Ένα ηλιόλουστο χειμωνιάτικο μεσημέρι, με τις φωτεινές ακτίνες να ζεσταίνουν τα πρόσωπα και τη διάθεσή μας ξεκινήσαμε εκδρομή για τον κάμπο της Μακεδονίας, στην καρδιά της Ημαθίας. Ο προορισμός άγνωστος για εμάς, ίσως και για αρκετούς κατοίκους της περιοχής. Ένα όνομα μόνο ο οδηγός μας: Ντελιμάνι.
Στη διαδρομή εικόνες οικείες περνούν πλάι μας, καθώς το αμάξι διασχίζει τα στενά δρομάκια των χωριών. Χωράφια με δέντρα γυμνά, θερμοκήπια, σπίτια χαμηλά, όλα τα αφήνουμε δίπλα μας, πίσω μας. Ταμπέλες πουθενά για να μας καθοδηγήσουν.
Μια ερώτηση όμως στους ανθρώπους του χωριού, που απαντούν πριν καν τους πούμε τι ψάχνουμε, είναι αρκετή. Και εκεί που λες ότι βρίσκεσαι στη μέση του πουθενά και ότι αποκλείεται να υπάρχει κάτι έστω για να ξαποστάσεις, τότε είναι που το βλέπεις μπροστά σου. 
Ένας επίγειος παράδεισος, διάσπαρτος από ψηλά δέντρα, που έχουν στρώσει το δικό τους ξεχωριστό τάπητα από τα νοτισμένα φύλλα, έτοιμο να υποδεχτεί τον τυχερό επισκέπτη, παγκάκια, κιόσκια, μια μικρή παιδική χαρά, η αίσθηση της απόλυτης ελευθερίας για μικρούς και μεγάλους. Η μαγεία και το θαύμα του Θεού μας υποδέχονται.
Μπαίνουμε έκπληκτοι στον αυλόγυρο. Ναι, πλέον είμαστε σίγουροι ότι ο Θεός έχει κάνει το θαύμα του- που θα αποδειχτεί στην πορεία ότι δεν είναι ένα, αλλά πολλά- αφού στο κέντρο του δεσπόζει περήφανο και φροντισμένο το εξωκλήσι της Ζωοδόχου Πηγής. Η ιστορία του ξεκινά περίπου στα 1600, όπως γράφει στην είσοδο και η εικόνα του θαυματουργή, όπως μας ενημερώνει ο πρόεδρος του πολιτιστικού συλλόγου Χαρίεσσας, ο Σωτήρης Προύντσης, που είναι εκεί για να μας υποδεχτεί μαζί με παιδιά από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Χαρίεσσας.
Όταν κάποια στιγμή κάηκε η εκκλησία οι κάτοικοι ψάχνοντας στα αποκαΐδια, βρήκαν μπροστά τους ανέπαφη την εικόνα. Τότε ξανάχτισαν την εκκλησία με προσωπικό κόπο και μόχθο, έβαλαν την θαυματουργή εικόνα στη θέση που της αρμόζει και την έκαναν πάλι σημαντικό προσκύνημα για τους πιστούς. Τα θαύματα όμως δεν τελειώνουν εκεί. Στην απέναντι πλευρά από την εκκλησία, ανάμεσα σε πηγές και πέτρινα γεφύρια υπάρχει και μια ξεχωριστή πηγή απ’ όπου αναβλύζει το αγίασμα. Άνθρωποι με ξέχειλη την πίστη τους, που πήγαν και πήραν από αυτό, βίωσαν το θαύμα της Παναγίας. Ίσως όλο αυτό για κάποιους να ακούγεται ουτοπικό και μεταφυσικό, για κάποιους άλλους μια παραμυθική ιστορία, για εκείνους όμως που το βίωσαν είναι ιστορία ζωής, αφού η Παναγία αποδείχτηκε για αυτούς πραγματική πηγή ζωής, όπως ακριβώς και το όνομα που δόθηκε στο εξωκλήσι.
Πέρα από τη θρησκευτική πλευρά, στην περιοχή Ντελιμάνι υπάρχει πολύ έντονο και το στοιχείο της παράδοσης, που έχει εξίσου μεγάλο ενδιαφέρον. Φυσικά το πρώτο πράγμα που ρωτήσαμε είναι η προέλευση του ονόματος, τι μπορεί να σημαίνει Ντελιμάνι. Ο Σωτήρης μας διαφώτισε και σε αυτό. Την εποχή της τουρκοκρατίας, αυτή η περιοχή της Χαρίεσσας ήταν πέρασμα που οδηγούσε στα Γιαννιτσά και ακριβώς από κάτω ήταν ο βάλτος. Όμως κάθε φορά που περνούσε Τούρκος, οι ντόπιοι τον έπιαναν και τον έριχναν στο κοντινό πηγάδι. Έτσι οι Τούρκοι ονόμασαν του κατοίκους “ Ντελήδες” που στα τούρκικα σημαίνει “ τρελοί”. Ωστόσο η ονομασία δεν είναι το μόνο ζωντανό κομμάτι της παράδοσης στην Χαρίεσσα. Στον πολιτιστικό σύλλογο, που αποτελείται από περίπου 100 άτομα, φροντίζουν να αναβιώνουν έθιμα, χορούς, τραγούδια.
Άλλο ένα κομμάτι που μας έδειξε με χαρά ο Σωτήρης ήταν οι παραδοσιακές φορεσιές, με τις οποίες ήταν ντυμένα γεμάτα με υπερηφάνεια και καμάρι τα παιδιά του συλλόγου. Πολύχρωμα, χειροποίητα κεντήματα πάνω στα γιλέκα και στις ποδιές, που ανάμεσα στα σχέδια και στα χρώματα κρύβονται τα μεγαλύτερα σύμβολα της χριστιανοσύνης, προκειμένου να μην ξεχαστούν και να επιβιώσουν από τη μανία του τότε κατακτητή. Μαντήλες, που το διαφορετικό τους δέσιμο δηλώνουν την οικογενειακή κατάσταση της κοπέλας, μάλλινα χρωματιστά τσουράπια για να ζεσταίνουν τα πόδια, πλουμιστές φορεσιές με φλουριά και περίτεχνες, γεμάτες πετράδια ζώνες- κυρίως για τις εύπορες κοπέλες. Όλα φτιαγμένα με φροντίδα και διατηρημένα με αγάπη. Άλλωστε αυτή ήταν και η προίκα τους και αυτή είναι η προίκα μας από την εθνική μας κληρονομιά.
Το Ντελιμάνι ήταν μια πραγματική έκπληξη για εμάς αφού ανακαλύψαμε μια τέτοια ομορφιά με τόσο βαθιές ρίζες στην παράδοση και με τόσο μεγάλη αξία για την χριστιανοσύνη.
Ευχαριστούμε τον Σωτήρη Προύντση, Πρόεδρο του Πολιτιστικού Συλλόγου Χαριέσσας και τα παιδιά με τις παραδοσιακές φορεσιές: Σιδηρόπουλο Ιωάννη, Σοφία Διτσόλα, Χριστίνα Διτσόλα, Σοφία Γκέσιου.
Κείμενο: Δήμητρα Λαμπροπούλου
φωτογραφίες: Γιάννης Παπαναστάσης, Τάσος Θώμογλου
επιμέλεια: Αλέξανδρος Κόγκας, Ιάκωβος Καγκελίδης