Διάλογο χωρίς τέλος αλλά και …πόλεμο συμφερόντων έχει ανοίξει η ιστορία με την ενιαία τιμή των βιβλίων (που και αυτή, εις στο όνομα της ελεύθερης αγοράς) πάει για να καταργηθεί.
Ο ελληνικός νόμος του 1997 στην ουσία αντιγράφει το νόμο Lang της Γαλλίας. Το βιβλίο έχει μια συγκεκριμένη λιανική τιμή (καθορισμένη από τον εκδότη) και επί αυτής δεν μπορεί να γίνει έκπτωση μεγαλύτερη του 10%. Στο συγκεκριμένο νόμο υπάγονται όλα τα βιβλία που κυκλοφορούν στην Ελλάδα, εκτός των ξενόγλωσσων βιβλίων ξένου εκδότη, για δύο χρόνια από την έκδοση, επανέκδοση ή η ανατύπωση τους.
Οι υπέρμαχοι της διατήρησης του νόμου είναι οι περισσότεροι ενώ αυτοί που αντιτίθενται είναι σαφέστερα λιγότεροι. Τα υπέρ και τα κατά της διατήρησης είναι αρκετά, ορισμένα συγκεκριμενα πράγματα όμως θα πρέπει να ληφθούν υπόψη πριν αποφασιστεί αλλαγή του υπάρχοντος καθεστώτος:
- η μικρή αγορά της χώρας – δεν είμαστε και …βιβλιοφάγοι!
- η εξασφάλιση της έκδοσης και κυκλοφορίας των βιβλίων που δεν είναι best seller (ή που δεν προωθούνται ως τέτοια), αλλά βιβλία από “άγνωστους” συγγραφείς (που δεν έχουν τη δυνατότητα να κάνουν συμφωνίες με τους μεγαλοεκδότες για να προωθήσουν τα βιβλία τους),
- η προστασία των βιβλιοπωλείων (θα πρέπει να προστατευθούν τα μικρά βιβλιοπωλεία ή τα άλλα σημεία πώλησης που δεν θα μπορούν εκ των πραγμάτων να ανταγωνιστούν τα μεγάλα – τα οποία και αυτά μπορεί να κλείσουν το ίδιο εύκολα, αν αρχίσει πόλεμος τιμών που θα τα αναγκάσει να κλείσουν και στο τέλος να παραμείνουν 1-2 που θα κάνουν ότι θέλουν με τις τιμές και τις εκδόσεις),
- η σημερινή τεχνολογική κατάσταση, που επιτρέπει τη δημιουργία e-βιβλιοπωλείων τύπου amazon και που θα καθορίσει στο τέλος το παιχνίδι.
Παραθυράκια στο νόμο πάντα βρίσκονται (όπως π.χ. εκδόσεις που δίδονται με εφημερίδες ως προσφορές) αλλά αυτά δεν μπορούν λόγω όγκου να επηρεάσουν σε μεγάλο βαθμό την αγορά. Ή εξυπνάδες που παρακάμπτουν το νόμο, όπως η ανατύπωση βιβλίων με άλλη ημερομηνία.
Όμως ας μη θεωρούμε πάντοτε την “ελεύθερη” αγορά ως τη μοναδική λύση των όποιων προβλημάτων. Η διεθνής και εθνική πρακτική, στον ίδιο ή σε άλλους τομείς, έχει δείξει ότι όπου τα πράγματα αφήνονται ελεύθερα και το κράτος δεν παρεμβαίνει έστω λίγο (αλλά με ρυθμιστικό ρόλο είτε σε επίπεδο παραγωγής και διακίνησης, είτε σε επίπεδο καθορισμού των κανόνων) συνήθως το αποτέλεσμα είναι αντίθετο του επιδιωκόμενου, οι τιμές αυξάνονται και η αγορά καταλήγει – μετά την πάροδο μόνο λίγων ετών – σε αγορά ολιγοπωλιακής φύσης (με όποιες συνέπειες έχει αυτό στις προσφερόμενες τιμές, ποιότητα και ποικιλία).