Οι συνέπειες των πυρκαγιών που πλήττουν τη χώρα είναι ανυπολόγιστες: περιβάλλον, κοινωνία, οικονομία είναι τα πρώτα που πλήττονται – ίσως και ανεπανόρθωτα.
Θα κάνουν αρκετά χρόνια να συνέλθουν (αν ποτέ το καταφέρουν πλήρως) τόσο το φυσικό περιβάλλον και τα δάση μας όσο και οι τοπικές κοινωνίες αλλά και η οικονομική ζωή των περιοχών που επλήγησαν.
Οι εμπειρίες προηγουμένων ετών δείχνουν ότι το αποτύπωμα της φωτιάς στα δάση μας είναι βαρύ και δυσθεώρητο σε κόστος, τις περισσότερες φορές είναι στην πραγματικότητα μη μετρήσιμο. Και πολλές φορές λειτουργεί συνδυαστικά, αφού για κάποιους μια πυρκαγιά στο δάσος δεν είναι μόνο ότι “κάηκε μισό εκατομμύριο στρέμματα” αλλά μαζί κάηκε το βιος τους, το σπίτι τους, ο τόπος εργασίας τους, τα εργαλεία της δουλειάς τους.
Δεν θα πρέπει να επαναπαυτούμε στη λογική του “η Φύση θα επουλώσει τις πληγές της”. Ούτε στο εύκολο “τα ντουβάρια ξαναγίνονται”, αφού είναι γνωστό ότι σε τέτοιες περιπτώσεις το κράτος κοιμάται όρθιο κι αργεί να ξυπνήσει από τον λήθαργό του ενώ οι χρηματοδοτήσεις από τις τράπεζες είναι μηδαμινές (παρότι αυτές σώθηκαν και με λεφτά αυτών που κάηκε το βιός τους από τις πυρκαγιές). Δεν ξέρω καμιά τράπεζα να θέλει να δώσει δάνειο σε έναν 40άρη που είδε τις φωτιές να καταπίνουν το χωράφι του, το τρακτέρ του, τις κυψέλες με τα μελίσσια, το σπίτι του! Η τράπεζα θέλει κέρδη και μάλιστα γρήγορα κέρδη. Κι από τις περιοχές που κατακάηκαν δε θα δει κέρδη ούτε σε 30 χρόνια, δηλαδή ούτε όταν ο σημερινός 40άρης θα διανύει την 8η δεκαετία της ζωής του. Εκτός κι αν η τράπεζα υποχρεωθεί να το κάνει… (θα υποχρεωθεί;;;)
Δεν πρέπει να βγάζουμε συμπεράσματα προτού κάτι τελειώσει – και μακάρι αυτή η καταστροφή να τελειώσει γρήγορα. Όμως αν θελήσουμε να ρίξουμε μια πρώτη ματιά και “παρακάμψουμε” τις θεωρίες συνωμοσίας και τις ηλιθιότητες περί ανάγκης δημιουργίας χώρου για… ανεμογεννήτριες, τότε καταλήγουμε σε εμπρησμούς από πρόθεση, σε εμπρησμούς από βλακεία, σε εκδήλωση πυρκαγιών από βραχυκυκλώματα και σε πυρκαγιές από άλλα αίτια.
Αυτό που θα πρέπει όμως να προσέξουμε είναι κάτι άλλο, τη δεδομένη χρονική στιγμή: τη χρησιμοποίηση των πυρκαγιών για πολιτικούς ή μικροκομματικούς λόγους. Οι μεν κατηγορούν τους δε, οι δε τους μεν, ο ένας λέει ότι οι εκκενώσεις οικισμών δεν είναι τρόπος αντιμετώπισης της φωτιάς, ο άλλος ότι δεν βρήκε πολλά αεροπλάνα για να αντιμετωπίσει τη φωτιά, ο τρίτος ότι δεν υπάρχει επαρκής σχεδιασμός κλπ κλπ κλπ…
Νομίζουν ότι όλοι έχουμε μνήμη χρυσόψαρου (ή στην καλύτερη γι’ αυτούς, ότι έχουμε επιλεκτική μνήμη).
