Από ότι φαίνεται τελειωμό δεν έχουν τα βάσανα της τοπικής Αυτοδιοίκησης. που ξεκίνησαν από τη δεκαετία του 1990. Και που δεν πρόκειται να τελειώσουν όσο οι Κυβερνήσεις κοιτάνε πως να “φέρνουν στα μέτρα τους” τους Δήμους και τις Περιφέρειες αντί να λύσουν θεμελιώδη δομικά και λειτουργικά προβλήματα τα οποία τόσα χρόνια τώρα έχουν διαπιστωθεί.
Γιατί φιλότιμες προσπάθειες μπορεί κατά καιρούς να γίνονται, όμως τις… καταπίνει τελικά η αγωνία να “αλωθούν” από κομματικούς συνδυασμούς οι Δήμοι, ή έστω να “δυσκολευτούν” να αναλάβουν οι εκάστοτε αντιπολιτευόμενοι (στην κεντρική σκηνή) τους Δήμους.
Για τις εκλογές του 2019, με βάση όσα ήδη έχουν γίνει γνωστά θα αλλάξουν πολλά πολλά από όσα γνωρίζαμε: στο παιχνίδι μπαίνει η απλή αναλογική, η τετραετής θητεία των αιρετών, ….… ο απαιτούμενος αριθμός υποψηφίων για να κατέβει ένα ψηφοδέλτιο για τα Δημοτικά Συμβούλια μειώνεται αισθητά ενώ έρχονται αλλαγές και στα τοπικά συμβούλια. Επίσης επανέρχεται το θέμα με τα τοπικά δημοψηφίσματα και μπαίνουν στο παιχνίδι αρκετές άλλες μικρές (φαινομενικά) αλλαγές.
Όλα αυτά στο νέο σχέδιο νόμου που φέρει την ονομασία “Κλεισθένης Ι” (θα πρέπει να αναμένεται για Κλεισθένης ΙΙ και το λένε Ι ;;;), του οποίου η δημόσια διαβούλευση θα ολοκληρωθεί τη Δευτέρα 14 Μαΐου, στις 3 μετά το μεσημέρι.
Πάμε από την αρχή και με τα βασικά (θεωρώντας ότι δεν θα αλλάξει κάτι από τη διαβούλευση ή τις προτάσεις των αυτοδιοικητικών – διαβάστε το μέχρι το τέλος, έχει ενδιαφέρον): αν όλα κυλήσουν ομαλά και δεν υπάρξει κάποια διάταξη που να αναιρεί την πρόβλεψη του νομοσχεδίου, τότε η προεκλογική περίοδος αρχίζει στις 13 Αυγούστου του 2019. Ο πρώτος γύρος προβλέπεται να γίνει στις 13 Οκτωβρίου του 2019 ενώ η τρέχουσα δημοτική περίοδος παρατείνεται μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2019. Οι “νέοι” θα αναλάβουν την 1 Ιανουαρίου του 2020 και η θητεία τους θα τελειώσει στις 31 Δεκεμβρίου του 2024.
Δήμοι (ως σύνολο)
Στα θετικά καταγράφεται το γεγονός ότι διευρύνεται η κατηγοριοποίηση των Δήμων. Με βάση συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, γεωγραφικά, πληθυσμιακά, οικονομικά κλπ.
Πάμε τώρα στα εκλογικά, που έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον:
Στους Δήμους υποψηφιότητες εκτός συνδυασμών αποκλείονται.
Ο αριθμός των υποψηφίων αλλάζει: στην περίπτωση της Ημαθίας ο ελάχιστος αριθμός που θα απαιτείται για να “κατέβει” ένας συνδυασμός σε εκλογές και να διεκδικήσει να αναλάβει τις τύχες του τόπου είναι οι 37 υποψήφιοι για τα Δημοτικά Συμβούλια Αλεξάνδρειας και Νάουσας και οι 46 για το Δημοτικό Συμβούλιο της Βέροιας.
