Με αφορμή την 24η Μαρτίου, που έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα κατά της Φυματίωσης, το Τμήμα Πρόληψης και Προαγωγής Υγείας της Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση:
«Ο εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας κατά της Φυματίωσης στις 24 Μαρτίου κάθε έτους, τιμά την ημερομηνία που ο γιατρός Ρόμπερτ Κοχ το 1882, ανακοίνωσε την ανακάλυψη του βακτηριδίου που προκαλεί την φυματίωση και έτσι άνοιξε τον δρόμο για την διάγνωση και θεραπεία της φυματίωσης. Επιπλέον αποτελεί μια ευκαιρία για να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση του κόσμου και να ενταθεί ο αντιφυματικός αγώνας.
Το 2015 ολοκληρώθηκε το σχέδιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ) για την ανακοπή της ανοδικής πορείας της νόσου και την αντιστροφή της. Το σχέδιο αυτό είναι γνωστό ως ο «Αναπτυξιακός Στόχος της Χιλιετίας». Η πρόοδος για την μείωση των κρουσμάτων φυματίωσης όπως και των θανάτων από αυτήν υπήρξε εντυπωσιακή.
Τον περασμένο Μάιο, στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Συνέλευσης Υγείας οι κυβερνήσεις συμφώνησαν στην νέα στρατηγική της επόμενης 20ετίας (2016-2035) με στόχο τον τερματισμό της παγκόσμιας επιδημίας της φυματίωσης.
Η στρατηγική έχει στόχο να τερματιστεί η επιδημία με:
-την μείωση των θανάτων από την φυματίωση κατά 95%
-τη μείωση των νέων περιπτώσεων κατά 90% μεταξύ του 2015 – 2035
-το να διασφαλιστεί ότι καμία οικογένεια δεν θα επιβαρύνεται με την δαπάνη της φυματίωσης.
Θέτει ενδιάμεσες ημερομηνίες ως ορόσημα για τα έτη 2020, 2025 και 2030.
Το σύνθημα της επετείου όπως το δίνει ο ΠΟΥ είναι «η στρατηγική για το τέλος της Φυματίωσης» (The END TB Strategy).
Όλες οι ρυθμίσεις της υγειονομικής περίθαλψης που περιλαμβάνονται στην νέα στρατηγική απαιτούν ένα πρόγραμμα που θα εξασφαλίζει τους εξής στόχους:
-Την έγκαιρη ανίχνευση.
-Την προφύλαξη από την αερογενή μετάδοση (airborn).
-Τη θεραπεία τόσο των ατόμων που είναι ύποπτα για την νόσο ,όσο και των επιβεβαιωμένα νοσούντων.
Τα βασικά στοιχεία που δίνει ο Π.Ο.Υ, στο ετήσιο Επιδημιολογικό του Δελτίο ως προς τη νόσο, είναι:
-Η φυματίωση (ΤΒ ) είναι κορυφαίο λοιμώδες και μεταδοτικό νόσημα παγκόσμια.
-Το 2014, 9,6 εκατομμύρια άνθρωποι αρρώστησαν από φυματίωση και περίπου 1,5 εκατομμύρια πέθαναν από την ίδια αιτία.
-Εκτιμάται ότι πάνω από 1 εκατομμύριο παιδία αρρώστησαν το 2014 και περίπου 140.000 πέθαναν.
-Οι άνθρωποι που ζουν με τον ιό HIV έχουν 26 ως 30 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν ενεργό φυματίωση.
-Το 2015, 1 στους 3 θανάτους HIV οροθετικών ατόμων οφειλόταν στη φυματίωση.
-Υπολογίζεται ότι περίπου 43 εκατομμύρια ζωές σώθηκαν με την διάγνωση και θεραπεία της φυματίωσης μεταξύ των ετών 2000 και 2014.
-Το ποσοστό θνητότητας της φυματίωσης μειώθηκε κατά 47% στο διάστημα 1990 – 2015.
