Ήταν άνοιξη του 1957. Επί της ΒΕΤΣΟΠΟΥΛΟΥ λειτουργούσε ακόμα ο χειροκίνητος αλευρόμυλος του ΜΠΕΡΣΟΥ στον οποίο οι κάτοικοι της περιοχής άλεθαν το καλαμπόκι τους για να το κάνουν “γιαρμά” για τα ζωντανά τους. Δεξιά και αριστερά του δρόμου αντί πεζοδρομίων έχασκαν ανοιχτά αυλάκια.
Στην ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ λειτουργούσαν δυο Γυμνάσια. Το ιδιωτικό του Γ.ΨΥΧΟΥΛΑ και το ΚΡΑΤΙΚΟ που λειτουργούσε για πρώτη φορά με τρεις τάξεις την Α και Β και Γ με μαθητές που προέρχονταν είτε από το Ιδιωτικό είτε από το Κρατικό της Βέροιας, της οποίας εξάλλου ήταν “ΓΥΜΝΑΣΙΑΚΟ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ”.
Γυμνασιάρχης στο Ιδιωτικό του “ΨΥΧΟΥΛΑ” ήταν ο ΛΑΖΑΡΟΣ ΧΑΡΙΣΙΑΔΗΣ και Διευθυντής του Δημοτικού Σχολείου με το οποίο συστεγάζονταν το ΓΥΜΝΑΣΙΑΚΟ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ήταν ο ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΗΣ.
ΧΑΡΙΣΙΑΔΗΣ και ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΗΣ είναι ίσως οι δυο απόψεις που διαχρονικά διαχωρίζουν όπως προκύπτει από την επίκαιρη συζήτηση για το ΚΥΠΡΙΑΚΟ την ελληνική κοινωνία.
Τι είχε γίνει τότε;
Στις 28 Ιουνίου του 1950 τον αποθανόντα αρχιεπίσκοπο Κύπρου ΜΑΚΑΡΙΟ Β’ τον διαδέχτηκε ο Μητροπολίτης Κυτίου ΜΑΚΑΡΙΟΣ ο Γ’ σε ηλικία 37 ετών. Ο νέος αρχιεπίσκοπος και Εθνάρχης Κύπρου ανέπτυξε αξιοθαύμαστη δραστηριότητα και κινήθηκε προς όλες τις κατευθύνσεις. Αφιχθείς τον Μάρτιο του 1953 στην Ελλάδα ύστερα από πολλές επαφές συγκρότησε ΜΥΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΓΩΝΑ η οποία ανέλαβε την υποχρέωση και το καθήκον της διεύθυνσης της επαναστατικής κίνησης, και στις 18 Αυγούστου του 1954 ζήτησε από τον ΟΗΕ την αυτοδιάθεση του Κυπριακού λαού, αίτηση η οποία εγγράφως απορρίφθηκε στις 14.12.1954.
Εξ’ αυτού τον Απρίλη του 1955 η ΕΟΚΑ σήκωσε το λάβαρο της Κυπριακής Ελευθερίας και οι άποικοι Άγγλοι έψαξαν συμμάχους προς την τουρκοκυπριακή μεριά, αντικαθιστώντας και τον κυβερνήτη τους με τον στρατάρχη ΧΑΡΤΙΓΚ ο οποίος και εξόρισε τον ΜΑΚΑΡΙΟ στις ΣΕΥΧΕΛΛΕΣ.
Την εποχή αυτή 1955-1959 οι φυλακές της Λευκωσίας είναι γεμάτες και την Αγγλική κρεμάλα του ΠΑΛΛΗΚΑΡΙΔΗ στη Λευκωσία και τόσων άλλων μπορούσε να επισκεφτεί ο οποιοσδήποτε.
Στις 10 Μαΐου του 1956 ανέβηκε στην αγχόνη ο Αγωνιστής της ΕΟΚΑ Μιχάλης Καραολής καθώς η θανατική του καταδίκη επικυρώθηκε τόσο από το Αγγλοκρατούμενο εφετείο όσο και από τον κυβερνήτη ΧΑΡΤΙΓΚ στον οποίο είχε υποβληθεί αίτηση χάριτος και ο οποίος έδωσε την ψυχρή εντολή “ο νόμος να ακολουθήσει τον δρόμο του”. Μαζί του, εκτελέστηκε δι’ απαγχονισμού και ένας άλλος αγωνιστής ο Αντρέας Δημητρίου.
Επειδή αυτά τα τραγικά γίνονταν στην Κύπρο, σε όλη την Ελλάδα άρχισαν να ξεσηκώνονται με συλλαλητήρια διαμαρτυρίας υπέρ της ΕΝΩΣΗΣ σχεδόν παντού.
