Τη χρονιά που έκλεινε τα εξήντα του χρόνια, ένας Ανατολικογερμανός έμελε να είναι αυτός που θα “έριχνε” το Τείχος του Βερολίνου με μια κουβέντα και μόνο…
Οκτώβριος 1989 – Γερμανία (Ανατολική και Δυτική)
Η Γερμανία βράζει στην κυριολεξία, εξαιτίας του κύματος αλλαγής που υπάρχει στην ανατολική Ευρώπη. Οι συνομιλίες μεταξύ ανατολικών και δυτικών είναι πιο εντατικές από ποτέ και η επανένωση θεωρείται από τους περισσότερους πολιτικούς αναλυτές θέμα χρόνου.
Στις 18 του μήνα, σε μια προσπάθεια “αναζωογόνησης” του καθεστώτος ο Έρικ Χόνεκερ – από το 1976 γενικός γραμματέας του Ενιαίου Σοσιαλιστικού Κόμματος (του ΚΚ της Ανατολικής Γερμανίας) – καθαιρείται.
Τη θέση του αναλαμβάνει μια επιτροπή, αποτελούμενη από τη λεγόμενη “νέα γενιά”. Εξηντάρηδες και πενηνταπεντάρηδες οι περισσότεροι. Επικεφαλής τους ο Έγκον Κρέντς.
Νοέμβριος 1989 – Ανατολικό Βερολίνο
Μεταξύ αυτών που ανέλαβαν τις τύχες της Ανατολικής Γερμανίας ήταν και ο Günter Schabowski.
Στις 9 Νοεμβρίου του 1989, το Πολιτικό Γραφείο (που κυβερνούσε τη χώρα) συνεδρίαζε κι εκείνη τη μέρα είχε ληφθεί η απόφαση να επιτραπούν τα ταξίδια ιδιωτών στη Δύση, ακόμη και μέσα από τα περάσματα στο Βερολίνο, κατόπιν αδείας των ανατολικογερμανικών αρχών, χωρίς κάποιο ιδιαίτερο λόγο ή κάποια ιδιαίτερη δικαιολογία. Στην ουσία δηλαδή, αποφασίστηκε να ανοίξουν τα σύνορα για τους Ανατολικογερμανούς ώστε να πάνε όπου θέλουν, από όποια συνοριακή διάβαση θέλουν.
Όμως, επειδή ο Schabowski δεν είχε συμμετάσχει στη συνάντηση που έλαβε την απόφαση αυτή (η οποία ήταν μια απόφαση που είχε πάρα πολλές ασάφειες με βάση τους ισχύοντες νόμους στην Ανατολική Γερμανία).
Επίσης δε γνώριζε πως επρόκειτο για απόφαση η οποία δεν θα έπρεπε να ανακοινωθεί στα ΜΜΕ και στον κόσμο, παρά μόνο αφού θα είχαν καθοριστεί οι διαδικασίες και θα είχαν ενημερωθεί οι συνοριακοί φρουροί.
Στο σχεδιασμό ήταν η απόφαση αυτή να έχει ισχύ το νωρίτερο από την επόμενη ημέρα, απ΄ τη 10η Νοεμβρίου (ώστε να ετοιμάζονταν οι αρχές να αντιμετωπίσουν τις μάζες των ταξιδιωτών προς τη Δύση).
Έτσι, όταν κατά τη διάρκεια συνέντευξης τύπου στις 9 Νοεμβρίου του 1989 ερωτήθηκε από δυτικό δημοσιογράφο για το πότε θα έχει ισχύ η απόφαση, αυτός απάντησε “ από όσο γνωρίζω θα έχει άμεση ισχύ”.
Μέσα σε 3,5 ώρες τα πάντα άλλαξαν. Τα υπόλοιπα είναι απλά Ιστορία…
* ο Schabowski πέθανε στο Βερολίνο την 1η Νοεμβρίου του 2015
* Ευρωπαίοι πολιτικοί της εποχής εκείνης (όπως ο Μιτεράν, η Θάτσερ ή ο Αντρεότι) φοβούνταν ότι μια γερμανική ενοποίηση θα επέφερε προβλήματα στην Ευρώπη. Άλλωστε η Γερμανία δεν ήταν αμελητέα ποσότητα ούτε την εποχή που ήταν διαιρεμένη…
* Ο λόρδος Hastings Lionel Ismay (που ήταν ο πρώτος γραμματέας του ΝΑΤΟ από το 1952 μέχρι το 1957) είχε πει κάποτε, στη διάρκεια της πολιτικής του καριέρας, ότι το ΝΑΤΟ δημιουργήθηκε “για να κρατά τη Σοβιετική Ένωση έξω, τους Αμερικάνους μέσα και τους Γερμανούς κάτω”.
* Οι Σοβιετικοί από το 1988 και έπειτα απλά παρακολουθούσαν τις εξελίξεις στην Ανατολική Γερμανία. Σύμφωνα με στοιχεία που ήρθαν πολύ αργότερα στη δημοσιότητα, τα στρατεύματα που στάθμευαν στη Γερμανία θα έμεναν μέσα στα στρατόπεδα τους ακόμη και σε μια περίπτωση όπως αυτή της 9ης Νοεμβρίου του 1989. Σοβιετικά (και στη συνέχεια Ρωσικά) στρατεύματα έμειναν σε γερμανικό έδαφος μέχρι τον Αύγουστο του 1994.
* Συνολικά 136 άνθρωποι πέθαναν στην προσπάθεια τους να περάσουν από το Τείχος προς τη Δύση (ο αριθμός αυξάνεται αν υπολογιστούν και θάνατοι στα σύνορα μέσα στο Βερολίνο, που δεν έχει εξακριβωθεί από τι προήλθαν ή που ήταν στρατιώτες που αυτοκτόνησαν).