(το ν/σ αναφέρει ότι ο αριθμός των υποψήφιων δημοτικών συμβούλων πρέπει να είναι τουλάχιστον ίσος με τον αριθμό των εδρών κάθε εκλογικής περιφέρειας με δυνατότητα προσαύξησης έως και δέκα τοις εκατό (10%). Τυχόν δεκαδικός αριθμός στρογγυλοποιείται στην επόμενη ακέραιη μονάδα, εφόσον το κλάσμα είναι ίσο με μισό της μονάδας και άνω. Στις εκλογικές περιφέρειες που εκλέγονται λιγότεροι από πέντε (5) σύμβουλοι ο αριθμός των υποψήφιων δημοτικών συμβούλων μπορεί να προσαυξηθεί έως ακόμη έναν (1). Ο αριθμός των υποψήφιων δημοτικών συμβούλων από κάθε φύλο ανέρχεται τουλάχιστον σε ποσοστό σαράντα τοις εκατό (40%) του συνολικού αριθμού των υποψηφίων του οικείου συνδυασμού (στους 10 υποψηφίους τουλάχιστον οι 4 θα πρέπει να είναι άνδρες – αν η πλειονότητα είναι γυναίκες – ή τουλάχιστον 4 γυναίκες – αν η πλειονότητα είναι άνδρες).
Οι έδρες στο Δημοτικό Συμβούλιο κατανέμονται ανάλογα με τον αριθμό των έγκυρων ψηφοδελτίων που έλαβαν στον α’ γύρο οι συνδυασμοί που συμμετείχαν στις εκλογές.)
Το σύνολο των έγκυρων ψηφοδελτίων που έλαβαν, σε όλα τα εκλογικά τμήματα δήμου, αθροιστικά όλοι οι συνδυασμοί που συμμετείχαν στις εκλογές διαιρείται με τον αριθμό των εδρών που αντιστοιχούν σε κάθε δημοτικό συμβούλιο και το πηλίκο αυξημένο κατά μία μονάδα, παραλειπομένου του κλάσματος, αποτελεί το εκλογικό μέτρο. Ο αριθμός των έγκυρων ψηφοδελτίων κάθε συνδυασμού διαιρείται στη συνέχεια με το εκλογικό μέτρο και καθένας τους καταλαμβάνει τόσες έδρες όσο και το ακέραιο πηλίκο της διαίρεσης.
Εάν οι έδρες που καταλαμβάνουν οι συνδυασμοί που συμμετέχουν στην κατανομή με την προηγούμενη διαδικασία είναι λιγότερες από τις προς διάθεση, όσες απομένουν κατανέμονται ανά μία μεταξύ όλων των συνδυασμών, είτε έλαβαν έδρα κατά το προηγούμενο εδάφιο είτε όχι, ανάλογα με τα αχρησιμοποίητα υπόλοιπά τους.
Εάν οι συνδυασμοί αυτοί ή μερικοί από αυτούς έχουν ίσο αριθμό αχρησιμοποίητων υπολοίπων, διεξάγεται κλήρωση.
Εάν μετά την κατανομή των εδρών με βάση τα αχρησιμοποίητα υπόλοιπα παραμένουν αδιάθετες έδρες, κατανέμονται ανά μία, ανάλογα με το συνολικό αριθμό των έγκυρων ψηφοδελτίων του συνδυασμού.
Σε περίπτωση ίσου αριθμού έγκυρων ψηφοδελτίων δύο ή και περισσότερων συνδυασμών, διενεργείται μεταξύ τους κλήρωση από το αρμόδιο δικαστήριο.
Σε περίπτωση που έχει ανακηρυχθεί ένας μόνο συνδυασμός υποψηφίων, ο δήμαρχος εκλέγεται από το μοναδικό συνδυασμό. Οι πρώτοι κατά σειρά σε σταυρούς προτίμησης, και μέχρι να συμπληρωθεί ο αριθμός των εδρών του δημοτικού συμβουλίου, εκλέγονται τακτικοί και οι υπόλοιποι αναπληρωματικοί σύμβουλοι
Τοπικά Διαμερίσματα (Κοινότητες)
Με βάση το νομοσχέδιο που δόθηκε προς δημόσια διαβούλευση ο διαχωρισμός μεταξύ Δημοτικών και Τοπικών κοινοτήτων παύει να υφίσταται. Θα υπάρχουν μόνο “Κοινότητες”, που πάλι όμως θα χωρίζονται με βάση τον πληθυσμό τους.
