Θα το πούμε απλά, όσο πιο απλά γίνεται: σε γενικές γραμμές έχουμε “κοντή μνήμη”. Κάποιες φορές δε η κατάσταση γίνεται ακόμη χειρότερη και η μνήμη μας εκτός από “κοντή” γίνεται και “άκρως επιλεκτική”. Οπότε δεν είναι και πολύ κακό να θυμόμαστε κάποιες ημερομηνίες, που συνήθως ξεχνιούνται ή που κάποιοι επιδιώκουν να τις ξεχάσουμε επειδή έτσι τους βολεύει!
Σαν σήμερα, το 2004 (πριν από μόλις 17 χρόνια – όχι πριν από εκατοντάδες χρόνια…) οι Κύπριοι καλούνταν για να αποφασίσουν με δημοψήφισμα για το περιβόητο “Σχέδιο Ανάν 5”.
Λίγες ημέρες νωρίτερα ο τότε Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Τάσσος Παπαδόπουλος, είχε απευθυνθεί προς τον λαό του πολύπαθου νησιού με τηλεοπτικό του διάγγελμα.
Στο ιστορικό του διάγγελμα (ένα διάγγελμα που πάνω από όλα είχε αξιοπρέπεια) ο μακαρίτης ο Παπαδόπουλος τα είχε πει όλα με 36 λέξεις: “Παρέλαβα Κράτος διεθνώς αναγνωρισμένο. Δεν θα παραδώσω ‘κοινότητα’ χωρίς δικαίωμα λόγου διεθνώς και σε αναζήτηση κηδεμόνα. Και όλα αυτά έναντι κενών, παραπλανητικών, δήθεν προσδοκιών. Έναντι της ανεδαφικής ψευδαίσθησης ότι η Τουρκία θα τηρήσει τις δεσμεύσεις της.”
Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, της πρώτης “κοινής” ψηφοφορίας που είχε γίνει στο νησί μετά από την τουρκική εισβολή του 1974, ήταν καταλυτικό για τις μετέπειτα εξελίξεις:
– οι κάτοικοι στις ελεύθερες περιοχές της Κύπρου (σε αυτές που ασκεί κυριαρχία η Κυβέρνηση της μοναδικής νόμιμης κρατικής οντότητας στο νησί) είχαν ψηφίσει κατά του σχεδίου (75,83% κατά και 24,17% υπέρ).
– στις τουρκοκρατούμενες περιοχές (σε αυτές που η κατοχική δύναμη από το 1983 έχει στήσει ένα κράτος-φάντασμα, το ελέγχει πλήρως και στις οποίες η Τουρκία έχει μεταφέρει δεκάδες χιλιάδες εποίκους) το αποτέλεσμα ήταν 64,91% υπέρ και το 35,09% κατά του σχεδίου.
Τέτοιες ημερομηνίες θα πρέπει να τις θυμόμαστε, για έναν και μόνον λόγο: επειδή δεν έχουμε να κάνουμε με έναν σοβαρό και συνεργάσιμο γείτονα (ποιος δεν θέλει συνεργασίες που μόνο κέρδη θα μπορούσαν να φέρουν;), αλλά με τη διαχρονικά αναξιόπιστη και ποικιλοτρόπως επιθετική Τουρκία. Αλλά και επειδή τόσα χρόνια αυτοί που μιλάνε για “μαξιμαλιστική” στάση της Ελλάδας και της Κύπρου στο Αιγαίο και στην ανατολική Μεσόγειο και επιχειρούν να “κατευνάσουν” την Τουρκία “ξεχνούν” ότι το δίκιο και το Δίκαιο δεν είναι με το μέρος της Τουρκίας…
* και μια υποσημείωση: το “Σχέδιο Ανάν 5” προέβλεπε στην ουσία δυο κράτη, που θα είχαν τη δική τους δομή, Σύνταγμα, Κοινοβούλιο, σημαία, εθνικό ύμνο – υπό τη σκέπη ενός αδύναμου και ετοιμόρροπου απ’ τη γέννησή του Ομόσπονδου Κράτους (που θα είχε δικά του όργανα, σημαία, εθνικό ύμνο). Οι Τουρκοκύπριοι (δηλαδή η Τουρκία) θα είχαν δικαίωμα βέτο για τα πάντα, ενώ ο Πρόεδρός θα ήταν για 20 μήνες Ελληνοκύπριος, για τους επόμενους 20 μήνες Τουρκοκύπριος, μετά πάλι Ελληνοκύπριος (και ο κύκλος θα άρχιζε ξανά).
Όσον αφορά την παραμονή ξένων στρατευμάτων, αυτά υποτίθεται πως θα μειώνονταν σταδιακά μέχρι να μπει η Τουρκία στην ΕΕ ενώ δεν υπήρχε ούτε μια πρόβλεψη για αποχώρηση των Βρετανών απ’ το νησί. Φυσικά το λεγόμενο “ευρωπαϊκό κεκτημένο” δεν θα ίσχυε πλήρως σε κανένα από τα δυο κράτη.