Ο λαϊκισμός χτυπάει κόκκινο για πολλοστή φορά ενώ όλοι μαζί προσπαθούν να ωφεληθούν από την κατάσταση και να κερδίσουν ένα ψηφαλάκι που θα εδράζεται όχι στο σχέδιό τους για την αντιμετώπιση ή την πρόληψη αλλά στην οργή και στην αγανάκτηση ή στην πολιτική τοποθέτηση του κόσμου. Αυτού του κόσμου που έζησε τα χωριά του να καίγονται αλλά και ημών που τα είδαμε από την τηλεόραση να καίγονται.
Στο μέσον όλων αυτών αρχίζει να εμφανίζεται και μια άλλη τάση, ιδιαιτέρως επικίνδυνη: η αμφισβήτηση της κλιματικής αλλαγής, που γιγάντωσε (σε συνδυασμό με την ανικανότητα) τις φωτιές.
Δεν υπάρχει κάποιο “κρυφό σχέδιο” πίσω από τις φωτιές. Ή αν υπάρχει, τότε αυτό βρήκε “γόνιμο έδαφος” να εφαρμοστεί χάρη στην κλιματική αλλαγή, που πλέον κάποιοι την αμφισβητούν με τρόπο χειρότερο κι από αυτόν που την αμφισβητούσε ο αλήστου μνήμης πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, ο Τράμπ.
Ρωτήστε κάποιον ειδικό για να σας πει με απλά λόγια τι σημαίνει αύξηση της θερμοκρασίας στον πλανήτη κατά 2 °C ή 3 °C. Είναι μια κατάσταση που ανακυκλώνεται και που “φουντώνει” από τον έναν κύκλο μέχρι τον επόμενο. Επειδή λειτουργεί συσσωρευτικά, και μάλιστα σε κύκλους που έχουν συντομεύσει χρονικά. Και δυστυχώς είμαστε ακόμη στις αρχές, η συνέχεια θα είναι πραγματικά εφιαλτική.
Όπως έγραψε κάποιος πριν από αρκετά χρόνια, ο πλανήτης δηλώνει παρουσία εκατομμυρίων ετών και χωρίς εμάς. Εμείς είμαστε οι επιβάτες, κι αν δεν σεβαστούμε αυτό που βρήκαμε τότε ο πλανήτης με περισσή ευκολία θα μας πετάξει κάτω, θα μας αποβάλλει – για να επιζήσει.
Η κλιματική αλλαγή λοιπόν είναι εδώ, παρούσα. Και τα πρώτα της σημάδια τα βλέπουμε με έντονα καιρικά φαινόμενα, με χαλάζια, με ανομβρίες, με αύξηση της στάθμης της θάλασσας, με πλημμύρες, με πυρκαγιές, με καύσωνες.
Κι όσο τα κόμματα και οι πολιτικοί, με μικροπολιτικά παιχνίδια και με λαϊκίστικες κορώνες θα προσπαθούν να μας πείσουν ότι για τις καταστροφές φταίνε αποκλειστικά και μόνο οι προηγούμενοι ή οι νυν, τόσο εμείς θα βλέπουμε “περιβαλλοντικούς πρόσφυγες” (ίσως να γίνουμε και εμείς τέτοιοι), τόσο θα καιγόμαστε, θα διψάμε, θα πλημμυρίζουμε, θα σκάμε από τη ζέστη…
Αν οι πολιτικοί έχουν σχέδιο – τεκμηριωμένο, εφαρμόσιμο και κοστολογημένο, ας μας το πουν κι ας το εφαρμόσουν επιτέλους! Αν όχι ας το βουλώσουν, ας κόψουν τις άναρθρες πολιτικάντικες κραυγές κι ας αποσυρθούν! Γιατί η καταστροφή από την κλιματική αλλαγή είναι προδιαγεγραμμένη όσο εμείς συνεχίζουμε με θεωρίες συνωμοσίας, με αλληλοκατηγορίες, με μικροπολιτικά παιχνίδια, με επιδεικτικά προκλητική συμπεριφορά έναντι του πλανήτη που μας φιλοξενεί…
(σημείωση: δε φταίνε για όλα μόνο τα κόμματα, φταίμε και εμείς. Απλά πάντα αναζητούμε έναν φταίχτη, αφού θεωρούμε πως εμείς όλα τα ‘χουμε καλά καμωμένα!)