Η μεγάλη αλλαγή γίνεται με τον τρόπο εκλογής των οργάνων των Κοινοτήτων. Η εκλογή των προέδρων των Κοινοτήτων (μέχρι 500 κατοίκους) και των Συμβουλίων των Κοινοτήτων (από 501 κατοίκους και πάνω) θα γίνεται με ξεχωριστή κάλπη, διαφορετική από αυτή που θα ψηφίζουμε για το Δημοτικό Συμβούλιο.
Οι Κοινότητες μέχρι 500 κατοίκους θα έχουν μόνο Πρόεδρο.
Οι Κοινότητες από 501 μέχρι 2.000 κατοίκους θα έχουν τριμελές Συμβούλιο, οι Κοινότητες από 2.001 μέχρι 10.000 θα έχουν πενταμελές Συμβούλιο, αυτές με 10.001 έως 50.000 κατοίκους θα έχουν ενδεκαμελές Συμβούλιο και τέλος όσες έχουν πάνω από 50.000 κατοίκους θα έχουν δεκαπενταμελές Συμβούλιο. Πρόεδρος του Συμβουλίου εκλέγεται εκείνος που θα συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών του συμβουλίου.
Στις κοινότητες με Συμβούλια η εκλογή θα γίνεται με ξεχωριστή κάλπη και ξεχωριστό ψηφοδέλτιο για κάθε συνδυασμό ενώ στις Κοινότητες που έχουν έως 500 κατοίκους η εκλογή του Προέδρου θα γίνεται πάλι με ξεχωριστή κάλπη αλλά όλοι οι υποψήφιοι θα υπάρχουν σε ένα ενιαίο ψηφοδέλτιο. Δεν υπάρχει πρόβλεψη για κάθοδο στις εκλογές μεμονωμένων υποψηφίων στις Κοινότητες άνω των 500 κατοίκων – πρέπει να συμμετέχουν σε κάποιο συνδυασμό.
Αν δεν έχει υποβληθεί δήλωση συνδυασμού υποψηφίων ή υποψηφιότητα προέδρου (σε κοινότητα έως και πεντακοσίων κατοίκων), τότε ο Δήμαρχος επαναπροκηρύσσει εκλογές. Αν δεν βρεθούν υποψήφιοι και τη δεύτερη φορά, τότε η κοινότητα αυτή θα συνενώνεται με κάποια όμορη Κοινότητα του ιδίου Δήμου (μετά από πρόταση του Υπουργού Εσωτερικών και τη γνώμη του οικείου δημοτικού συμβουλίου).
Αριθμός υποψηφίων συμβούλων:
Οι συνδυασμοί για τις Κοινότητες με Συμβούλια θα πρέπει να έχουν αριθμό υποψηφίων τουλάχιστον ίσο με τον αριθμό των συμβούλων που θα απαρτίζουν (κατά περίπτωση) το Συμβούλιο, με δυνατότητα προσαύξησης έως και δέκα τοις εκατό (10%). Κατ’ εξαίρεση, στις κοινότητες που εκλέγουν τριμελή και πενταμελή συμβούλια, ο αριθμός των υποψηφίων μπορεί να προσαυξάνεται κατά έναν (1) ακόμα υποψήφιο.
Όσον δε αφορά το φύλο, στους 10 υποψηφίους τουλάχιστον οι 4 θα πρέπει να είναι άνδρες (αν η πλειονότητα είναι γυναίκες) ή τουλάχιστον 4 γυναίκες (αν η πλειονότητα είναι άνδρες).
Αυτά όσον αφορά τα “βασικά” σημεία που σχετίζονται με την εκλογική διαδικασία.
Φυσικά θα σας έχουμε περισσότερα και πιο αναλυτικά με το που θα λήξει η δημόσια διαβούλευση, θα καταγραφούν οι αντιδράσεις των αυτοδιοικητικών (που είναι πολλές ήδη) και το νομοσχέδιο θα ψηφιστεί τελικά από τη Βουλή και θα ισχύσει για τις εκλογές του 2019.