Στη Βουλή, κατά τη συζήτηση του ν/σ του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων «Αγροτικοί συνεταιρισμοί, μορφές συλλογικής οργάνωσης του αγροτικού χώρου και άλλες διατάξεις» (το οποίο ψηφίστηκε αργά το βράδυ της Πέμπτης 21 Απριλίου κατά πλειοψηφία από τα δύο κόμματα της κυβέρνησης συνασπισμού ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ) μίλησε ο βουλευτής Ημαθίας (ΣΥΡΙΖΑ) Χρήστος Αντωνίου.
Ο βουλευτής Ημαθίας έκανε αναφορά στους βασικούς στόχους του νομοσχεδίου και στις αλλαγές που αυτό θα επιφέρει στη λειτουργία των συνεταιρισμών, επισημαίνοντας ταυτόχρονα την απουσία αυτοκριτικής από μέρους των βουλευτών της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ.
Αναλυτικά, η ομιλία του βουλευτή ήταν η ακόλουθη:
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, το νομοσχέδιο για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς έχει ως βασικό στόχο την αντιμετώπιση των φαινομένων του παρελθόντος που έχουν συντελέσει στην απαξίωση των συνεταιρισμών στη χώρα μας και θέτει το νομικό πλαίσιο για την αναγέννησή τους.
Τα κυριότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι συνεταιρισμοί είναι η ζημιογόνα λειτουργία, για μεγάλη χρονική περίοδο, πολλών συνεταιρισμών, η έλλειψη ρευστότητας και ο υψηλός δανεισμός, με άμεση συνέπεια την εξάρτηση από τις τράπεζες, η ανεπαρκής στελέχωσης και διοικητική οργάνωση, καθώς και η έλλειψη συνεταιριστικής εκπαίδευσης και κατάρτισης των μελών, η έλλειψη αποτελεσματικών δικτύων πώλησης και πολλά άλλα.
Με τις διατάξεις του παρόντος νομοσχέδιου, όχι μόνο θα δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για τον αποκλεισμό των παθογενειών του παρελθόντος, αλλά και θα ενδυναμωθούν οι αγρότες, στο πλαίσιο των συλλογικοτήτων που θα λειτουργούν ορθολογικά, με στόχο τη στήριξη της αγροτικής παραγωγής, ώστε να μπορέσει να ανταποκριθεί στις νέες, πολύ δύσκολες απαιτήσεις των καιρών στην παγκόσμια αγορά και στον ανταγωνισμό.
Σταχυολογώ γρήγορα κάποιες ρυθμίσεις του νομοσχεδίου που νομίζω ότι έχουν σημασία. Πρώτα απ’ όλα, η υποχρεωτικότητα της παράδοσης της παραγωγής σε ποσοστό 80%, με ποινή διαγραφής. Είναι μια ρύθμιση που θα ενδυναμώσει την ευθύνη των μελών απέναντι στους συνεταιρισμούς.
Η κατάργηση της σκανδαλώδους ρύθμισης της χρηματοδότησης των συνεταιριστικών και συνδικαλιστικών οργανώσεων από τις ασφαλιστικές εισφορές του ΕΛΓΑ.
Η υιοθέτηση ενός αναλογικότερου εκλογικού συστήματος. Δηλαδή η εκλογή των οργάνων πλέον θα διενεργείται με ενιαίο ψηφοδέλτιο και ο αριθμός των σταυρών προτίμησης δεν μπορεί να υπερβαίνει το ένα τρίτο του όλου αριθμού των μελών του ΔΣ. Καθιερώνεται η μία μερίδα-μία ψήφος για όλα τα μέλη του συνεταιρισμού και προαιρετικές μερίδες χωρίς δικαίωμα ψήφου και εκλογής.
Επίσης, σημασία έχει και η υποχρεωτικότητα της δήλωσης «πόθεν έσχες».
Για πρώτη φορά, επίσης, ρυθμίζουμε θέματα γυναικείων συνεταιρισμών.
Υπάρχουν ρυθμίσεις για ομάδες διαχείρισης προϊόντων ΠΟΠ, ΠΓΕ, ΕΠΙΠ, οργανώσεις παραγωγών, διεπαγγελματικές οργανώσεις και για την ιχνηλασιμότητα των αγροτικών συνεταιριστικών προϊόντων.
Επίσης, σημασία έχει η σύσταση του Ταμείου Αγροτικής Συνεταιριστικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης. Επίσης, η σύσταση του ΟΔΙΑΓΕ, του Οργανισμού Διαχείρισης Ακινήτων Γαιών και Εξοπλισμών, όπου η περιουσία του θα αξιοποιηθεί αποκλειστικά για την υποβοήθηση της αγροτικής δραστηριότητας.
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, ο χώρος του συνεταιριστικού κινήματος στη χώρα μας έχει δεινοπαθήσει όλα τα προηγούμενα χρόνια, με αποτέλεσμα να έχει δυσφημιστεί και απαξιωθεί η έννοια του συνεταιρίζεσθαι. Και προκαλεί εντύπωση η επιχειρηματολογία των συναδέλφων της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ, που μονοπώλησαν την εκπροσώπηση αυτή για πολλές δεκαετίες σε όλες τις βαθμίδες του συνεταιριστικού κινήματος να κατηγορούν τη σημερινή Κυβέρνηση χωρίς να μπαίνουν στον πειρασμό μια στοιχειώδους αυτοκριτικής για τα δικά τους πεπραγμένα.
Οι αγροτικοί συνεταιρισμοί και οι ενώσεις για πολλά χρόνια αποτελούσαν δικά τους κομματικά παραμάγαζα, πεδίο αναπαραγωγής κομματικής επιρροής, προνομιακού χώρου δράσης κομματικών παραγόντων και δυστυχώς και Βουλευτών. Η κομματικοποίηση αυτή ήταν μια από τις βασικές παθογένειες για την απαξίωση και τη διάλυση των συνεταιρισμών.
Η άλλη βασική παθογένεια ήταν η έλλειψη σοβαρών μηχανισμών διαφάνειας και ελέγχου στα οικονομικά των συνεταιρισμών, γεγονός που θεραπεύεται από τις διατάξεις του παρόντος νομοσχεδίου. Θεσμοθετούνται τακτικοί και έκτακτοι λογιστικοί οικονομικοί έλεγχοι και επιβάλλεται η αναγκαία εξωτερική εποπτεία. Η διαφάνεια και ο έλεγχος στα οικονομικά των συνεταιριστικών οργανώσεων είναι η πιο βασική παράμετρος που θα συμβάλει στην αποτροπή φαινομένων διαφθοράς και σπάταλης διαχείρισης και θα εμπεδώσει το αίσθημα εμπιστοσύνης στη συνεταιριστική ιδέα.
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, στο σημερινό περιβάλλον της ακραίας ανταγωνιστικής παγκόσμιας αγοράς οι μικροί αγρότες μπορούν να επιβιώσουν μόνο μέσα από την οργάνωση και τη δημιουργία ισχυρών και υγιών συνεταιρισμών, έτσι ώστε να επιτυγχάνουν καλύτερες τιμές για τα αγροτικά εφόδια και καλύτερες τιμές για τα αγροτικά τους προϊόντα. Στην κατεύθυνση αυτή συμβάλλει το παρόν νομοσχέδιο, το οποίο σας καλώ και να υπερψηφίσετε.