Πολύς λόγος γίνεται τις τελευταίες εβδομάδες για το πως θα είναι η ανάκαμψη σε παγκόσμιο επίπεδο, μετά από το lockdown λόγω κορωνοϊού. Οι περισσότεροι και πιο γνωστοί οικονομολόγοι μιλάνε για ανάκαμψη που θα είναι δύσκολη, αργή και θα διαρκέσει πολύ μέχρι να φτάσουμε στα επίπεδα του Φεβρουαρίου του 2020.
Ορισμένοι, όπως ο γνωστός Nouriel Roubini, λένε πως ακόμη κι αν ο πλανήτης ανακάμψει μέσα στο έτος από τις συνέπειες του κορωνοϊού, η ανάκαμψη αυτή θα είναι “ανεμική” και όχι πραγματική.
Οι οικονομολόγοι έχουν κάποιες … μικροδιαφορές όταν μιλάνε για το πως και πότε θα φτάσουμε σε οικονομικά επίπεδα Φεβρουαρίου 2020, σε παγκόσμιο επίπεδο. Άλλοι λένε ότι η ανάκαμψη θα έχει τη μορφή “U” ή να είναι της μορφής “L”.
Οι περισσότεροι συμφωνούν όμως σε κάτι: εξαιτίας της κρίσης του κορωνοϊού θα χαθούν εκατομμύρια θέσεις εργασίας για μεγάλο χρονικό διάστημα, εκατοντάδες χιλιάδες άλλες θα αλλάξουν μορφή (μετατροπή σε τηλε-εργασία) υπό νέους όρους, ενώ θα υπάρξουν και εκατοντάδες χιλιάδες άλλοι εργαζόμενοι που δεν θα επιστρέψουν ποτέ στην εργασία τους επειδή οι θέσεις τους θα χαθούν οριστικά…
Τελικά πόσων ειδών ανακάμψεις υπάρχουν;; Περιγραφή με δυο λόγια
Υπάρχουν διάφορες μορφές/τύποι ανάκαμψης. Οι οικονομολόγοι τις παρομοιάζουν με κάποια γράμματα του αγγλικού αλφάβητου, επειδή ο τρόπος που η οικονομία ανταποκρίνεται μοιάζει πολύ με το σχήμα των γραμμάτων “V”, “L”, “U” και “W”.
Ανάκαμψη τύπου V
Ίσως η πιο καλή μορφή ανάκαμψης: η οικονομική δραστηριότητα πέφτει απότομα και ταχύτατα, όμως επανακάμπτει το ίδιο ταχύτατα και δυναμικά. Πρακτικά αυτό σημαίνει ύφεση στην οικονομία για λίγα τρίμηνα και “επιστροφή” σε καταστάσεις προ κρίσης σύντομα. (συνέβη το 1953 στις ΗΠΑ, όταν το ΑΕΠ συρρικνώθηκε απότομα αλλά μέσα σε 4 τρίμηνα η οικονομία επανήλθε).
Ανάκαμψη τύπου U
Περίπου ίδιας μορφής με την “V”, αλλά με μια σημαντική διαφορά: τον χρόνο. Η οικονομική δραστηριότητα συρρικνώνεται γρήγορα επί αρκετά διαδοχικά τρίμηνα. Κάποια στιγμή αγγίζει το κατώτερο σημείο που μπορεί να φτάσει και τότε ξεκινά η ανάκαμψη με αντίστροφο ακριβώς τρόπο (σταδιακή ανάκαμψη που διαρκεί πολλά τρίμηνα), μέχρι να επιστρέψει στα προ κρίσης επίπεδα.
Ανάκαμψη τύπου W
Μοιάζει με την “V” αλλά … εις διπλούν! Οι οικονομικοί δείκτες πέφτουν απότομα, μέσα σε λίγο χρόνο έρχεται μια περίοδος μικρής ανάκαμψης (που δεν φτάνει ποτέ στα επίπεδα προ κρίσης), ακολουθεί ξανά μια περίοδος ύφεσης διάρκειας λίγων τριμήνων και στο τέλος “επιστροφή” στα προ κρίσης επίπεδα ανάπτυξης. Και αυτή θέλει τον χρόνο της…
Ανάκαμψη τύπου L
Ότι χειρότερο! Ο Θεός να μας φυλάει, που είπε ένας φίλος οικονομολόγος όταν μιλούσαμε για τις οικονομίες της Ελλάδας και της Ιταλίας.
Και αυτό επειδή το σενάριο είναι ακριβώς αυτό που η εικόνα του γράμματος “L” δείχνει: βαθιά ύφεση που διαρκεί πολύ, αρκετά τρίμηνα. Αν πούμε “βαθιά ύφεση που παίζει να διαρκέσει αρκετά χρόνια” δεν θα υπερβάλλουμε καθόλου.
Για να επιστρέψει μια οικονομία σε ρυθμό ανάπτυξης ίδιο με αυτόν που είχε πριν να τη χτυπήσει μια κρίση θα πρέπει να περάσει όλα τα στάδια της ύφεσης μέχρι να φτάσει στον πάτο. Η διαδικασία αυτή μπορεί να διαρκέσει χρόνια (συνεχείς μειώσεις του ΑΕΠ και των μεγεθών που δείχνουν ανάπτυξη). Μετά θα σταθεροποιηθεί σε πολύ χαμηλά επίπεδα, επίσης για πολύ καιρό. Και ότι θα έρθει η ώρα της ανάπτυξης, αυτό θα γίνει μετά από πολύ – πολύ καιρό, με αργούς ρυθμούς…