Με αφορμή την 24η Μαρτίου που έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα κατά της Φυματίωσης, το Τμήμα Πρόληψης και Προαγωγής Υγείας της Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση:
«Ο επετειακός εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας κατά της Φυματίωσης αποτελεί μια ευκαιρία για να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση του κόσμου και να ενταθεί ο αντιφυματικός αγώνας.
Το 1882 στις 24 Μαρτίου, ο γιατρός Ρόμπερτ Κοχ ανακοίνωσε την ανακάλυψη του βακτηριδίου που προκαλεί την φυματίωση και έτσι άνοιξε τον δρόμο για τη διάγνωση και θεραπεία της φυματίωσης. Την περίοδο εκείνη στην Ευρώπη και την Αμερική η φυματίωση προκαλούσε τον θάνατο ενός στους επτά ανθρώπους.
Το σύνθημα της επετείου (“Stop TB”) παραμένει το ίδιο για την περίοδο 2011-2015.
Το 2015 ολοκληρώνεται το σχέδιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ.) για την ανακοπή της ανοδικής πορείας της νόσου και την αντιστροφή της. Το σχέδιο αυτό είναι γνωστό ως ο «Αναπτυξιακός Στόχος της Χιλιετίας».
Η πρόοδος για τη μείωση των κρουσμάτων φυματίωσης όπως και των θανάτων από αυτήν υπήρξε εντυπωσιακή.
Τα βασικά στοιχεία που δίνει ο Π.Ο.Υ., ως προς την νόσο, για το 2013 είναι:
* 9 εκατομμύρια άνθρωποι αρρώστησαν από φυματίωση και περίπου 1,5 εκατομμύρια πέθαναν από την ίδια αιτία.
* Πάνω από το 95% των θανάτων συνέβησαν σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος και ήταν μεταξύ των πέντε κορυφαίων αιτιών θανάτου για τις γυναίκες ηλικίας 15 έως 44.
* Η φυματίωση είναι μια από τις κύριες αιτίες θανάτου των ατόμων που ζουν με τον ιό HIV. Οι άνθρωποι που ζουν με τον ιό HIV έχουν 26 ως 30 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν ενεργό φυματίωση.
* Το 2013, υπολογίζεται ότι περισσότεροι από 480.000 άνθρωποι ανέπτυξαν πολυανθεκτική φυματίωση (MDR-TB) και περίπου το 9% από αυτούς ανέπτυξε την εξαιρετικά ανθεκτική μορφή (XDR-TB).
* Το ποσοστό θνητότητας της φυματίωσης μειώθηκε κατά 45% στο διάστημα 1990 – 2013.
* Υπολογίζεται ότι περίπου 37 εκατομμύρια ζωές σώθηκαν με τη διάγνωση και θεραπεία της φυματίωσης μεταξύ των ετών 2000 και 2013.
Η πολυανθεκτική (MDR-ΤΒ) και η εξαιρετικά πολυανθεκτική XDR-TB είναι οι μορφές φυματίωσης που προκαλούνται από βακτήρια τα οποία ανάπτυξαν αντοχή στα ισχυρά αντιφυματικά φάρμακα. Οι μορφές αυτές θεραπεύονται δύσκολα.
Καμία χώρα δεν είναι ελεύθερη από φυματίωση.
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με το Κ.ΕΛ.Π.ΝΟ η μέση επίπτωση του νοσήματος στην χώρα είναι 4,7/100.000 πληθυσμού. Το νόσημα δηλώνεται υποχρεωτικά (Β.Δ/ΦΕΚ 262Α/1950 και Νόμος 3204/2003-ΦΕΚ 296Α/24-12-2003. αρ.44,παρ.1) από όλους τους παρόχους υγείας στις υγειονομικές αρχές.
Παρατηρείται μια προοδευτική μείωση των δηλούμενων κρουσμάτων. Σημειώνεται ότι, στα κρούσματα που δηλώνονται, το ποσοστό των Ελλήνων έχει πτωτική τάση, ενώ των αλλοδαπών είναι ανοδική.
Ωστόσο υπάρχει ένα πρόβλημα υποδήλωσης του νοσήματος στη χώρα.
Η φυματίωση είναι μια μεταδοτική ασθένεια που αποτελεί την υπ’ αριθμόν ένα λοιμώδη αιτία θανάτου στον κόσμο. Πλήττει κυρίως τους νέους ενήλικες στην πιο παραγωγική τους ηλικία, αλλά γενικά όλες οι ηλικιακές ομάδες είναι σε κίνδυνο νόσησης. Μεγαλύτερο κίνδυνο διατρέχουν τα άτομα με ασθενές ανοσοποιητικό σύστημα όπως και οι χρήστες του καπνού.
Ωστόσο είναι θεραπεύσιμη αρκεί ο ασθενής να ολοκληρώνει τον κύκλο θεραπείας χωρίς διακοπή και με στενή ιατρική παρακολούθηση για να μην αναπτυχθεί η ανθεκτική μορφή της νόσου που θεραπεύεται δυσκολότερα.
Υπάρχει εμβόλιο για την φυματίωση και λέγεται BCG. Στην Ελλάδα περιλαμβάνεται στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών και γίνεται στην ηλικία των 6 ετών. Προστατεύει από την φυματίωση περίπου το 50% όσων εμβολιάζονται, αλλά προστατεύει σε πολύ ψηλότερο ποσοστό από τις βαριές μορφές της νόσου.
Η εξάλειψη της είναι πρόκληση για την Δημόσια Υγεία και αποτελεί δοκιμασία για το Σύστημα Υγείας κάθε χώρας. Απαιτεί δε, συνεργασία συντονισμό και χρηματοδότηση παγκοσμίως.
Η συνεργασία τόσο σε Εθνικό Επίπεδο όσο και σε επίπεδο Περιφερειακό είναι επιβεβλημένη. Οι Υπηρεσίες Υγείας της Δ/νσης Δημόσιας Υγείας της ΠΚΜ συμμετέχουν στον αντιφυματικό αγώνα με:
· Την επιδημιολογική επιτήρηση (διερεύνηση)των κρουσμάτων φυματίωσης που δηλώνονται και συνεργασία με το ΚΕΛΠΝΟ.
· Την ενημέρωση του πληθυσμού με στόχο την πρόληψη και προαγωγή της υγείας.
· Συνεργασία με τους εμπλεκόμενους φορείς, ανά Περιφερική Ενότητα, στον αντιφυματικό αγώνα και στον προγραμματισμό της εκτέλεσης της φυματινοαντίδρασης (Mantoux) στους πληθυσμούς στόχους και στον εμβολιασμό τους.
Η ΠΚΜ ως εκπρόσωπος της Πολιτείας σε Περιφερειακό επίπεδο, αναπτύσσει και ενισχύει την υγειονομική και κοινωνική δράση των Υπηρεσιών Υγείας, συμμετέχει στην κατά τον Π.Ο.Υ. επίτευξη του Στόχου της Χιλιετίας (2011-2015) αλλά και στο νέο πενταετές παγκόσμιο σχέδιο για την ανάσχεση της φυματίωσης (2016-2020)».