«Με το νομοσχέδιο για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς η κυβέρνηση επιδιώκει να βελτιώσει τις συνεταιριστικές μονάδες και μέσα από την διαφάνεια και την λογοδοσία των συνεταιριστικών διαδικασιών, να ενισχύσει το παραγόμενο προϊόν». Αυτό τόνισε η βουλευτής Ημαθίας του ΣΥΡΙΖΑ Φρόσω Καρασαρλίδου στην ομιλία της στη Βουλή για το νέο νομοσχέδιο για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς.
Αναλυτικά είπε τα εξής:
Προσωπικά προέρχομαι από το νομό Ημαθίας, στον οποίο η οικονομία στηρίζεται κατά βάση στους αγρότες και τον πρωτογενή τομέα. Τα τελευταία χρόνια ο κόπος της εργασίας τους υποτιμάται σταθερά.
Πέρα από τις δυσμενείς οικονομικές συνθήκες και από το κλείσιμο μεγάλων εξωευρωπαϊκών αγορών, ένα πολύ μεγάλο μερίδιο ευθύνης το φέρει η οργανωτική δομή και λειτουργία. Και για να είμαι ακριβής: η μη λειτουργία των αγροτικών συνεταιρισμών.
Ποια είναι η κατάσταση σήμερα στον συνεταιριστικό κλάδο της χώρας: Υπάρχουν 6.500 καταγεγραμμένοι συνεταιρισμοί και λειτουργούν μονάχα 1042. Οι υπόλοιποι 5.400 είναι στην πραγματικότητα συνεταιρισμοί φαντάσματα. Από αυτούς τους 1042, μόνο 15-20 είναι οικονομικά υγιείς. Οι υπόλοιποι είτε είναι υπερχρεωμένοι είτε βρίσκονται σε μείωση της εμπορικής δραστηριότητας τους .
Το νομοσχέδιο καταφέρνει να ενδυναμώσει τον συνεταιριστικό χώρο με δυο τρόπους: Πρώτα με την διόρθωση των συσσωρευμένων λαθών των προηγούμενων χρόνων. Δεύτερον, ενισχύοντας τη διαφάνεια και τη λογοδοσία και βοηθώντας τις συνεταιριστικές επιχειρήσεις να χαμηλώσουν το κόστος παραγωγής και να βελτιώσουν τις τιμές του προϊόντος τους.
Έτσι, από τη μια ξεκαθαρίζουμε τους λογαριασμούς με τις δυσλειτουργίες του παρελθόντος. Και από την άλλη δίνεται μια σοβαρή βάση εκκίνησης για τη μελλοντική λειτουργία.
Για να διορθωθούν και να μην επαναληφθούν τα προηγούμενα λάθη:
- Πρώτα δημιουργείται το Εθνικό Μητρώο Αγροτικών Συνεταιρισμών και άλλων Συλλογικών φορέων καθώς και Αρμόδια Ελεγκτική Αρχή και Κλάδος Επιθεωρητών. Η καταγραφή σε μια ενιαία βάση δεδομένων θα γνωστοποιήσει ποιοι συνεταιρισμοί έχουν υγιή οικονομικά στοιχεία και σχέδιο ανάπτυξης των δραστηριοτήτων τους.
- Δεύτερον δημιουργείται το Εποπτικό συμβούλιο στα όργανα διοίκησης του συνεταιρισμού, με στόχο να ελέγχει τις πράξεις του Διοικητικού Συμβουλίου, ώστε να αποτρέπει φαινόμενα κακοδιοίκησης. Έτσι αποτρέπουμε την προσωποπαγή λειτουργία και τον νεποτισμό των οργανισμών και ενισχύουμε την διαφάνεια και την λογοδοσία στις αποφάσεις και στην οικονομική διαχείριση που επιτελεί η ηγεσία τους.
- Τρίτο, δημιουργείται ένα πλαίσιο λειτουργίας του συνεταιρισμού στα πρότυπα επιχείρησης με το διορισμό Γενικού Διευθυντή, με το πρόγραμμα δράσης και ανάπτυξης που συντάσσει ετησίως το ΔΣ, το οποίο συνοδεύεται από προϋπολογισμό εσόδων – εξόδων και με τη διάθεση του υπολοίπου των πλεονασμάτων για την ανάπτυξη του ΑΣ.
