Δημοκρατικά, ωραία, ευάερα, ευήλια, δημιουργημένα σε συνθήκες διαδικτύου, κάποια ήδη με κοινοβουλευτική εκπροσώπηση (μικρή αλλά υπαρκτή και πολλές φορές με κομβικό ρόλο) και κυρίως με προοπτικές για άνοδο στην εξουσία. Επί της ουσίας κάπως έτσι θα μπορούσαν να περιγραφούν πολλά από τα κινήματα που έχουν δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια (από το 2008-2009 και μετά) σε διάφορες χώρες της Ευρώπης.
Είναι όμως όλα τόσο καλά καμωμένα και ειδυλλιακά;; Έλα που δεν είναι!
Σε κάποιες ευρωπαϊκές χώρες τα κινήματα αυτά παρέμειναν μακριά από κόμματα που δεν τα κατάπιαν και δεν τα χρησιμοποίησαν. Ανέπτυξαν δράση, απέκτησαν οργάνωση, δομή και κατάφεραν να έχουν κοινοβουλευτική εκπροσώπηση.
Αντίθετα, σε κάποιες άλλες χώρες τα κινήματα αυτά εξαφανίστηκαν, είτε επειδή ήταν δημιουργήματα ήδη υφιστάμενων κομμάτων (που δεν μπορούσαν με άλλο τρόπο να προσεταιριστούν ψηφοφόρους, κυρίως νέους σε ηλικία) είτε επειδή ηγετικά τους στελέχη εντάχθηκαν σε υφιστάμενα κόμματα (εξαργυρώνοντας τη δράση τους) και παράτησαν στα κρύα του λουτρού όσους τους πίστεψαν και τους ακολουθούσαν.
Και πλέον τώρα, που τα πράγματα έχουν κάπως κατασταλάξει, τα (γεννημένα μέσα από το διαδίκτυο) κινήματα αυτά που ήδη απέκτησαν δομή πρέπει να υιοθετήσουν και … “κανόνες” για τα μέλη τους. Κανόνες που τις πολλές φορές είναι πιο συντηρητικοί και από τους κανόνες που ισχύουν στα συντηρητικότερα “παραδοσιακά” κόμματα, τα οποία μέχρι προχτές δαιμονοποιούσαν! Κανόνες που σχετίζονται με την ελευθερία της έκφρασης της άποψης των μελών τους. Κατά διαβολική όμως σύμπτωση τα μέλη επέλεξαν τις συγκεκριμένες κινήσεις επειδή μέσα σε αυτές μπορούσαν να εκφραστούν ελεύθερα. Γιατί στα παραδοσιακά κόμματα κυριαρχούσαν οι νομενκλατούρες και καραδοκούσαν οι κάθε είδους “επιτροπές δεοντολογίας”.
Η διαχείριση ενός συνόλου ατόμων που το μόνο που τα συνδέει είναι η απέχθειά τους προς τις πολιτικές ελιτ και τα “κατεστημένα” πολιτικά κόμματα, χωρίς την ύπαρξη ενός φορέα που θα λειτουργεί ως ομπρέλα, είναι πολύ δύσκολη υπόθεση.
Η διαχείριση όμως με μεθόδους που περιορίζουν την ελευθερία της έκφρασης και που συνδυάζουν με τον χειρότερο και πιο χειροπιαστό τρόπο ότι καταδίκαζαν τα κόμματα (πλέον) αυτά – που κάποτε ήταν κινήματα διαμαρτυρίας κατά της καθεστηκυίας πολιτικής τάξης – αυτό δεν θα είναι απλά δύσκολη υπόθεση. Θα αποδειχθεί καταστροφικό.
Και θα οδηγήσει σχηματισμούς όπως το M5S, τους Podemos ή τους Ciudadanos σε εκλογικές εκλάμψεις που δεν θα διαρκέσουν πολύ, σε εκλογικές ήττες (όπως στις τελευταίες δημοτικές εκλογές στην Ιταλία), σε σταδιακή συρρίκνωση της απήχησής τους στο εκλογικό σώμα και στο τέλος στον αφανισμό.
Φυσικά το πρόβλημα των κοινωνιών δεν είναι ο αφανισμός των κομμάτων αυτών. Τόσα και τόσα κόμματα εμφανίστηκαν και εξαφανίστηκαν. Όλα τα πράγματα έχουν έναν κύκλο ζωής. Μεγάλο ή μικρό.
Το πρόβλημα είναι πως η πορεία των κομμάτων αυτών, ο τρόπος που λειτουργούν καθώς και η ανικανότητά τους να μετουσιώσουν σε πολιτικές τα καλέσματα της κοινωνίας επάνω στα οποία οικοδομήθηκαν, θα οδηγήσει στην απογοήτευση του κόσμου που απορρίπτει εκ προοιμίου το (δοκιμασμένο) παλιό και “διψάει” για το καινούριο. Και θα ελαχιστοποιήσει τη δυναμική σε παρόμοιες κινήσεις που θα εμφανιστούν μελλοντικά.
Προφανώς ισχύει το πολιτικό δόγμα που λέει πως “όταν υπάρχουν πολιτικοί που είναι μπροστά από την εποχή τους δεν υπάρχει βούληση του λαού να τους ακολουθήσει και όταν ο λαός θέλει να κάνει ρήξεις και να προχωρήσει δεν υπάρχουν πολιτικοί ηγέτες για να τον εκφράσουν”. Καθόλου τυχαίο!
Ίσως και να φταίει το κακό timing, που λένε και οι μορφωμένοι…