Μια τέτοια πρωτοβουλία πήραν οι ογδοήτες του Γυμνασίου “ΨΥΧΟΥΛΑ”. Αρκετές μέρες πριν την έναρξη των μαθημάτων συγκεντρώνονταν στο Θερινό Σινεμά του “ΝΑΛΜΠΑΝΤΗ” και σχεδίαζαν το συλλαλητήριο στο οποίο συμπεριέλαβαν και τους μικρούς της Γ τάξης του Παραρτήματος. Μια ομάδα 5 μαθητών (Σιουραντάνης, Σαμαντούρας, Ναλμπάντης, Κολιός, Σπανός, της ογδόης ήρθαν στο προαύλιο του Δημοτικού και έπιασαν κουβέντα μιλώντας περί του πρακτέου.
Ο Διευθυντής του Δημοτικού – ως μη όφειλε- έτρεξε να τους απομακρύνει. Ο επικεφαλής των οδγοητών ο Γιώργος ο Σιουραντάνης από το Κεφαλοχώρι μαζί με τον Αντώνη Σαμαντούρα από το Καμποχώρι ενεπλάκησαν σε έναν διαπληκτισμό και ο δάσκαλος βρέθηκε φαρδύς πλατύς στο χαντάκι. Μάρτυρες υπεράσπισης για να αποφύγουν την “αποβολή” και την πιθανή “κοσμία” διαγωγή στο απολυτήριο, ήταν για τον Σιουραντάνη ο υπογράφων και για τον Σαμαντούρα ο Γ.Τολιόπουλος.
Το συλλαλητήριο έγινε την επομένη και στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία. Η αστυνομία διέθεσε ένα τζιπ με οδηγό τον Μήτσο Σκουμή και ο φωτογράφος της εποχής αποθανάτισε τη στιγμή επί της ΒΕΤΣΟΠΟΥΛΟΥ μπροστά στο μύλο του ΜΠΕΡΣΟΥ, εκεί που σήμερα είναι το ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ.
Μετά το συλλαλητήριο ο Γυμνασιάρχης του Γυμνασίου “ΨΥΧΟΥΛΑ” ο ΧΑΡΙΣΙΑΔΗΣ στην αυλή του Σχολείου έβγαλε εγκωμιαστικό λόγο υπέρ των συμμετεχόντων στην διαδήλωση και ο Διευθυντής του Δημοτικού ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΗΣ έψαχνε για τιμωρίες όσων συμμετείχαν.
Είναι αυτές οι δύο εκ διαμέτρου αντίθετες όψεις που διαχρονικά ταλανίζουν σε όλα τα ζητήματα το Ελληνισμό. Ο ένας μπράβο, ο άλλος τιμωρία. Ο ένας άσπρο, ο άλλος μαύρο.
Είναι αυτές που ακύρωσαν το σχέδιο ΑΤΣΕΝΣΟΝ καταδίκασαν το σχέδιο ΑΝΑΝ και έστειλαν στα αζήτητα κάθε πρωτοβουλία του ΟΗΕ για την λύση του Κυπριακού.
Είναι δυνατόν σήμερα να άλλαξε κάτι; Μέρες που ζούμε, μακάρι!!!
Τάσος Τασιόπουλος
ΥΓ1. Από όσα μπορεί να θυμηθεί κανένας μετά από 60 χρόνια στο συλλαλητήριο συμμετείχαν εκτός από τους εν ζωή Τ. Τασιόπουλο, Γ. Τολιόπουλο, Θ. Γκιουρτζή, Γ. Παρισόπουλο, Δ. Καραγεωργίου, Θ. Γκουτάντση, Θ. Τσιρογιάννη, Απ. Κουκάρα, Αθ. Καραβιώτη (Αυστραλία), Αν. Πρόϊο, Π. Χασούρα Προγιόπουλος Γ., Καραλιόπουλος Θ., Ματράκας και οι αείμνηστοι Αντρέας Μπέκας, Σ. Βουλκίδης, Πηνελόπη Μαυροπούλου, Δ.Ζορζομίκος, Κ. Μύτιλης και ο σχεδόν από τότε στην τότε Ανατολική Γερμανία ευρεθείς Δ. Βασιλόπουλος.
ΥΓ2. Όταν η προσφορά τεχνοκράτη(!!) επί δύο τετραετίες σε ένα δήμο είναι μηδενική, τότε δυστυχώς είναι έγκλημα η ανανέωση της σύμβασης για τρίτη τετραετία.