Ακόμα ενισχύεται η συνεταιριστική εκπαίδευση, απλοποιούνται οι γραφειοκρατικές διαδικασίες για τη δημιουργία και συνδιαλλαγή των συνεταιρισμών με το κράτος. Δίνονται κίνητρα για τη δημιουργία σύνδεσης ενδοκλαδικών και διακλαδικών συνεργασιών. Και καλωσορίζεται η ενιαία και αρραγής αντιπροσώπευση των αγροτών, μέσω συλλογικών φορέων.
Επιπλέον διευκολύνεται η δημιουργία συνεταιριστικών επιχειρήσεων από μικρούς αγρότες στο πνεύμα της κοινωνικής οικονομίας. Oι μικροί αγρότες έχουν πλέον έναν νομικό σύμμαχο και μια «ομπρέλα» προστασίας για να πετύχουν.
Αναφερόμενη στην κριτική της αντιπολίτευσης για την ανάγκη «αυτορρύθμισης», η βουλευτής είπε τα εξής:
Μου κάνει ιδιαίτερη εντύπωση που οι συνάδελφοι της αντιπολίτευσης επικαλούνται την αυτορρύθμιση της αγοράς και μας νουθετούν να μην παρέμβουμε. Γιατί; Δεν βλέπετε το χάος; Μιλάτε για αυτορρύθμιση της αγοράς, ενώ, σκόπιμα, καλύπτετε τον καιροσκοπισμό του χάους. Ας μη γελιόμαστε: μέσα σε αυτό το χάος χτίστηκαν εκλογικές πελατείες, τοπικοί βαρόνοι, προσωποπαγείς δομές, που για να συντηρηθούν θυσίασαν την βιωσιμότητα των συνεταιρισμών. Πόσες οικονομικές και διοικητικές ατασθαλίες έχουν συντελεστεί εξαιτίας της έλλειψης κριτηρίων και ελέγχων; Πόσα ρουσφέτια έχουν γίνει για να διατηρηθούν μεμονωμένοι άνθρωποι σε συγκεκριμένες θέσεις, παρά τις αποτυχημένες τους θητείες; Πόσα λάθη, άραγε, αντέχουμε ακόμα;
Mας καλείτε να μην παρέμβουμε. Να μην αλλάξουμε τους όρους του παιχνιδιού. Αλλά δείτε τι έχει συμβεί μέχρι τώρα: Ο νέος νόμος στηρίζεται κυρίως στην δομή του 2810/2000 και σε άρθρα του 4015/2011. Τα τελευταία χρόνια οι δυο αυτοί νόμοι υπέστησαν 35 τροποποιήσεις. Αυτές οι μικροαλλαγές, εκδηλώνουν τον τρόπο που αποφάσιζαν οι προηγούμενοι κυβερνώντες. Θραυσματικά, για να κλείσουν μπαλώματα και να ανοίξουν άλλα, να κάνουν εξυπηρετήσεις, να ικανοποιήσουν βραχυπρόθεσμα αιτήματα. Ο μύθος της αυτορρύθμισης που προτείνετε είναι ένα άλλοθι για να επιβάλλετε την απραξία που θα συντηρήσει το χάος. Γιατί το χάος σας ωφελεί. Αυτή είναι η πραγματικότητα.
Η Φρόσω Καρασαρλίδου έκλεισε με ένα μήνυμα προς τους συνάδελφους βουλευτές της κυβέρνησης: Κανείς δεν πρέπει να θεωρήσει πως αυτός ο νόμος, παρά τη σημαντικότητά του, είναι πανάκεια. Πρέπει να σταθούμε δίπλα στον αγροτικό κόσμο, να τον ενημερώσουμε για τις νέες μορφές οργάνωσης, τις νέες μορφές καλλιέργειας, τα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία και να τον στηρίξουμε οικονομικά και οργανωτικά για να αντεπεξέλθει στην δύσκολη αυτή συγκυρία.