-Το 2014, υπολογίζεται ότι περισσότεροι από 480.000 άνθρωποι ανέπτυξαν πολυανθεκτική φυματίωση (MDR-TB) Από τις περιπτώσεις αυτές περισσότερες από τις μισές ήταν στην Ινδία, την Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας και την Ρωσική Ομοσπονδία. Το 9,7% των περιπτώσεων αυτών είχε εξαιρετικά πολυανθεκτική XDR-TB.
Η πολυανθεκτική (MDR-ΤΒ) και η εξαιρετικά πολυανθεκτική XDR-TB είναι οι μορφές φυματίωσης που προκαλούνται από βακτήρια τα οποία ανάπτυξαν αντοχή στα αντιφυματικά φάρμακα της πρώτης γραμμής Οι μορφές αυτές θεραπεύονται δύσκολα.
Καμία χώρα δεν είναι ελεύθερη από φυματίωση.
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με το Κ.ΕΛ.Π.ΝΟ η μέση επίπτωση του νοσήματος στην χώρα είναι 4,7/100.000 πληθυσμού. Το νόσημα δηλώνεται υποχρεωτικά (Β.Δ/ΦΕΚ 262Α/1950 και Νόμος 3204/2003-ΦΕΚ 296Α/24-12-2003. αρ.44,παρ.1) από όλους τους παρόχους υγείας στις υγειονομικές αρχές.
Ωστόσο υπάρχει ένα πρόβλημα υποδήλωσης του νοσήματος στη χώρα.
Η φυματίωση είναι μια μεταδοτική ασθένεια που αποτελεί την υπ’ αριθμόν ένα λοιμώδη αιτία θανάτου στον κόσμο. Πλήττει κυρίως τους νέους ενήλικες στην πιο παραγωγική τους ηλικία, αλλά γενικά όλες οι ηλικιακές ομάδες είναι σε κίνδυνο νόσησης.
Ωστόσο είναι θεραπεύσιμη αρκεί ο ασθενής να ολοκληρώνει τον κύκλο θεραπείας χωρίς διακοπή και με στενή ιατρική παρακολούθηση για να μην αναπτυχθεί η ανθεκτική μορφή της νόσου που θεραπεύεται δυσκολότερα.
Στο τομέα της πρόληψης, υπάρχει εμβόλιο για την φυματίωση και λέγεται BCG.
Στην Ελλάδα το BCG περιλαμβάνεται στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών και γίνεται στην ηλικία των 6 ετών. Προστατεύει από την φυματίωση περίπου το 50% όσων εμβολιάζονται, αλλά προστατεύει σε πολύ ψηλότερο ποσοστό από τις βαριές μορφές της νόσου. Κατά τη φετινή χρονιά οι εμβολιασμοί στην ΠΚΜ δεν πραγματοποιήθηκαν λόγω έλλειψης εμβολίων.
Ωστόσο η ΠΚΜ ως εκπρόσωπος της Πολιτείας σε Περιφερειακό επίπεδο, αναπτύσσει και ενισχύει την υγειονομική και κοινωνική δράση των Υπηρεσιών Υγείας, Οι Υπηρεσίες Υγείας της Δ/νσης Δημόσιας Υγείας της ΠΚΜ συμμετέχουν στον αντιφυματικό αγώνα με:
-Τον προγραμματισμό της εκτέλεσης της φυματινοαντίδρασης (Mantoux) στους πληθυσμούς στόχους και στον εμβολιασμό τους.
-Την προμήθεια και διανομή των φυματινοαντιδραεων (Mantoux) στους παρόχους υγείας που τις εκτελούν.
-Την επιδημιολογική επιτήρηση (διερεύνηση) των κρουσμάτων φυματίωσης που δηλώνονται και συνεργασία με το ΚΕΛΠΝΟ.
-Την ενημέρωση του πληθυσμού με στόχο την πρόληψη και προαγωγή της υγείας.
Η εξάλειψη της φυματίωσης είναι πρόκληση για την Δημόσια Υγεία».