Λίγο η τύχη, λίγο η περιέργεια, λίγο οι παρέες και οι κουβέντες με φίλους που έχουν σχέση με τον τομέα της Υγείας, κάπως έτσι ήρθαν τα πράγματα κι έψαξα να δω τι διάολο είναι αυτό το triage για το οποίο γίνεται πολύς λόγος.
Αφού (κοντά σε όλα τα υπόλοιπα) έμαθα πως πρόκειται για γαλλική λέξη, μετά από τους φίλους γιατρούς έβαλα σε… κίνηση τους γαλλομαθείς της παρέας:
“Γιωτούλα μου γεια σου, τι είναι το triage;;”.
Η απάντηση ήρθε σύντομα, μαζί με μια ερώτηση: “Γαλλικά εσύ;;;; Triage είναι το διάλεγμα, το ξεδιάλεγμα, η διαλογή.”
Εγώ γαλλικά;; Φτάνει το πιάνο, μη βάλω στο πακέτο και γαλλικά μαζί! Απλά θέλω να μάθω τι διάολο είναι αυτό το triage, στο οποίο όλοι αναφέρονται με δέος και απέχθεια ταυτόχρονα.
Το triage λοιπόν είναι εκείνη η διαδικασία στην οποία ο ιατρικός κόσμος – λόγω των καταστάσεων που δημιουργούνται – επιβάλλεται να το παίξει Θεός. Είναι εκείνη η στιγμή κατά την οποία ο γιατρός θα αποφασίσει ποιος θα ζήσει και ποιος θα πεθάνει. Είναι εκείνη η διαδικασία την οποία θέλει να αποφύγει κάθε λογικός άνθρωπος.
Σε απλά ελληνικά, το triage είναι εκείνη η διαδικασία (που καθορίζεται από συγκεκριμένα πρωτόκολλα) κατά την οποία θα κριθεί ποιος έχει τις μεγαλύτερες πιθανότητες επιβίωσης σε σχέση με όλους τους υπόλοιπους, ώστε να του παρασχεθούν όλες οι απαραίτητες ιατρικές φροντίδες. Πρώτα σε αυτόν και στη συνέχεια – όταν περισσέψουν οι ανθρώπινοι και υλικοί πόροι – στους υπόλοιπους.
Αυτό είναι το triage με δυο κουβέντες. Και συνήθως η ώρα του έρχεται για τους γιατρούς σε δύσκολες στιγμές: σε καιρό πολέμου ή όταν υπάρχουν φυσικές καταστροφές ή όταν καταρρέει το σύστημα υγείας (ενώ δεν υφίσταται κάτι απ’ τα δυο άλλα) ή όταν υφίστανται όλα μαζί.
Και δε μιλάμε για μια διαλογή που γίνεται σε επίπεδο του τύπου “επείγον περιστατικό που πρέπει να μπει χειρουργείο / μη επείγον περιστατικό που μπορεί να περιμένει” (πχ ένας ασθενής με δάχτυλο που έχει κοπεί και απαιτείται άμεση επανασυγκόληση / ένας ασθενής με σπασμένο δάχτυλο). Τέτοιου τύπου διαλογές γίνονται καθημερινά, σχεδόν κάθε δευτερόλεπτο, στα νοσοκομεία ή στα κέντρα υγείας.
Στο triage μιλάμε για μια ταξινόμηση και διαλογή, η οποία στην ουσία θα υποδείξει ποιος θα ζήσει και ποιος θα πεθάνει.
Με τον κορωνοϊό αν τα πράγματα σφίξουν κι άλλο, το Εθνικό Σύστημα Υγείας θα πιεστεί όσο ποτέ άλλοτε απ’ τη μέρα που δημιουργήθηκε, απ΄ τον μακαρίτη τον Γιώργο Γεννηματά το 1982-1983.
Θα μιλάμε για “καταστάσεις Ιταλίας”. Εκεί την άνοιξη του 2020 οι γιατροί κλήθηκαν να αποφασίσουν (πάντα βάσει των πρωτοκόλλων που ισχύουν) ποιος θα πεθάνει και ποιος όχι. Ποιον θα βάλουν σε ΜΕΘ επειδή είχε περισσότερες πιθανότητες επιβίωσης και ποιον θα κρατήσουν εκτός, με μεγάλες πιθανότητες να πεθάνει.
Στο βαθμό που εξαρτάται από όλους μας, ας μη φέρουμε τους δικούς μας γιατρούς και το δικό μας Σύστημα Υγείας σε μια τέτοια κατάσταση, σε μια κατάσταση triage. Γιατί οι γιατροί άνθρωποι είναι κι αυτοί σαν εμάς, με τις αντοχές τους.
Μπορεί τα πρωτόκολλα, για λόγους που επιβάλλονται από τις καταστάσεις, να προβλέπουν το triage. Ποιος όμως από εμάς αντέχει πραγματικά να αναλάβει το ρόλο του Θεού, αυτού του Θεού που θα αποφασίσει ποιος ασθενής θα ζήσει και ποιος θα πεθάνει….;;;