Ακούγονται – προτείνονται από αλλαγές στον “Καλλικράτη” μέχρι και ανάδειξη δημάρχων και συμβούλων με ξεχωριστά ψηφοδέλτια.
Μια σειρά από προτάσεις σχετικά με την αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης γίνονται και ακούγονται το τελευταίο διάστημα. Αφορούν τόσο τον ίδιο τον «Καλλικράτη» (που αποδεικνύεται ότι δεν δουλεύει σωστά και στέλνει προς τα πίσω τους ΟΤΑ) όσο και το εκλογικό σύστημα και τα διάφορα θέματα λειτουργίας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ως οργανισμών που καλούνται να λάβουν αποφάσεις.
Στο τραπέζι των συζητήσεων πολλά:
από τον τρόπο ανάδειξης των δημοτικών και περιφερειακών αρχών (π.χ. διπλά ψηφοδέλτια – άλλο για υποψηφίους δημάρχους και άλλο για υποψηφίους συμβούλους, απλή αναλογική και κατανομή των εδρών από την πρώτη Κυριακή) μέχρι την αύξηση των αρμοδιοτήτων συγκεκριμένων μονοπρόσωπων ή πολυμελών οργάνων της Τ.Α., την κατάργηση άλλων οργάνων που αποδεδειγμένα δεν μπορούν να προσφέρουν έργο, την αποκέντρωση αρμοδιοτήτων, την ενδοδημοτική αποκέντρωση ή την ενίσχυση του ρόλου των Δήμων στην άσκηση της κοινωνικής πολιτικής κλπ.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι προτάσεις που ακούγονται σχετικά με τον τρόπο ανάδειξης των Δημάρχων και των Δημοτικών Συμβουλίων. Αν υιοθετηθεί η διαδικασία εκλογής με ξεχωριστά ψηφοδέλτια, τότε θα έρθουν τα πάνω-κάτω σε όσα γνωρίζαμε μέχρι τώρα και αφορούν τη σχέση μεταξύ δημάρχων, δημοτικών συμβουλίων και δημοτικών συμβούλων.
Τι σημαίνει εκλογή μέσα από δυο ξεχωριστά ψηφοδέλτια; Ένα ψηφοδέλτιο στο οποίο θα σταυρώνουμε τον υποψήφιο δήμαρχο της αρεσκείας μας και ένα για τους υποψηφίους συμβούλους. Δήμαρχος θα εκλέγεται αυτός που από τον πρώτο γύρο των εκλογών θα λαμβάνει συγκεκριμένο ποσοστό των ψήφων (εικάζεται το 42%) ενώ σε περίπτωση μη εκλογής από τον πρώτο γύρο θα πηγαίνουν στο δεύτερο γύρο οι δυο πρώτοι με τις περισσότερες ψήφους. Οι δημοτικοί σύμβουλοι θα εκλέγονται με το γνωστό πλειοψηφικό σύστημα, αλλά δεν θα έχουν καμιά σχέση – στα χαρτιά τουλάχιστον – με τους δημάρχους. Οι πρώτοι σε ψήφους υποψήφιοι σύμβουλοι θα εκλέγονται, με την κατανομή να τελειώνει το βράδυ της πρώτης Κυριακής (αφού θα υπάρχει αποσύνδεση υποψηφίου συμβούλου με υποψήφιο δήμαρχο / παραταξιακό ψηφοδέλτιο).
Τι σημαίνει αυτό; Πολλά, και καλά και κακά.
Θα δοθεί ένα τέλος σε προβλήματα που έχουν να κάνουν με τη λειτουργία των δημοτικών ομάδων, που πολλές φορές είναι διχασμένες, δείχνουν άβουλες ή είναι ανίκανες να διαμορφώσουν ένα πλαίσιο στο οποίο οι διοικήσεις (που στην ουσία στηρίζουν) θα υποχρεούνται να κινηθούν.
Αν υιοθετηθεί το συγκεκριμένο σύστημα εκλογής, τότε μπαίνουμε σε ένα κομμάτι δύσκολο, που δεν έχει ξαναδοκιμαστεί στη χώρα μας και έχει να κάνει με αυτό που ονομάζεται «πολιτικός συμβιβασμός». Αν προχωρήσει η συζητούμενη αλλαγή, τότε θα έχουμε διάλυση του διπόλου δήμαρχος-δημοτική ομάδα της πλειοψηφίας.
Αν μετά από εκλογές με ένα τέτοιο σύστημα τα πράγματα λειτουργήσουν ως πρέπει και όχι ως ένα συνεχές πολιτικάντικο αλισβερίσι μεταξύ δημάρχου και συμβούλων (δεν θα μπορεί π.χ. ένας δήμαρχος να βασιστεί, όπως σήμερα, στη… σιγουριά που του δίνει η δεδομένη πλειοψηφία), τότε η λειτουργία και η αποτελεσματικότητα των διοικήσεων των Δήμων θα… κρίνεται καθημερινά (άντε, μια φορά το μήνα, στα δημοτικά συμβούλια), αφού τίποτε δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο για κανένα δήμαρχο και για κανένα σύμβουλο.
Οι δήμαρχοι θα πρέπει να είναι σε συνεχή κίνηση, να μάθουν να ελίσσονται και να προτείνουν συνεχώς λύσεις σε ζητήματα ενώ η λειτουργία των συμβούλων θα «περνά από εξετάσεις» συνεχώς καθώς βεντετισμοί και αριβίστικες συμπεριφορές – που σήμερα μπορούν να καλυφθούν λόγω των δεδομένων πλειοψηφιών – θα είναι εμφανείς από την πρώτη κιόλας ημέρα (εφόσον θα είναι “υπόλογοι” απευθείας στους ψηφοφόρους τους και όχι στην όποια παράταξη, κόμμα κοκ γιατί η εκλογή τους θα έχει πλέον χαρακτηριστικά καθαρά προσωπικά/ατομικά).
—–
Οι προτάσεις λοιπόν είναι πολλές, οι όποιες αλλαγές είναι σίγουρα κοντά, οι δημοτικές μακριά ακόμη (μέχρι το 2019 έχουμε ακόμη καιρό) ενώ η βούληση κυβερνώντων και αυτοδιοικητικών για αλλαγές – γιατί το ισχύον σύστημα «δεν περπατάει» – θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη.