους θέληση τότε μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα ώστε “να μην εξακολουθούν να είναι ίδια”, για να αμφισβητήσουν στη συνέχεια παλαιότερες συμφωνίες…
Η τελευταία εξέλιξη που σχετίζεται με αυτή τη φράση έχει να κάνει με μια μικρότερη χώρα, στα βόρεια σύνορά μας.
Για πολλοστή φορά μέσα στο τελευταίο δίμηνο αξιωματούχοι στα Σκόπια αμφισβητούν τη Συμφωνία των Πρεσπών που υπέγραψε η χώρα τους με την Ελλάδα – μια συμφωνία που έδωσε ένα κοινά αποδεκτό όνομα στη χώρα τους (άσχετα αν η πλειοψηφία των πολιτών και στις δυο χώρες δεν τη θεωρούσε και εξακολουθεί να μην τη θεωρεί καλή και συμφέρουσα συμφωνία).
Βασικό όρος της συμφωνίας αυτής, που άνοιξε τις πόρτες του ΝΑΤΟ στη γείτονα και που “στρώνει το δρόμο” για την ΕΕ, ήταν ένας: η ονομασία “Βόρεια Μακεδονία” erga omnes – δηλαδή ότι η ονομασία αυτή ισχύει έναντι όλων και για όλους.
Ο νεο-ορκισθείς πρωθυπουργός Μίτσκοσκι μπορεί να ορκίστηκε σύμφωνα με το συνταγματικό όνομα της χώρας του, όμως δεν παύει όπου σταθεί κι όπου βρεθεί να δηλώνει ότι θα κάνει τα πάντα για να αλλάξει τη συμφωνία. Μέχρι και εξηγήσεις έδωσε, χαρακτηρίζοντάς την “επαίσχυντη”. Λίγες ώρες νωρίτερα πάντως, στις προγραμματικές δηλώσεις, αναφέρονταν στη χώρα του ξεχνώντας τις συμφωνίες και ονομάζοντάς την “Μακεδονία” σκέτο.
Μια από τα ίδια ήταν και η νέα πρόεδρος της χώρας αυτής, η οποία επίσης δημιουργεί προβλήματα αφού … “ξεχνάει” τη συνταγματική ονομασία της χώρας στην οποία είναι πρόεδρος. Προεκλογικά, μετεκλογικά και μετά κι από την ορκωμοσία της.
Ίσως θα πρέπει σιγά – σιγά οι δικοί μας να αρχίσουν να ζητούν αυτά που πρέπει. Υπενθυμίζοντας σε όλους πως οποιαδήποτε αμφισβήτηση της συγκεκριμένης συμφωνίας θα σημάνει πολλά τόσο για τη γείτονα όσο και για τις σχέσεις στα Βαλκάνια γενικότερα (στέλνοντας ταυτόχρονα συγκεκριμένο μήνυμα και προς άλλες κατευθύνσεις).
Δεν είναι δυνατόν να γίνεται (για λόγους εσωτερικής κατανάλωσης και μικροπολιτικής) α λα κάρτ χρήση της συμφωνίας με την Ελλάδα, κι αυτό κάποιος θα πρέπει να το υπενθυμίσει όσο πιο σύντομα και όσο πιο ηχηρά γίνεται στους βόρειους γείτονες μας…