Κατηγορίες
Χωρίς κατηγορία

Οι τράπεζες και τα δάνεια των ιδιωτών

του Κώστα Ζιώγα
Μέλους Π.Ε. ΝΔ
Είναι γεγονός πως η κρίση που αντιμετωπίζει η Ελλάδα είναι πρωτίστως κρίση δημοσιονομική και όχι κρίση του τραπεζικού συστήματος. Ως προς αυτό, διαφέρει εντελώς από την κρίση που σοβεί στην Ιρλανδία αλλά και αυτήν που «γονάτισε» την Ισλανδία. Και αν θέλει κανείς να είναι δίκαιος, θα πρέπει να αναγνωρίσει πως οι ελληνικές τράπεζες ελάχιστα μπλέχθηκαν στην αγορά των «σύνθετων επενδυτικών παραγώγων» και στις «φούσκες» των «επιθετικών hedge funds». Θα πρέπει ακόμη να τους αναγνωριστεί πως λόγω της γενικότερης αφερεγγυότητας του ελληνικού κράτους, έχουν βγει και οι ίδιες από τις αγορές χρήματος και εξαρτώνται πλέον αποκλειστικά από τις διαθέσεις της ΕΚΤ όσον αφορά τα θέματα ρευστότητας. Άμεση συνέπεια αυτού, είναι το κλείσιμο της στρόφιγγας των δανείων προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά και η «ασφυξία» της αγοράς από «ζεστό» δανεικό χρήμα. Αλλά τι γίνεται με τα υφιστάμενα δάνεια που απειλούν να γίνουν «θηλιά στο λαιμό» για τους δανειολήπτες είτε αυτοί είναι επιχειρηματίες είτε απλά νοικοκυριά;
 Η αλήθεια είναι, πως η επέκταση του κλάδου δανείων των ελληνικών τραπεζών προ του 2009 υπήρξε ραγδαία, άναρχη και άκρως επικερδής για τις ίδιες. Το εύκολο και φτηνό χρήμα που…
…εξασφάλιζαν από τις αγορές, έσπευσαν να το διοχετεύσουν χωρίς φειδώ, χωρίς κριτήρια και χωρίς κανόνες με τοκογλυφικά σχεδόν επιτόκια, προσποριζόμενες τεράστια κέρδη για τους μετόχους τους και μεγάλα «μπόνους» για τα υψηλόβαθμα στελέχη τους. Το «πάρτι» των εύκολων δανείων κράτησε σχεδόν μια δεκαετία αφήνοντας στο τέλος την πλειοψηφία των επιχειρήσεων και πάρα πολλούς ιδιώτες βαριά χρεωμένους, σχεδόν στο χείλος της οικονομικής καταστροφής. Και μετά, ήρθε η κρίση με τις μειώσεις των τζίρων, των μισθών και των προσόδων και τους αποτελείωσε.
Οι ελληνικές τράπεζες συμμετέχουν στο λεγόμενο PSI και ως εκ τούτου αναμένεται να ανακεφαλαιοποιηθούν βάσει της συμφωνίας που συνοδεύει το «κούρεμα» των ελληνικών ομολόγων με ένα μεγάλο ποσό, κοντά στα 50 δις ευρώ (23 δις άμεσα και τα υπόλοιπα – αν χρειαστεί – δε δύο δόσεις). Αυτό σημαίνει πως θα αποκτήσουν και πάλι κεφαλαιακή ρευστότητα ώστε να μπορέσουν να τη διοχετεύσουν στην αγορά. Ανεξάρτητα από το καθεστώς (κοινές ή προνομιούχες μετοχές) αυτής της ανταλλαγής, είναι βέβαιο πως οι ελληνικές τράπεζες θα πρέπει να αλλάξουν τόσο τον τρόπο και τους κανόνες (ιδιωτικοικονομικά κριτήρια) που χορηγούν τα δάνεια, όσο και τα επιτόκιά τους (χαμηλότερα και εγγυημένα για μια μεγάλη χρονική περίοδο) ώστε να δώσουν ανάσα στην ιδιωτική επιχειρηματικότητα και στην μη κρατικοδίαιτη πραγματική αγορά, για να μπορέσει αυτή να αναπτυχθεί, να επενδύσει και να παράξει πλούτο και θέσεις εργασίας. Έτσι, θα αυξηθεί το ΑΕΠ, δηλαδή θα υπάρξει ανάπτυξη στην χώρα.
Όσο για τα υφιστάμενα δάνεια ιδιωτών και επιχειρήσεων, εκεί οι τράπεζες πρέπει να δείξουν αποφασιστικότητα και γενναιότητα. Θα πρέπει να αναλάβουν αγόγγυστα το μερίδιο της ευθύνης που τους αναλογεί για τον υπερδανεισμό που και οι ίδιες ασυγχώρητα υπέθαλψαν όλα αυτά τα χρόνια. Θα πρέπει ένα μέρος των υπερκερδών που αποκόμισαν να το επιστρέψουν με τη μορφή διευκολύνσεων, μειώσεων επιτοκίων ή «κουρέματος» δανείων που δεν είναι δυνατόν πια να εξυπηρετηθούν από ανθρώπους που είδαν τα εισοδήματά τους και τους τζίρους τους να συρρικνώνονται έως και 40% τα τελευταία δύο δύσκολα χρόνια. Επίσης, θα πρέπει να αποφασιστεί η εκκαθάριση (με διαγραφή των δανείων) του χαρτοφυλακίου τους από «θαλασσοδάνεια» που οι ίδιες προώθησαν χωρίς κανένα κριτήριο και τα οποία δεν είναι δυνατόν να εισπραχθούν από ανθρώπους που τα εισοδήματά τους ίσα που φτάνουν πια για να ζήσουν τις οικογένειές τους. Με άλλα λόγια, θα πρέπει  οι ελληνικές τράπεζες και οι μέτοχοί τους, να πληρώσουν όπως ολόκληρη η ελληνική κοινωνία το μερίδιό τους στο τίμημα της οικονομικής κρίσης που μαστίζει τη χώρα. Το φαινόμενο των «εισπρακτικών εταιρειών» που έχουν γίνει βραχνάς στο λαιμό εκατοντάδων χιλιάδων νοικοκυριών θα πρέπει να εκλείψει οριστικά και αμετάκλητα. Τέλος, αν όλα αυτά δεν τα αποφασίσουν οι ίδιες οι τράπεζες, όπως πρέπει, θα χρειαστεί να τα θεσμοθετήσει μια αυριανή κυβέρνηση με νόμο που θα δώσει ανάσα σε όσους αισθάνονται «παγιδευμένοι» με δάνεια και χρέη που τους δόθηκαν σε εποχές που μπορούσαν να εξυπηρετηθούν αλλά δεν είναι πια δυνατόν να τα πληρώσουν για λόγους ανεξάρτητους από τη θέλησή τους. Ανάπτυξη και οικονομική σταθερότητα δεν συμβαδίζουν, όταν ο μισός πληθυσμός είναι στις μαύρες λίστες του Τειρεσία και εκατοντάδες χιλιάδες ακίνητα στην μέγγενη ενός εξευτελιστικού  εκπλειστηριασμού.