Το θυμάστε εκείνο το “ή αλλάζουμε ή βουλιάζουμε” που είχε πει ο Γιώργος Παπανδρέου;
Η σύνοδος κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα που έγινε στο Ντουμπάι (COP 28) το επανέφερε στην επικαιρότητα – λόγω της αναβλητικότητας και της αναποφασιστικότητας των πλουσίων αλλά και των χωρών που εξορύσσουν ορυκτά καύσιμα να βάλουν το χέρι στην τσέπη (κάποιες χώρες έχουν και τις δυο ιδιότητες).
Το κόστος για τη μετάβαση σε “καθαρά καύσιμα”, που θα κάνουν τον πλανήτη να αναπνεύσει λίγο, είναι ΤΕΡΑΣΤΙΟ. Ουδείς δέχεται να επωμιστεί το κόστος αυτό, ή έστω ένα μέρος του (αν αυτό επιμεριστεί).
Έτσι λοιπόν φτάσαμε στα σημερινά χάλια, τα οποία (απλουστεύοντας λίγο τις μελέτες και τις προβλέψεις των επιστημόνων) με δυο κουβέντες είναι: η καύση φέρνει αύξηση της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας, η αύξηση της θερμοκρασίας φέρνει τήξη των πάγων, η τήξη των πάγων φέρνει άνοδο της στάθμης της θάλασσας και η άνοδος αυτή φέρνει εξαφάνιση περιοχών που βρίσκονται κοντά στην ακτογραμμή και χαμηλά.
Μια από τις περιοχές του πλανήτη που κινδυνεύουν είναι και η Μεσόγειος – και η Ελλάδα. Αν φέρουμε τον χάρτη ακόμη πιο κοντά, μια από τις περιοχές που κινδυνεύουν (όχι σε 1000 χρόνια αλλά σε 70-80 χρόνια από σήμερα) είναι και η περιοχή μεταξύ των εκβολών του Αξιού και του Αλιάκμονα.
Σε απλά ελληνικά: οι επιστήμονες λένε ότι αν συνεχίσουμε έτσι όπως σήμερα, η Ημαθία που έχει ακτογραμμή 7 χιλιομέτρων περίπου, σε 70-80 χρόνια θα έχει ακτογραμμή 30 χιλιομέτρων και περισσότερο. Αυτό επειδή η θάλασσα θα εισχωρήσει μέσα σε αυτό που σήμερα ξέρουμε ως στεριά.
Η Τράπεζα της Ελλάδας ήδη εδώ και πάνω από μια δεκαετία είχε συστήσει μια επιτροπή που ονομάστηκε Επιτροπή Μελέτης Επιπτώσεων Κλιματικής Αλλαγής (όταν βλέπεις τράπεζα να κάνει τέτοια κίνηση, τότε κάτι δεν πάει καλά…).
Σε εκείνη την μελέτη (που υπήρχαν αναφορές και σε άλλες μελέτες, παλαιότερες) καταγράφονταν και αναφέρονταν περιοχές της χώρας μας που θα έχουν πρόβλημα. Όπως έγραφε κάπου η μελέτη, στο διάστημα έως το 2099 (το οποίο δεν είναι μακριά, τα παιδιά μας θα ζούνε) οι ρυθμοί τεκτονικής ανύψωσης σε σχέση με τους πιθανούς ρυθμούς ανόδου της θαλάσσιας στάθμης είναι μικρότεροι, άρα υπάρχουν περιοχές που θα παρατηρηθεί σχετική άνοδος της στάθμης της θάλασσας. Δηλαδή, αν η αύξηση της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας συνεχίσει με τους ίδιους ρυθμούς, η θάλασσα θα “ανεβαίνει” ταχύτερα από την ξηρά και θα υπάρξει πρόβλημα.
Πόσο θα υποχωρήσει (δηλαδή θα μπει προς τα μέσα) η ακτογραμμή;; Δείτε στον επόμενο χάρτη, που απεικονίζει την περιοχή των δέλτα Αξιού, Λουδία και Αλιάκμονα. Δείχνει τι θα γίνει αν η στάθμη της θάλασσας ανέβει
- λιγότερο από μισό μέτρο
- μεταξύ μισού και ενός μέτρου
- περισσότερο από ένα μέτρο.
Αποκαλυπτικός της κατάστασης που θα δημιουργηθεί αν συνεχίσουμε το ίδιο … βιολί στον πλανήτη μας είναι ο πίνακας παρακάτω (που υπάρχει στην ίδια μελέτη, της ΤτΕ). Στην τελευταία στήλη του πίνακα αναφέρεται έως και η έκταση της περιοχής που υπολογίζεται ότι θα πλημμυρίσει, σε τετραγωνικά μέτρα.
Το Ντουμπάι (COP 28) και η “συμφωνία”
Που κολλάει τώρα η Σύνοδος στο Ντουμπάι;; Με τέτοια θέματα ασχολήθηκε. Όμως δεν υπήρξε πραγματική συμφωνία για τη λύση τους. Κάτι λειάνσεις και στρογγυλοποιήσεις είχαμε, ώστε όλοι (ακόμη και αυτοί που κινδυνεύουν πραγματικά να βουλιάξουν, όπως ορισμένα νησιωτικά κράτη στον Ειρηνικό Ωκεανό) να βγουν προσωρινά ικανοποιημένοι.
Οι επιστήμονες εδώ και χρόνια μιλάνε για τους κινδύνους. Οι πολιτικοί και οι λεφτάδες γενικότερα (τράπεζες, funds, τεράστιες πολυεθνικές εταιρίες κλπ κλπ) στην αρχή τους αγνοούσαν επειδή τους θεωρούσαν γραφικούς ή επειδή το κόστος αυτών που πρότειναν ήταν δυσθεώρητο. Κι όταν άρχισαν να τους παίρνουν στα σοβαρά ξεκίνησαν να λειτουργούν αναβλητικά, δηλαδή πάλι δεν γίνονταν δουλειά!
Οι “κλιματικοί μετανάστες”
Τι θα γίνει κανείς δεν ξέρει. Δεν είναι λίγες οι φορές που τα διάφορα μοντέλα (για διάφορους κινδύνους) διαψεύστηκαν. Όμως τι θα γίνει αν έστω και ένα μοντέλο, ακόμη και η πιο “ελαφρά” πρόβλεψη των επιστημόνων, επαληθευτεί; Και μέχρι πότε η αναβλητικότητα και η έλλειψη πολιτικών πρωτοβουλιών θα καθορίζουν το μέλλον του πλανήτη;
Η Αυστραλία έχει ήδη παραχωρήσει “Ειδικά δικαιώματα» στους πολίτες του Τουβαλού, ενός νησιωτικού κράτους στον Ειρηνικό Ωκεανό, η ύπαρξη του οποίου απειλείται από την κλιματική αλλαγή και την άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Τον Νοέμβριο του 2023 οι δυο χώρες υπέγραψαν μια συμφωνία που πρέπει να επικυρωθεί από τα δυο Κοινοβούλια – βάσει αυτής θα έχουμε επίσημα τους πρώτους πρόσφυγες λόγω της κλιματικής αλλαγής.
Στην εν λόγω συμφωνία μπαίνουν κι άλλα στο παιχνίδι, όπως π.χ. η ανάγκες της Αυστραλίας σε ορυκτά καύσιμα ή η προσπάθεια να ανασχεθεί η κινέζικη επιρροή στον Ειρηνικό. Όμως η συμφωνία είναι ένα δείγμα ότι το πράμα έχει ξεφύγει και πρέπει να ληφθούν μέτρα, άμεσα.
Ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης αναφέρει ότι πάνω από 200 εκατομμύρια άνθρωποι από φτωχές χώρες θα αναγκαστούν να μεταναστεύσουν μέχρι το 2050, το οποίο δεν είναι και πολύ μακριά. Έχει δε υπολογιστεί ότι αν ληφθούν δραστικά μέτρα και μειωθούν οι ρύποι, τότε ο αριθμός αυτός των κλιματικών μεταναστών θα μειωθεί κατά 80%.
Και δεν είναι μόνο νησάκια που βυθίζονται. Για παράδειγμα, μέχρι το 2050 το 5% του Ριο ντε Ζανέιρο στη Βραζιλία αναμένεται να βρεθεί κάτω από τα νερά, άρα θα αρχίσει και η εσωτερική μετανάστευση.
Απ΄την άλλη, η αύξηση της θερμοκρασίας του αέρα κάνει τον βιο αβίωτο σε πάρα πολλές περιοχές και η έλλειψη βροχοπτώσεων και οι ξηρασίες θα είναι ένα ακόμη πρόβλημα. Η πόλη Αλ Χουνταϊντά στην Υεμένη θα ερημώσει αν συνεχιστούν οι ίδιοι ρυθμοί αύξησης της θερμοκρασίας, αφού οι μέρες με καύσωνα θα είναι πάρα πολλές και ο κόσμος θα αδυνατεί να μείνει στην πόλη.
Αυτά τα ολίγα.
Ψάξτε το λίγο, είναι σοβαρό το θέμα και απαιτούνται λύσεις, άμεσα. Οι διαπιστώσεις έχουν γίνει. Και οι λύσεις είναι καθαρά θέμα πολιτικής βούλησης…